• Jizzax – 2023 MUNDARIJA KIRISH
  • II.BOB. ………………………………………19 ………………………………….20 2.3 …………….22 Xulosa
  • Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
    		•

    Kampiyuter tarmoqlari




    Download 3.78 Mb.
    bet1/3
    Sana19.01.2023
    Hajmi3.78 Mb.
    #38643
      1   2   3
    Bog'liq
    Kurs ishi imomali (1)
    Axborot xati konf. ADU, Mayers- Briggs qo\'shimcha, 36-qo\'shma qaror, 27.04.2022, Oila tushunchasi, uning turlari va shakillari, fHy1I56Pj1m1Sqci4f9q3e28B9S0AiBM, dars ishlanma, 11-21-ALGORITMIK TILLAR VA DASTURLASH, Мустақил ишни ташкиллаштириш, Иқтибослик учун, Документ Microsoft Word, Calendar plan-RAQAMLI VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI (2), статья, Исмаилова Н С , Шагазатов У У Жахон иқтисодиёти ва халқаро (1), A5

    O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI MILLIY UNIVERSITETININIG
    JIZZAX FILIALI



    AMALIY MATEMATIKA FAKULTETI
    «KOMPYUTER ILMLARI VA DASTURLASHTIRISH» kafedrasi
    “KAMPIYUTER TARMOQLARI” FANIDAN


    Mavzu:___________________________________________________________


    Bajardi: “_______________________” yoʻnalishi ____kurs ___________ guruh

    talabasi____________________________________________________________


    Ilmiy rahbar:_______________________________________________________


    Jizzax – 2023
    MUNDARIJA


    KIRISH ………………………………………………………………………….5
    I BOB.
    1.1. …………………………………….12
    1.2.………………………………………18
    II.BOB.

      1. ………………………………………19

      2. ………………………………….20

    2.3 …………….22
    Xulosa………………………………………………………………………………25
    Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati…….......…………………………………...26
    ILOVALAR………………………………………………………………………..27


