va Mg fizik xossalarini aytib bering.
Javob: 1. Kumushsimon oq rangli.
2. Yengil metal.
3. havoda oksid parda hosil qiladi.
4. Kerosin ostida saqlanadi.
5. Ko’zni qamashtiradigan oq alanga qilib yonadi.
Guruhlar o’simligi nechta meva tukkaniga qarab baholab
boriladi.
5-savol. Ca va Mg qanday kimyoviy xossalarga ega?
25
Javob:1. 2Ca+O2=2CaO havo kislorodli, galogenlar bilan
oson ta’sirlashadi.
2. Suv bilan reksiyaga kirishib, gidroksid hosil qiladi.
Ca+H2O=Ca (OH)2+H2
3.
Kislotalar
bilan
shiddatli
reksiyaga
kirishadi.
Ca+2HCI=CaCl
2
+H
2
4. Magniy ko’zni qamashtiradigan oq alanga hosil qilib
yonadi. Mg+O
2
=2MgO
6-savol. Ca va Mg qanday maqsadlarda ishlatiladi?
Javob:1. Qotishmalar tayyorlashda.
2. Fotografiyada.
3. Tibbiyotda.
4. Qurilishda.
5. Qishloq xo’jaligida.
6. Qand ishlab chiqarishda.
7. Optik asboblar tayyorlashda.
8. rezina bo’yoqlar olishda.
Endi pishgan mevalarni savatchaga terib olamiz.
Mustahkamlash: Yangi mavzuni mustahkamlash uchun
guruhlarga test savollari beriladi. Bunda guruh o’quvchilarning
chaqqonligi kuzatiladi.
1. Kalsiy va magniy qanday elementlar oilasiga kiradi?
a) P
b) C
s) D
d) F
2. Qaysi qatorda magnezit formulasi keltirilgan?
a) MgCl
2
b) CaCO
3
s) CaSO
4
d) MgCO
3
3. Hayvon suyaklari tarkibining necha foizi kalsiy
fosfatdan iborat?
a) 80%
b) 60%
s) 40%
26
d) 70%
4. Marmar konlari berilgan qatorni ko’rsating?
a) Qoragat, Zebilov
b) Gazg’on, Nurota
s) Ko’kdumaloq, Boysun
d) Mingbuloq, Zirband.
5. Ca va Mg sanoatda qanday olinadi?
a) Gidroliz
b) Termik
s) Elektroliz
d) Piroliz
6. Sanoatda kalsiy oksidi nimadan olinadi?
a) Ohaktoshdan
b) magnezitdan
s) Dolomitdan
d) Gipsdan.
7. Kalsiyning qaysi birikmalaridan oqartiruvchi modda
sifatida, qog’oz ishlab chiqarishda, dizenfeksiyalashda
ishlatiladi?
a) Ca(OH)
2
b) CaSO
4
2H
2
O
s) CaClO
2
d) CaCO
3
8. Magniyning oksidlanish darajasi va valentligi qaysi
javobda to’g’ri berilgan?
a) +2; III
b) +1; II
s) +2; II
d) +1; III
O’simlikning qanday gullagani, nechta meva tukkani va
savatchaga terib olingan mevalar soni hisoblanib, test natijalari
qo’shilgach, mutloq g’olib guruh aniqlanadi. Darsda qanday
ishtirok etganiga qarab o’quvchilar baholanadi. Yangi mavzu
xulosalangach, uyga vazifa beriladi.
Uyga vazifa: Darslikda berilgan mavzu so‘ngidagi savo-
topshiriqlarni bajarish.
