Kardiotonik dori vositalarining klinik farmakologiyasi




Download 1,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/26
Sana22.12.2023
Hajmi1,51 Mb.
#126449
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
ЛотинКардиотоник ДВ

batmatrop ta’siri deyiladi. Umuman olganda bu ta’sir salbiy rol uynaydi, 
chunki miokardning ba’zi bir qismlarining qo‘zg‘aluvchanligini oshiradi
natijada aritmiyalar, ko‘pincha esa qorincha ekstrasistoliyalari paydo 
bo‘ladi. Shuni esda tutish lozimki, YuG ta’sirida xar bir kalsiy ioni 2ta 
natriy ioniga almashadi, bu esa kaliy natriy nasosi ishi tufayli kaliy ioniga 
almashadi. YuG sitozolda kalsiyni ko‘paytiradi, bu bilan birga sitozolda 
natriy xam ko‘payadi va kaliy kamayadi, bu o‘z navbatida 
kardiomiotsitlarning 
elektrik 
nostabilligini 
chaqiradi.
Qorincha 
ekstrasistoliyalarning 
paydo 
bo‘lishi 
digitalisda 
bo‘ladigan 
intoksikatsiyaning dastlabki belgilaridir. Xayriyatki, glikozidlarning 
batmotrop ta’siri boshqa ta’sirlardan ancha kech ruyobga chiqadi.
Yukorida kayd qilingan farmakodinamik ta’sirlaridan tashqari, yurak 
glikozidlarining yurakdan tashqarida (ekstrakardial) yuz beradigan 
ta’sirlari ham mavjud. 
1. Glikozidlar tomirlarni bevosita toraytiruvchi ta’sirga ega bo‘lib, 
asosan yurak, o‘pka va qorin bo‘shlig‘idagi tomirlarni toraytiradi, natijada 
periferiyadagi umumiy qarshilik oshadi. Glikozidlarning bu ta’siri faqat 
sog‘ odamlardagina yuz beradi. Yurak ishining yetishmovchiligi bor 
bemorlarda esa umumiy qarshilik shundoq ham yuqori bo‘ladi, chunki bir 
minutda haydaladigan qonning hajmi kam bo‘lganligi tufayli reflektor 
holatda simpatik nerv sistemasining tonusi oshadi va arteriyalarda unga 
moslashgan holda torayish yuz beradi. Yurak glikozidlarining bir minutda 
haydaladigan qonning hajmini oshirib, simpatik nerv sistemasini 
tomirlarning tonusiga bo‘lgan ortiqcha ta’sirini bartaraf etadi. Bu 
tomirlarning reflektor kengayishiga olib keladi, natijada yurak ishining 
yetishmovchiligi bor bemorlarda periferiyadagi umumiy qarshilik 


12 
kupayish o‘rniga kamayadi. Ba’zi bir klinik holatlarda glikozidlar 
yurakning qisqarish kuchini oshira olmasligi mumkin. Bunday holatlarda 
ularning tomirlarni toraytirish, umumiy periferik qarshiligini oshirish kabi 
ta’sirlari ro‘y beradi. Natijada yurakning ishlashi og‘irlashadi, umumiy 
gemodinamika yomonlashadi. O‘pka shishi, kardiogen shok, o‘tkir 
miokard infarkti holatlarida shunday bo‘ladi. Shuning uchun bunday 
paytlarda, o‘tkir holatni olish uchun, davolashni boshqa dori vositalari 
bilan boshlash va bemorning ahvoli bir oz yaxshilangandan keyin yurak 
glikozidlarni qo‘llash tavsiya etiladi. 
2. Glikozidlarning yurakdan tashqarida bo‘lgan ta’sirlaridan yana
biri-diurezning 
ko‘payishidir. 
Diurezning 
oshishi 
umumiy 
gemodinamikaning yaxshilanishi va qisman nefron kanalchalarda 
reabsorbsiyaning kamayishi tufayli yuz beradi. 
3. Neyromodullovchi effekti: Yurak glikozidlari kichik dozalarda qabul 
qilinganda ham simpatik nerv sistemasini bostirish xususiyatiga ega. 
(qonda noradrenalin miqdorining kamayishi tufayli.) Bo‘yrak 
kanalchalarining 
epiteliysi 
hujayralarida 
Na
+
-K
+
-ATFazaning 
ingibirlanishi natijasida natriy reabsorbsiyasi kamayadi, shu sababli natriy 
bo‘yrakning distal kanalchasiga kirishi ko‘payadi va renin sekresiyasi 
kamayadi. 

Download 1,51 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Download 1,51 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Kardiotonik dori vositalarining klinik farmakologiyasi

Download 1,51 Mb.
Pdf ko'rish