|
License type supported cc: Attribution 0 International (cc by 0) 71Bog'liq milliy-innovatsiya-tizimini-shakllantirishning-ayrim-muammolari-va-yechimlari Yetakchi boshqaruvchi shaxslar va jamoalar, SINONIMLAR 37593, ИХ фанидан Мамлака иқтисодий хавфсизлиги, Muammoli ta\'lim, PEDAGOGIK FАОLI, 1-mavzu slayd, БУЛУТЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ MAVZULArI, 7 mavzu, Kurs ishi yuzi (RUS), 2 laboratoriya, Mustaqil ish, Заявка на бронирование помещения, Fizika attestatsiya 2022 , 3-амалий. Toʻgʻri chiziq va tekislikdagi nuqtaning koordinatalari., 4-амалий. Мatritsalar va determinantlarSJIF
2023:5.971
License type supported CC: Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
74
siyosatida oʼzaro harakatlar mexanizmi, institutlar tarkibi va tavsifi, turlicha elementlar
va tarkibiy qismlar har bir davlatning milliy innovatsiya tizimlari xususiyatlarini ochib
berishga imkon berayotganligini olib borilgan adabiyotlar tahlili koʼrsatmoqda.
Аmmo, bizning mamlakatimizda ham milliy innovatsiya tizimini shakllantirish va
rivojlantirish, shuningdek, milliy innovatsiya tizimi tarkibining oʼzaro aloqalari tadqiq
etilish darajasi yetarli emas hamda yetarli darajada oʼrganilmagan.
Tadqiqotimizning maqsadi sifatida Oʼzbekiston Respublikasida zamonaviy
innovatsiya tizimini shakllantirishning ayrim muammolarini koʼrib chiqamiz.
Tadqiqot maqsadidan kelib chiqqan holda, ushbu tadqiqot obʼekti boʼlib,
Oʼzbekiston Respublikasida zamonaviy innovatsiya tizimini shakllantirish, uning holati,
salohiyati, iqtisodiy rivojlanish va raqobatdoshlikka qoʼshadigan hissasi boʼlib
hisoblanadi.
Tadqiqot usullari.
Tadqiqotning instrumental va uslubiy apparati tizimli yondashuv doirasida
mantiqiy va vaziyatli tahlil, guruhlash, taqqoslashga asoslangan holda umumiy ilmiy -
tadqiqot usullaridan keng foydalanildi.
Natijalar va muhokamalar.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh assambleyasining 70/1 qarori bilan
belgilangan Barqaror rivojlanish maqsadlari (Sustainable Development Goals) doirasida
mamlakatlar 2030 yilgacha ilmiy-tadqiqot, tajriba konstruktorlik ishlariga davlat va
xususiy xarajatlarni sezilarli darajada oshirish majburiyatini olishdi.
Аmerikalik iqtisodchi, Solou modeli muallifi va 1987 yilgi Nobel mukofoti
sovrindori Robert Merton Solouning soʼzlariga koʼra, 1908-1949 yillarda, oʼxshashi
boʼlmagan innovatsion mahsulotlar АQSh iqtisodiyotining rivojlanish surʼatlarini 1,5
foizga oʼsishiga olib keldi [14]. Bu oʼsha davrda mamlakat YaIMning yarmini tashkil etar
edi. Yana bir amerikalik olim Edvard Denison maʼlum bir mamlakatda iqtisodiy oʼsishni
ragʼbatlantiradigan 23 omilni aniqladi va ulardan 14 tasi innovatsiya bilan, 9 ta omil
kapital, yer va ishchi kuchi bilan bogʼliq edi. Olimning fikriga koʼra, yangi mahsulot
ixtiro qilinishi va keyinchalik u bilan bozorga chiqish rivojlangan mamlakatlar
YaIMining 60 foizga yaqin oʼsishiga olib keladi [15].
Bugungi kunda Oʼzbekiston Markaziy Osiyoda rivojlangan ilmiy-tadqiqot bazasi
va dunyoda tan olingan keng ilmiy tarixga ega boʼlgan yirik ilmiy markazdir. Biroq,
Oʼzbekistonda ham, umuman Markaziy Osiyoda ham innovatsion rivojlanish surʼati
kutilgan darajada emas. Oʼzbekiston soʼnggi Global Innovation Index-ga kiritilmagan,
garchi bir necha yil oldin biz ushbu indeksga kiritilgan 144 mamlakat orasida 127-oʼrinda
edik [16,17].
Lekin, amalga oshirilgan ishlar natijasida 2020 yil 2 sentyabrida eʼlon qilingan
Global Innovation Indexning reytingida, uzoq yillik tanaffusdan soʼng Oʼzbekiston 43 ta
kirish indikatori va 22 ta chiqish indikatoriga koʼra baholanib, 131 davlatlar orasida 80 ta
koʼrsatgich bilan 29 ta pogʼona sakrab, 93-oʼrin bilan reytingga kiritildi. Yaʼni kirish sub-
indeksi boʼyicha 81-oʼrinni, reyting ustunlari boʼlmish institutsional rivojlanish
(Institutions, 95-oʼrin), inson kapitali va ilmiy-tadqiqot faoliyati (Human capital &
research, 77-oʼrin), infratuzilma (Infrastructure, 72 oʼrin), bilim va texnologiyalar
natijadorligi (Knowledge & technology outputs, 90-oʼrin) kabi yoʼnalishlardagi
|
| |
