kii etilgan. Yel universiteti esa uning qurilishi uchun 300 yil awal
300 dollar mablag1 ajratgan kishining nomi bilan ataladi.
Fandrayzing, asosan, nodavlat notijorat tashkilotlari uchun
mablag4 topish, tashqaridan mablag4 jalb etish usuli sifatida yuzaga
kelgan. Bu tushuncha respublikamiz kutubxonalari faoliyatiga
XX asrning so‘nggi choragida kirib keldi.
0 ‘zbekistonda «Nodavlat notijorat tashkilotlari haqida»gi
Qonun qabul qilingandan so‘ng boshqa ilg‘or mamlakatlar taj-
ribasi asosida fandrayzing keng rivojlana boshladi.
Fandrayzing nodavlat notijorat tashkilotlari (NNT) uchun
mablag4 topishning turli xil usullari va yo4llari yig‘indisidir. No
tijorat tashkilotlar o ‘z faoliyatini davlat budjeti hisobiga emas,
balki o‘zlarini o 4zlari mablag4 bilan ta’minlash hisobiga tashkil
etadi, bu mablag4lari evaziga binoni ijaraga olish, elektr quwati,
maishiy xizmat, telefon aloqasi, asbob-uskunalar, kutubxona
jihozlari sotib olish va boshqa ko4pgina tashkilot faoliyatiga zarur
narsalarni olishlari uchun kerak bo'ladi. Shu sababli, fandrayzing
NNTlarining asosiy daromad manbayidir.
N N T larining mablag
‘
topish uchun manbalari
NNTlari o 4z faoliyatini tashkil etish va yuritish uchun zarur
bo'lgan mablag‘ni belgilangan qonun va ko4rsatmalar doirasida
ular uchun asosiy manbalardan foydalanishadi. Bu manbalar va
ularning yo4llari turli xil ko4rinishda bo4ladi. Ular pulli (so4m
yoki valuta va boshqa xil ko'rinishda), moddiy (mol-mulk yoki
narsa ko4rinishida) va mehnat qilish yo4li bilan (ishchi kuchi)
ish usullarini qo‘llaydilar.
Pulli usullarga
— a’zolik badallariru to4plash, xayriya jamg ar-
malarini tashkil etish, NNTlarni maqsadli moliyalash dasturlari,
o4tkazilgan tadbirlardan tushgan mablag‘lar, grantlar ishlash,
tijorat faoliyatidan tushgan foyda, qarz-investitsiyalar, pulli xizmat
ko'rsatish usullari kiradi.
Ko4chmas mulk hisoblangan xususiy binolar, asbob-uskunalar,
chiqim mollari, yozuv qurollari