3.4-chizma. Loyiha ijrosi nazorat jarayonining umumlashgan sxemasi
1.
Kuzatish: haqiqiy ma‟lumotlarni to„plash va hujjatlashtirish; rasmiy va
norasmiy hisobotlardagi haqiqiy bajarilishning rejalashtirilgan ko„rsatkichlarga
moslik darajasini aniqlash.
2.
Tahlil: ishlarning joriy holatini baholash va erishilgan natijalarni
rejalashtirilgan ko„rsatkichlar bilan taqqoslash; rejani bajarishda farqlarga ta‟sir
ko„rsatish yo„llarini aniqlash.
тўғрилаш
бўйичаҳаракатлар
маълумотларни
тўплаш, ҳисобот
ҳаракатнинг
таҳлили
Ўзгаришлар, таҳликалар, муаммолар
97
3.
To„g„rilash: rejaga mos tarzda ishlarni bajarishga yo„naltirilgan
harakatlarni rejalashtirish va amalga oshirish; salbiy farqlarni kamaytirish yoki
ijobiy farqlar yuzaga kelishidan rag„bat olish.
GAT loyihalarini boshqarishda ishlarning bajarilishini nazorat qilish bilan bir
qatorda loyiha bo„yicha ishlarning monitoringini yuritib borish ham muhim
ahamiyatga egadir.
Monitoring – nazorat qilish, kuzatish, hisobga olib borish hamda rejaga
nisbatan loyihaning haqiqiy bajarilishi to„g„risida hisobot tuzishdir.
Nazorat jarayonida birinchi qadam ishlarning haqiqiy holati bo„yicha
ma‟lumotlar to„plash va ularni qayta ishlashdan iborat. Rahbariyat loyihaning
bajarilish holatini doimiy ravishda kuzatib borishi, ishlarning yakuniga etish
holatini aniqlab borishi hamda joriy holatdan kelib chiqqan holda kelgusida
bajariladigan ishlarning parametrlarini baholashi zarur. Buning uchun erishilgan
natijalar va sarflangan xarajatlar to„g„risida axborot beruvchi teskari aloqalarni
yo„lga qo„yish lozim.
Axborotlarni to„plashning samarali vositasi haqiqiy ma‟lumotlar bilan
to„ldirilgan va ishlarni bajarishga qaytarilgan naryadlar yoki bajaruvchilarning
maxsus hisobotlari bo„ladi.
1.
Oddiy nazorat usuli. U ba‟zida «0-100» usuli deb ham ataladi, chunki u
faqatgina asosiy mayda ishlarning bajarilishi nihoyasiga etishini kuzatadi (ishlar
nihoyalanishining faqatgina ikkita darajasi mavjud: 0% va 100%). Boshqacha qilib
aytganda, ish yakuniy natijasiga erishgandagina bajarilgan hisoblanadi.
2.
Maydalantirgan holda nazorat usuli. Bu usul ishlar bajarilishining oraliq
holatlarini baholashni ko„zda tutadi. Bu metod anchagina murakkabdir, chunki
menejerdan ham tugallanmagan ishlarni foizlarda baholashni talab qiladi.
Odatda, barcha loyihalarning miqdoriy ko„rsatkichlari to„g„risidagi
ma‟lumotlar ishlar yoki ishlar paketi darajasida to„planadi va keyinchalik
nazoratning yuqori darajasi uchun umumlashtiriladi. Chunki loyihani umuman va
alohida uning bosqichlarining bajarilishini baholash mayda ishlarning
bajarilganligi to„g„risidagi ma‟lumotlarga asoslangan tarzda hisoblanar ekan,
98
nazorat tizimini yaratish bosqichida umumlashtirilgan ko„rsatkichlarni aniqlash
uchun