    KIRISH
    O’zbekistonda bugungi shiddat bilan modernizatsiya, globall rivojlanish kechayotgan bir jarayonda davlat tomonidan ta‘lim tizimini isloh qilish orqali boshqarishining ahamiyati juda muhimdir. Ta‘lim-tarbiya tizimini isloh qilish, kadrlar tayyorlashni zamon talablari darajasiga ko’tarish sohasida muhim chora-tadbirlar amalga oshirilmokda. Jumladan, Ta‘lim to’g’risidagi va kadrlar tayyorlash milliy Dasturining yangi loyixalari ustida ishlar olib borilmoqda, ya‘ni takomillashtirilmoqda. SHuningdek, maktabgacha ta‘lim tizimini rivojlantirish uchun innovatsion tavsifga ega bo’lgan Davlat xususiy sherikchilik to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi Qonuni bor bo’lgan maktabgacha ta‘limni yanada rivojlantirish, yangilarini shakllantirsh va bunda davlatning rolini sherikchilik asosida kuchaytirishga qaratilgan. Shuningdek xukumat rahbari SH.Mirziyoevning 2018 yil 28 fevraldagi PQ-3571-sonli «Davlat maktabgacha ta‘lim muassasalari xodimlarining ayrim toifalari mehnatiga haq to’lashni takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi qarori ular faoliyatini rag’batlantirishga undaydi, bu esa davlat tomonidan maktabgacha ta‘lim muassasalari xodimlarini ijtimoiy ximoyasini ta‘minlaydi. O’zbekiston Prezidentimiz SH. Mirziyoevning 2017 yilning 16 iyunida Toshkent shahrining Uchtepa tumaniga tashriflari asosida hududlarda olib borilgan qat‘iy islohotlar natijasida majburiy to’qqiz yillik ta‘limdan keyingi ta‘lim, ixtiyoriy 11 yillik yoki 9-sinfdan so’ng akademik letseylarda yoki kasbhunarga yo’naltirilgan kollejlardagi ta‘limga aylantirildi, ya‘ni o’quvchiga va uning ota-onasiga to’qqiz yillik majburiy ta‘limdan keyingi ta‘limni tanlash imkoniyati yanada kengaytirildi. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 20 apreldagi ―Oliy ta‘lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risidagi 2909-son qarori, O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirining O’zbekiston Respublikasi Prezidentining ―Oliy ta‘lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida 2017 yil 20-apreldagi PQ-2909-son qarorining ijrosi to’g’risida 2017 yil 24 aprel №244-son buyruqlari nomlaridan ham ko’rinib turibdiki oliy ta‘lim tizimini, oliy ta‘limdan keyingi ta‘limni rivojlantirish orqali ijtimoiy sohani rivojlantirishga qaratilgan e‘tiboridir. Oliy ta‘lim muassasalari bitiruvchilari bandligini ta‘minlashdagi hamkorlikning muhim yo’nalishi sifatida oliy ta‘lim, fan va ishlab chiqarish o’rtasida innovatsion korporativ hamkorlikni o’rnatish maksadiga SH.M. Mirziyoevning Oliy ma‘lumotli mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirishda iqtisodiyot sohalari va tarmoqlarinnng ishtirokini yanada kengaytirish choratadbirlari to‘g‘risidagi 2017 yil 27 iyuldagi PQ-3151-sonli Qarori hamda O‘zbekiston Respublikai Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 12 yanvar oyidagi ilmiy innovatsion ishlanma va texnologiyalarni ishlab chiqarishga tatbiq etishning samarali mexanizmlarini yaratish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi VMQ-24-sonli qarorlari asos bo‘ldi va bugungi kunda ushbu