|
Jurnal 001-yilda tashkil etilgan. Jurnal yilda 12 marta chiqadi
Pdf ko'rish
|
| bet | 226/266 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 4,29 Mb. | | #143747 |
Bog'liq 11-son PM Ped Psixolo
Kirish qismi. Moslashuv – koʻp ma’noli tushuncha boʻlib, bu birinchidan, vaziyat va uning
xususiyatlari oʻzgarishi bilan bogʻliq jarayonni ifodalaydi. Ikkinchidan, ushbu jarayonning natijasi oʻzgargan
hayot sharoitlariga moslashish bilan yakunlanmogʻi lozimdir. Uchinchidan, bu adaptiv subyektning
harakatlari moslashish uchun uning oʻzi ustida ishlashi bilan bogʻliq jarayonlarni aks ettiradi.Va nihoyat,
toʻrtinchidan, bu moslashuv obyekti bilan ishlashda uning atrofidagi odamlar ham muhim ahamiyat kasb
etadilar. Chet ellik talabalarni adaptatsiya holatiga moslashtirish, ularning yangi muhitda yashash va tahsil
olish jarayonida yuzaga kelishi mumkin boʻlgan stresslarini yengib oʻtishga boʻlgan ehtiyojining oshishi
bilan bogʻliq psixologik xizmatlarni koʻrsatish bugungi kunda Oʻzbekiston zamonaviy oliy ta’limini
xalqarolashtirish oldida turgan muhim, ammo hal qilinmagan masala hisoblanadi. Bugungi zamonda oʻzbek
xususiyatlarini yaxshi tushunadigan va qabul qiladigan mutaxassislar, shu bilan birga, raqobatbardosh chet
ellik kadrlarni tayyorlash zarurati iqtisodiy rivojlanishning muhim shartlaridan biri hisoblanadi.Shuning
uchun xalqaro talabalarni oʻqish va yashash sharoitlariga moslashtirish muammosini hal qilish
Oʻzbekistonda, nafaqat, dolzarb, balki, strategik ahamiyatga ham ega hisoblanadi. Dastlab adaptatsiya
tushunchasining oʻziga tarif berib oʻtsak. "Adaptatsiya" soʻzi (lat. Adapto-qurilma) dastlab biologik atama
sifatida paydo boʻlgan tananing atrof-muhit sharoitlariga moslashish jarayonidir. Moslashuv jarayonlari bir
qator fanlarning oʻrganish mavzusidir, jumladan, falsafa, sotsiologiya, ijtimoiy psixologiya, pedagogika,
tibbiyot va boshqalar, ammo umumiy qabul qilingan moslashuv tushunchasining ta’rifi mavjud emas. Har
doim inson bilan munosabatlar tizimida atrofdagi voqelikda sezilarli oʻzgarishlar yuz beradi, inson muqarrar
ravishda moslashishni boshdan kechiradi, bu esa uning muvaffaqiyatli davom etishining yetakchi shartidir.
Bundan tashqari, shaxs va shaxs oʻrtasidagi munosabatlarni oʻrnatish va tuzatish, ijtimoiy muhit, shaxsning u
uchun yangi madaniyatga kirishi bu nafaqat jarayon, balki, natijadir. Shuning uchun muvaffaqiyatli
moslashish imkoniyatlar bilan uzviy bogʻliqdir. Moslashuvning fiziologik, psixologik, ijtimoiy, madaniy
singari bir necha shakllari mavjud boʻlib, bu inson mavjudligining turli sohalariga ta'sir qiladi. Psixologik
moslashuvning asosiy koʻrsatkichlari yetarli oʻz-oʻzini hurmat qilishning yuqori darajasi va xavotirning past
darajasi, ijobiy hissiy munosabat va qoniqarli ruhiy munosabat boʻlib hisoblanadi[1]. Xorijiy talabalarni
oʻqitishda ularning shaxsiy moslashuvi yangi sharoitlarga koʻnikish, ularning jamoadagi mavqei bilan
bevosita bogʻliq, bundan tashqari, shaxsiyat, guruh va atrof-muhit bir-biriga faol ta'sir qiladi. Chet elda
oʻqish holatida moslashuv aspektlariga oʻquv jarayoniga moslashish ham qoʻshiladi. Moslashish jarayoni
tezroq yoki sekinroq boʻlishi mumkin, bu xalqaro talabalarning hayot sifatiga ham, ularning ta’limiga ham
ta'sir qiladi. Ijtimoiy muhit qadriyatlari, maqsadlar va faoliyat turlarini aralashtirish, mahalliy aholi bilan
muloqot doirasining kamligi hamda oʻzga muhitda yuzaga kelgan muayyan muammolarni hal qilishni ortga
surish kabi holatlar chet ellik talabalar adaptatsiyasini qiyinlashtiradi.
|
| |
