Kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti




Download 11,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet204/209
Sana25.12.2023
Hajmi11,41 Mb.
#128215
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   209
Bog'liq
Internet tarmoqlari va xizmatlari (1)

36.1.1. Xorij tajribasi 
Yuqoridagi boblarda, elektron hukumat va uni amaliyotga tadbiq etish 
jarayoni jahon mamlakatlarida 90-yillar oxiri va 2000-yillarning boshida 
boshlangan. Bugungi kunda elektron hukumat tizimini joriy qilish jarayoni, jahon 
miqyosida, ko’plab davlatlarda jadal tus olgan. Yetakchi, rivojlangan davlatlarning 
ayrimlarida mazkur jarayon o’zining nisbatan yetuk bosqichiga yetgan bo’lsa, 
aksariyat davlatlarda elektron hukumat tizimi takomillashuv jarayonini boshdan 
kechirmoqda. MDH yoki Markaziy Osiyo mamlakatlari tajribasidan misol 
keltirsak: shimoliy qo’shnilarimiz – Qozog’istonda 2004 yildan boshlab elektron 
hukumat shakllantirila boshlangan. 
www.egov.kz
qozoq qardoshlarimizning «e-
akimat» dasturi doirasida «e-litzenziyalash», «e-notariat», «e-davlat xaridlari» kabi 
ichki strukturalarda, 126 xildan ortiq davlat interaktiv xizmatlari ko’rsatiladi. 
Qozog’iston fuqarolari, mazkur tizim orqali, soliqlar, davlat yig’imlari, jarima va 
bojxona to’lovlarini on-layn to’lashlari, davlat idoralariga yozma murojaat 
etishlari, tashkilot, muassasa va idoralarning rahbarlari yoki boshqa mas’ul 
xodimlari qabuliga on-layn ro’yxatdan o’tishlari va ular bilan belgilangan 
muddatda videoqo’ng’iroqli aloqaga chiqishlari mumkin. Rossiyada, elektron 
hukumat tizimi borasida amaliy ishlar 2008 yilda boshlangan edi. AQSHda esa bu 
borada nisbatan erta – 2002 yildayoq ishga kirishilgan. Yevropa ittifoqi esa, 
«eEurope» tashabbusi orqali, 2000 yilda ish boshlagan edi. 


496 
Bu yo’nalishda, BMT jahonning 193 davlati orasida, elektron hukumatning 
amaliyotga joriy qilinish va uning sifat ko’rsatkichi borasida maxsus monitoring va 
reyting tizimi yuritib boradi. Reyting natijalari har 2 yilda e’lon qilib boriladi va 
2012 yil mart oyida e’lon qilingan «E-Government Survey 2012: E-Government 
for the People» monitoring va reyting natijalariga ko’ra, jahon davlatlari orasida 
quyidagi Top-30talik yaqqol yetakchilik qilmoqda: 
Mazkur reytingda qatorasiga ikkinchi marotaba, demakki, so’nggi 4 yillikda 
(!) Janubiy Koreya davlatining yetakchilik qilayotganini alohida e’tirof etish joiz. 
Rasmiy Seulning zamonaviy axborot kommunikatsiya texnologiyalari borasidagi 
salmoqli salohiyati va fuqarolarga ko’rsatayotgan interaktiv davlat xizmatlari 
darajasi, BMTning soha ekspertlari tomonidan 0.9283 indeksi bilan baholangan. 
Umuman olganda esa, mazkur reytingni shakllantirishda BMT tomonidan
muayyan davlatdagi elektron hukumat tizimining rivojlanganlik darajasi quyidagi 
3 asosiy mezon bo’yicha baholanadi: 
1) Davlat tomonidan o’z fuqarolariga ko’rsatilayotgan on-layn interaktiv 
xizmatlarning miqyosi va sifati; 
2) Axborot kommunikatsiya texnologiyalari infrastrukturasining rivojlanish 
darajasi; 
3) Inson kapitali. 
Davlat tomonidan o’z fuqarolariga ko’rsatilayotgan onlayn interaktiv 
xizmatlarning miqyosi va sifati, kontent, interaktiv xizmatlarning foydalanish 
imkoniyati darajasi va sifatiga ko’ra, davlat hukumatining asosiy portali, davlat 
xizmatlari ko’rsatiladigan asosiy portal, va turli vazirlik hamda idoralarning 
saytlarini baholash orqali aniqlanadi. 
Axborot kommunikatsiya texnologiyalari infrastrukturasining rivojlanish 
darajasi esa, 100 nafar aholi soniga nisbatan simli internet tizimining doimiy 
abonent-foydalanuvchilari miqdori; 100 nafar aholi soniga nisbatan statsionar va 
mobil aloqa vositalari foydalanuvchilari miqdori; shuningdek, 100 nafar aholi 


497 
soniga nisbatan, Keng Polosali Internetga ulanish qurilmalari soniga qarab 
belgilanadi. 
Inson kapitali borasida esa, aholining savodxonlik darajasi, hamda, turli 
o’quv muassasalarida ta’lim olayotgan fuqarolarning umumiy aholi soniga 
nisbatan % miqdoridagi ulushi inobatga olinadi. 

Download 11,41 Mb.
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   209




Download 11,41 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Download 11,41 Mb.
Pdf ko'rish