qarordagi vazifalar bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda. Yuqorida aytilgan davlatning ta‘lim tizimini boshqaruvidagi roli asosida takomillashuv sifatlariga ega shaxsni shakllantirishga nafaqat ta‘lim mazmuni, balki qo‘llanilayotgan texnologiyalar, o‘quv jarayoni, o‘qish va bilishning o‘qitish texnologiyasini tatbiq etishdan ham iboratdir. Shuning uchun ushbu tanlangan bitiruv malakaviy ishining mavzusi mavjud ta‘lim tizimini bozor menxanizmi orkali takomillashtirish, yangilarini shakllantirish orkali ta‘lim sifatini ortishiga erishishga qaratilgan bo‘lib, dolzarb hisoblanadi.
    O‘zbekistonda axborot texnologiyalarini rivojlantirish maqsadida Prezident Shavkat Mirziyoyev rahbarligida mamlakat taraqqiyotini yangi bosqichga ko‘tarish bo‘yicha amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar tufayli sohada tub o‘zgarishlar ro‘y bermoqda, xalqimizning dunyoqarashi, ongu tafakkuri yuksalmoqda.
    Bugun Yangi O'zbekiston hayotining barcha sohalari chuqur islohotlar maydoniga aylangan. Bu jarayonda ijtimoiy sohaning asosi hisoblangan ta'lim tizimidagi o'zgarishlar haqida to'lqinlanib so'zlamaslikning iloji yo'q. Mamlakatimizda so'nggi yillarda ta'lim tizimining barcha bosqichlarini zamonaviy talablar asosida tashkil etish bo'yicha amaliy ishlar hal qiluvchi bosqichga kirdi.
    Prezidentimiz ta'kidlaganidek: “Farzandlarimiz maktabdan qanchalik bilimli bo'lib chiqsa, yuqori texnologiyalarga asoslangan iqtisodiyot tarmoqlari shuncha tez rivojlanadi, ko'plab ijtimoiy muammolarni echish imkoni tug'iladi. Shunday ekan, Yangi O'zbekiston ostonasi maktabdan boshlanadi desam, o'ylaymanki, butun xalqimiz bu fikrni qo'llab-quvvatlaydi”.
    Davlatimiz rahbarining shundan keyin sog'liqni saqlash tizimi faoliyatini yaxshilash, kitob mahsulotlarini chop etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitobxonlikni kuchaytirish, respublikada yangi erkin iqtisodiy zonalar tashkil etish, mamlakatni yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasini amalga oshirish, Ilm-fanni 2030 yilgacha rivojlantirish kontseptsiyasi” ishlab chiqilishi, Imom Termiziy xalqaro markazini tashkil qilish borasida va shu kabi boshqa ko'plab qabul qilingan qarorlari, farmonlari, farmoyishlarida ilm-fanni yuksaltirish asosiy masalalardan biri sifatida belgilanishi ham ana shu e'tiborning amaliy ifodasi edi.
    Ta'lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning asosiy qismini, albatta, oliy ta'lim tizimidagi islohotlar tashkil etadi. Xususan, O'zbekiston Respublikasida oliy ta'limni tizimli isloh qilishning ustuvor yo'nalishlarini belgilash, mustaqil fikrlaydigan yuqori malakali kadrlar tayyorlash jarayonini sifat jihatidan yangi bosqichga ko'tarish, oliy ta'limni modernizatsiya qilish, ilg'or ta'lim texnologiyalariga asoslangan holda ijtimoiy soha va iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirish maqsadida davlatimiz rahbarining 2019 yil 8 oktyabrdagi farmoni bilan tasdiqlangan O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish Kontseptsiyasi sohadagi yangi islohotlar uchun debocha vazifasini bajarib bermoqda.

