Toʻrtinchi davr (1980-yildan buyon)




Download 4,96 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/158
Sana28.06.2024
Hajmi4,96 Mb.
#266104
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   158
Bog'liq
Dosqobilova Nasiba Xoltorayevna Axborot texnologiyalari asoslari

Toʻrtinchi davr (1980-yildan buyon) 
Operatsion 
tizimlar evolyutsiyasining toʻrtinchi davri yirik integral 
mikrosxemalarning (YIM) paydo boʻlishi bilan bogʻliq. Bu yillarda integratsiya 
darajasining keskin oʻsishi va mikrosxemalarning narxining pasayishi kuzatildi. 
Kompyuter hamma uchun mavjud boʻldi va shaxsiy kompyuterlar davri boshlandi. 
Arxitektura nuqtayi nazaridan shaxsiy kompyuterlar PDP-11 kabi mini-
kompyuterlar sinfidan hech qanday farq qilmadi, lekin ularning narxi sezilarli 
darajada farq qildi. Agar mini-kompyuter korxona yoki universitet boʻlimiga oʻz 
shaxsiy kompyuteriga ega boʻlish imkoniyatini yaratgan boʻlsa, shaxsiy kompyuter 
har bir inson uchun imkoniyat yaratdi. 
Kompyuterlar oddiy odamlar tomonidan keng qoʻllanila boshlandi, bu esa 
„doʻstona“ dasturiy taʼminotni ishlab chiqishni talab qildi. 
Operatsion tizimlar bozorida ikkita tizim: MS-DOS va UNIX ustunlik qildi. 
Yagona dasturli, bir foydalanuvchili operatsion tizim MS-DOS Intel 8088 
mikroprotsessorlari, keyin esa 80286, 80386 va 80486 asosidagi kompyuterlar 
uchun keng qoʻllanilgan. Koʻp dasturli koʻp foydalanuvchili UNIX operatsion 


68 
tizimi Inteldan tashqarida, ayniqsa yuqori unumdor RISC protsessorlariga 
asoslangan. 
80-yillarning oʻrtalarida tarmoq yoki taqsimlangan operatsion tizimlar nazorati 
ostida ishlaydigan shaxsiy kompyuter tarmoqlari jadal rivojlana boshladi. 
Tarmoq 
operatsion 
tizimlarida 
foydalanuvchilar 
boshqa 
kompyuterlar 
mavjudligidan xabardor boʻlishlari va uning resurslaridan, birinchi navbatda
fayllardan foydalanish uchun boshqa kompyuterga kirishlari talab etiladi. 
Tarmoqdagi har bir mashina oʻzining mahalliy operatsion tizimini boshqaradi, bu 
kompyuterning tarmoqda ishlashini taʼminlaydigan qoʻshimcha vositalar 
mavjudligi bilan mustaqil kompyuterning operatsion tizimidan farq qiladi. Tarmoq 
operatsion tizimi bir protsessorli kompyuterning operatsion tizimidan tubdan farq 
qilmaydi. U, albatta, tarmoq interfeysi qurilmalari uchun dasturiy taʼminotni 
qoʻllab-quvvatlashni (tarmoq adapteri drayveri), shuningdek, tarmoqdagi boshqa 
kompyuterlarga masofadan kirish vositalarini va masofaviy fayllarga kirish uchun 
asboblarni oʻz ichiga oladi, ammo bu qoʻshimchalar operatsion tizimning oʻzi 
tuzilishini sezilarli darajada oʻzgartirmaydi. 

Download 4,96 Mb.
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   158




Download 4,96 Mb.
Pdf ko'rish