45
Natyurmort kompozitsiyasi qalamchizg‘isini bir necha variantda ishlash.
1-bosqich. Qo‘yilmaning
tuzilishiga qarab, qog‘oz varog‘i tik yoki yotiq
holatda bo‘lishi aniqlab olinadi. Buyum ning
tashqi shakllari kuzatilib,
qo‘shimcha chiziqlar yordamida geom etrik shakli hamda amalda qanday
maqsadlarga ishlatilishi tahlil qilinadi. Buyum bo‘yining
eniga nisbati
aniqlanadi. Buyumlarning umumiy shakli, nisbati, o‘lchami
hisobga olinib,
qog‘ozga joylashtiriladi.
26-rasm. Natyumorti joylashtirish bosqichlari.
2- bosqich.
Buyumning umumiy shakli va tasvirning nisbati, o‘lichami
hisobga olinib, qog‘ozda uning joylashishi (kompozitsiya) aniqlanadi, Buyumning
asosiy nisbatlari, uning o‘lchami, konstruktiv qurilishi hamda perspektiv qisqarish
qoidalariga rioya qilgan holda tasvirlanadi.
46
Buyumning asosiy qism va mayda bo‘laklarining, o‘zaro
joylashuvi aniqlab
olinadi va buyum bilan tasvirlangan ish solishtirib ko‘riladi.
3-bosqich. Tasvirdagi buyum yorug‘-soyasining katta qismlari shtrixlanib
och-to‘qligi aniqlanadi
4- bosqich
.
Tasvirlanayotgan buyumning soya, yorug’, yarim soya, refleks,
shu’la qismlari aniqlanadi. Shakllaming xarakteri ko‘rsatilib,
ish butun bir
yaxlitlikka keltirilgan holda tugallanadi.