    Fayl serverini boshqarish nima?


    Fayl serverini boshqarish tarmoqdagi markaziy saqlash resursining apparat va dasturiy komponentlarini saqlashni o'z ichiga oladi. Odatda, biz barcha e'tiborni operatsion tizimdagi haqiqiy fayllarni saqlashga qaratamiz. Biroq, "fayl serveri" atamasi fayllar yashaydigan haqiqiy mashinaga ham tegishli bo'lganligi sababli, ularning sog'lig'iga e'tibor bermaslik ular saqlaydigan har qanday ob'ektlarning sog'lig'iga (oxir-oqibat) zarar keltiradi.Uskunani hisobga olmaganda, keling, e'tiborimizni fayl serverini boshqarishning dasturiy jihatiga qarataylik. Server ma'murlariga fayl serverini boshqarishda yordam berish uchun juda ko'p dasturiy mahsulotlar/brendlar mavjud. Haqiqatan ham, fayl serveri boshqa turdagi serverlarni (ilova, chop etish, ma'lumotlar bazasi va boshqalar) o'z ichiga olgan umumiy biznesni yaxshilash tarmog'ining bir qismi sifatida mavjud. Bu osonlik bilan DevOps muhandisi domenidagi fayl serverlarini o'z ichiga oladi. Fayl serveriga mas'ul bo'lish nafaqat uning o'z operatsiyalarini samarali bajarishiga ishonch hosil qilishingizni, balki uning katta rasmga muammosiz mos kelishini ham anglatadi. Bunday boshqaruv roli nimani anglatishini aniq tasavvur qilish uchun fayl serverlariga xizmat ko'rsatish boshqa turdagi serverlarga xizmat ko'rsatishdan qanday farq qilishini taqqoslaylik.Fayl serveri ma'lumotlar fayllarini saqlash va boshqarish uchun mas'ul kompyuter bo'lib, xuddi shu tarmoqdagi boshqa kompyuterlar fayllarga kirishi mumkin. Bu foydalanuvchilarga fayllarni jismoniy uzatmasdan tarmoq orqali ma'lumot almashish imkonini beradi.Fayl serveri BLOB ma'lumotlarini saqlash va mijozlarga taqdim etish uchun kompyuter yoki server rolini o'z zimmasiga oladi va tarmoq uchun fayllarni saqlash va almashish uchun markaziy joy bo'lib xizmat qiladi. Ular bitta mahalliy tarmoq (LAN) bilan cheklanishi yoki internetga ochiq bo'lishi mumkin.Fayl serverlari tashkilotdagi fayllarni saqlash, himoyalash va almashishni soddalashtiradi. Fayl serverlari xakerlar va to'lov dasturlari uchun umumiy maqsaddir, shuning uchun ularni hujumlardan himoya qilishga alohida e'tibor berilishi kerak. Barcha tashkilotlar odamlar o'rtasida ma'lumot va ma'lumotlarni almashishi kerak. Ma'lumotlarni ko'chirish uchun elektron pochta orqali yuborish yoki Universal Serial Bus drayverlarini ishlatish o'rniga, masalan, fayl serveri ko'p odamlar fayllarni saqlash uchun markaziy joy sifatida ishlatilishi mumkin. Bu turli joylardagi odamlar o'rtasidagi hamkorlikni osonlashtirishi mumkin va ko'chirish qiyin bo'lishi mumkin bo'lgan katta fayllarni uzatish uchun ishlatilishi mumkin.Fayl serveri ko'pgina biznes operatsiyalari uchun asosiy hisoblanadi. Bu global miqyosda mavjud bo'lgan ortiqcha virtual qurilma kabi murakkab jildni almashish uchun bitta ish stoli kabi oddiy bo'lishi mumkin.Fayl serverlari qanday ishlaydi?Fayl serverlari faqat masofaviy fayl tizimini mijozlar uchun ochiq qiladi. Ular har qanday turdagi ma'lumotlarni saqlashi mumkin -- masalan, bajariladigan fayllar, hujjatlar, fotosuratlar yoki videolar.Ular odatda ma'lumotlarni ikkilik ma'lumotlar yoki fayllar bloklari sifatida saqlaydilar. Bu shuni anglatadiki, ular o'zlarida saqlangan fayllarni qo'shimcha indekslash yoki qayta ishlashni amalga oshirmaydilar. Biroq, qo'shimcha funktsiyalarni ta'minlaydigan qo'shimcha plaginlar yoki server funktsiyalari bo'lishi mumkin.Fayl serveri ma'lumotlar bilan ishlashning o'rnatilgan usullarini ta'minlamaydi va undan foydalanish uchun mijozga tayanadi. Ma'lumotlar bazalari fayl serverlari hisoblanmaydi, chunki ma'lumotlar bazalari faqat so'rov orqali kirish mumkin bo'lgan tuzilgan ma'lumotlar bilan ishlaydi.Fayl serverlari odatda bir nechta foydalanuvchilarga bir vaqtning o'zida ularga kirish imkonini beradigan qo'shimcha funktsiyalarni o'z ichiga oladi:Ruxsatlarni boshqarish kim qaysi fayllarga kirishi mumkinligini va kim fayllarni tahrirlash yoki o'chirish huquqiga ega ekanligini belgilash uchun ishlatiladi.Faylni blokirovka qilish bir vaqtning o'zida bir nechta foydalanuvchilarning bir xil faylni tahrirlashini to'xtatadi.Mojarolarni hal qilish, fayllar qayta yozilgan taqdirda ma'lumotlar yaxlitligini saqlaydi.Taqsimlangan fayl tizimi ma'lumotlarni turli joylarda bir nechta serverlarga nusxalash orqali ortiqcha va yuqori darajada mavjud bo'lishi mumkin.Fayl serverlarini boshqarishning eng yaxshi amaliyotlariFayl serverlarini boshqarishda quyidagi eng yaxshi amaliyotlar muammosiz kirish va yangilanish jarayonlarini ta'minlaydi.

