III-BOB Laboratoriya mashg’ulotlar mavzulari

1
Kirish
Mazkur uslubiy qo`llanma «Kompyuterli modellashtirish» IT/Mutaxassislik
tanlov fani Toshkent axborot texnoligiyalar universiteti Kengashida 2021 yil 29
aprel 9 (711) - sonli bayonnomasi bilan tasdiqlangan ishchi o‘quv rejaning 8-
semestr uchun 4-blokidagi IT/Mutaxassislik tanlov fanlar ro’yxatiga kiritilgan
bo‘lib, u 330000 -
Kompyuter texnologiyalari va informatika ta’lim sohasining
5330500 -
Kompyuter injiniringi (“Kompyuter injiniringi”, “AT servisi”) ta’lim
yo’nalishlarning 4-bosqich bakalavriat talabalariga mo’ljallangan.
Mazkur ishchi o’quv reja asosida «Kompyuterli modellashtirish» IT/Mutaxassislik
tanlov faniga 6 kredit (90 soat auditoriya va 90 soat mustaqil ta’lim) ajratilgan. Ishchi
o’quv reja asosida fanning o’quv dasturi ishlab chiqilgan. Fan dasturiga 8 ta ma’ruza, 14
ta amaliy, 6 ta laboratoriya mashg’ulotlari va 14 ta mustaqil ta’lim mavzulari kiritilgan.
“Kompyuterli modellashtirish” IT/Mutaxassislik tanlov fani bakalavriat
yo’nalishlarida o’tilgan Dasturlash asoslari, ma’lumotlar bazasi, ma’lumotlar tuzilmasi va
algoritmlar, mashinali o’qitishga kirish, ma’lumotlarning intellektual tahlili kabi fanlar
bo’yicha egallagan bilim va ko’nikmalariga asoslangan holda ularning Kompyuterli
modellashtirish tizimlarini ishlab chiqish texnologiyasi bilan bog’liq bilimlarini
shakllantirish uchun xizmat qiladi.
Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga predmet soha haqida kompyuter tizimlari,
ularning tuzilishi, vektor va matrisalar algebrasi, graflar nazariyasi, oddiy differensial
tenglamalar va ularni sonli yechish usullari, chiziqli algebraik tenglamalar sistemalaridan
foydalanish bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirishdir.
Fanning vazifasi – talabalarga xozirgi zamon kompyuterli modellashtirish
usullaridan xalq xo’jaligining turli soxalari muammolarini hal qilishda foydalana olishni
o’rgatishdan iborat.
Fan dasturining ma’ruza mashg’ulotlar mavzulariga Modellashtirish nazaryasining
asosiy tushunchalari va modellashtirish turlari, Modellashtirish bosqichlari, yondashuvlar
va hisoblash eksperimenti texnologiyasi. Kompyuterli modellashtirish bosqichlari,
Modelni yaratish va tadbiq qilish bosqichlari. Imitasion modellashtirish. Ommaviy
xizmat ko’rsatish tizimlari va ularni modellashtirish, Matlabda eng oddiy hisoblashlarni
bajarish. O’zgaruvchilar, sonlar operatorlar. Funqsiyalar, ifoda Matrisalar. Matlab
tizimida matrisalar ustida amallar, Algebraik va transsendent tenglamalarni Matlab
muxitida taqribiy yechish. Matlabda chiziqli algebraik tenglamalar sistemalarini tadqiq
etish va yechish.
Chiziqli algebraik tenglamalar sistemalariga keltiriladigan
modellashtirish masalalari, Interpolyasiyalash va approksimasiyalash masalalari. Matlab
muhitida interpolyasiyalash masalalarini yechish. Matlab muhitida approksimasiyalash
masalalarini yechish. Approksimasiya masalalarini yechishda ortogonal funksiyalardan
foydalanish,
Tajriba natijalarini ikki parametrli empirik formulalar asosida
approksimasiyalash. Ikki o’lchovli grafika. Grafiklar xususiyatlarini boshqarish va
grafiklarni 
rasmiylashtirish. 
Bir 
va 
ikki 
o’lchovli 
funksiyalar 
qiymatlarini
interpolyasiyalash. Splaynlar asosida interpolyasiyalash masalalari
kabilar mavzular kiritilgan.
Amaliy mashg’ulotlar mavzulari Kompyuterli modellashtirish bosqichlari,
Ommaviy xizmat ko’rsatish tizimlari va ularni modellashtirish, Matlab tizimida vektorlar
va massivlar. Matrisalar bilan ishlash asosiy funksiyalari, Matlab tizimida elementar

2
matematik funksiyalar qiymatlarini hisoblash, Matlab tizimida kompleks sonlar ustida
amallar, Matrisalarning asosiy xarakteristikalarini
hisoblash,
Chiziqli algebraik
tenglamalar sistemasini tadqiq etish va yechish, Chiziqli algebraik tenglamalar
sistemalariga keltiriladigan modellashtirish masalalari, Ikki o’lchovli grafika. Grafiklar
xususiyatlarini boshqarish va grafiklarni rasmiylashtirish, Uch o’lchovli grafiklar. Uch
o’lchovli grafiklar xususiyatlarini boshqarish va o’rganish, Bir va ikki o’lchovli
funksiyalar qiymatlarini interpolyasiyalash, Ma’lumotlarni approksimasiyalash. Eng
kichik kvadratlar usuli, Oddiy differensial tenglamalar va ularning sistemalari asosida
yechiladigan modellashtirish masalalari kabi amaliy mavzular keltirilgan.
Laboratoriya mashg’ulotlar mavzulari Oddiy differensial tenglamalar va ularning
sistemalari asosida yechiladigan modellashtirish masalalari, Chizikli algebraik
tenglamalar sistemalarini tadqiq qilish va yechish, Matlab tizimida interpolyasiya
masalalarini yechish, Matlab tizimida approksimasiya masalalarini yechish, Simulink
paketida kompyuter tizimlari xolatlarini modellashtirish, Matlabning Fuzzy Logic
Toolbox muxidita produksion modellar yaratish kabilar keltirilgan.
Mustaqil ta’limga Kompyuterli modelashtirish, bosqichlari va asosiy g’oyalari,
“Kompyuter 
modellashtirish”da
Matlabning 
asosiy 
ob’yektlari, 
“Kompyuter
modellashtirish”da hisoblashlarni grafik vizuallashtirish asoslari, Chiziqli tenglamalar
sistemasini 
yechishning 
elementar 
vositalari,
Matlab 
muhitida
hosilani
approksimasiyalash, Ikki o’lchovli funksiyalar qiymatlarini interpolyasiyalash, Simulink
paketida model yaratish, Matlabda ma’lumotlarni qabul qilish vositalari, Simulink
paketida Raqamli kiritish-chiqarish tizimlarini modellashtirish bo’yicha mavzular tavsiya
etilgan.
“Kompyuterli modellashtirish” fanini o’rganishda bu kurslardan olingan
nazariy va amaliy bilimlar fanning umumiy nazariyasini chuqur o’zlashtirishda
ko’prik vazifasini o’taydi.

3

Download