    1. Qattiq ruxsat berish siyosatini saqlang

    Ruxsatlar individual foydalanuvchi yoki foydalanuvchi bo'limi fayl papkasi yoki fayl serveridagi har qanday alohida mavjud ob'ekt holatiga qanchalik kirishi va o'zgartirishi mumkinligini aniqlaydi. Umumiy qoida sifatida, foydalanuvchilar butun fayl server aktivlariga to'liq kirish huquqiga ega bo'lmasligi kerak. Bu mavjud fayllarni ko'rish, tahrirlash va o'chirish qobiliyatini nazarda tutadi. To'liq kirish fayl serverida yangi ob'ektlar yaratish imkoniyatini ham kengaytiradi.
    Qattiq ruxsat siyosati bo'lmasa, server deyarli xavfsiz emas. Shunday qilib, bu nozik fayllarni ko'zda tutilmagan o'chirish va ruxsatsiz nusxalashdan (potentsial oqish) zarar qatoriga qo'yadi. Har bir foydalanuvchi serverga va fayllarni o'z ichiga olgan eng kam ruxsatlarga ega bo'lishi kerak. Shunday qilib, ularning unumdorligi to'sqinliksiz bo'ladi, biz esa ular nomidan xavfsizlik bo'yicha muzokara olib borishimiz shart emas.
    2. Muntazam zaxiralash strategiyasini o'rnating
    Zaxira nusxalari - bu serverdagi fayllar holatining statik tarixiy yozuvlari - agar xohlasangiz, butun fayl serverining surati. Ular serverlar kutilmaganda ishlamay qolganda muhim qayta ishga tushirish nuqtalari. Vaqt oralig'ida qancha ko'p zaxira nusxasini yaratsangiz, qayta ishga tushirish nuqtangiz oxirgi (saqlanmagan) holatga yaqinroq bo'ladi.

    Serverdagi nosozliklar tufayli qimmatli ish soatlarini yo'qotmaslik uchun muntazam ma'lumotlar bazasini zaxiralash strategiyasini yarating va unga rioya qiling. Odatda, serverga trafik kam yoki umuman bo'lmaganda (ish vaqtidan keyin) kunlik zahiralar etarli bo'lishi kerak, bunda haftalik davriy qo'shimcha zaxira nusxalari amalga oshiriladi.

    3. “Faylni tiklash” strategiyasini erta amalga oshiring
    Zaxira nusxalari ma'lum darajada fayllarni tiklash strategiyasidir. Biroq, fayl serveringizning hayot aylanishining dastlabki bosqichida fayllarni tiklashning yanada ilg'or usullari mavjud bo'lishi kerak. Odatda, bular server boshqaruvi dasturlari takliflarining bir qismidir. Fayl serveringizni server boshqaruvi dasturiy ta'minoti atrofida qurish - bu masshtabni o'zgartirish va fayl sog'lig'ini saqlashga yordam beradigan yaxlit yondashuv.

    4. Fayllaringizni oqilona guruhlang


    Fayllarni guruhlash ruxsatlar va kirishni boshqarish bilan birga keladi. Bo'lim bo'limlariga ega bo'lish yaxshi boshlanishdir. Shu bilan birga, har qanday guruhlash strategiyasiga oʻzaro kirish imkoni mavjud boʻlib, bu ish fayllariga kirishga muhtoj foydalanuvchilar unga ega boʻladilar. Xuddi shu nuqtai nazardan, qaysi guruhdan kelganligidan qat'i nazar, maxfiy fayllarni serverning qolgan tarkibidan ajratib oling.
    5. Butun serverning muntazam tekshiruvlarini o'tkazish
    Fayl serveringizning uzluksiz ishlashini ta'minlash uchun iterativ salomatlik auditini amalga oshiring. Shu bilan birga, siz foydalanayotgan server boshqaruv to'plami sizning serveringiz va uning ob'ektlarini to'liq ko'rish uchun asboblar panelini ta'minlasa yordam beradi. Shunday qilib, siz fayllar va server holati (ham yumshoq, ham apparat elementlari) haqida yagona haqiqat manbasiga ega bo'lasiz.

    Download 3.78 Mb.
      1   2   3




    Download 3.78 Mb.