371
hisoblangan dasturiy ta`minot bilam moddiy- texnik ta`minot o‘zaro
mutanosib ishlagandagina kompyuter oddiy temirdan qulay va samarali
yordamchiga aylanadi.
Informatika
fanidan olimpiada masalalaridan
namunalar.
1.
Sayohatchi Buyuk Britaniyaga sayohatga
borishni rejalashtirib
,
1000 AQSH dollarini ingliz funt- sterligiga almashtirdi. Shu vaqtda
valyuta kursi 1 funt sterling 1.45 dollarga to‘g‘ri kelar edi. Ma’lum
sabablarga ko‘ra sayohatchi sayohatni bekor qildi va u almashtirib olgan
689.45 funt- sterlingini qayta dollarga almashtirishga majbur bo‘ldi.
Bankning bu hol uchun 1 funt- sterlingi 1.38 dollarga to‘g‘ri keldi va
sayohatchi 951.72 dollar oldi. Agar sayohatchi boshlang‘ich
summasining yarmidan kam bo‘lmaguncha almashtirsa, u necha marta
bu jarayonni amalga oshirishi kerak? Har almashtirganga necha dollar
qoladi?
2. Berilgan natural N (10
21
128)
sonning juft o‘rindagi
raqamlari yig‘indisi S1, toq o‘rindagi raqamlari yig‘indisi S2 bo‘lsa, S1-
S2 ayirmani chop etuvchi dastur tuzing. 3. Sanayotgan kishi atrofida doira shaklida B ta tartib raqami
berilganodamlar turibdi. Sanovchi M gacha sanab bo‘lgach
,
M- sanalgan
odam doiradan chiqadi va sanovchi odam keying odamni sanashni
birdan boshlaydi. Sanash bitta odam qolguncha davom etadi. Oxirida
nechanchi tartib raqamli odam qolganini aniqlovchi dastur tuzing.
4. Bojxona postidan o‘tkazilayotgan har A tonna yukning B foizi
noqonuniy ekanligi ma’lum bo‘lsa, M tonna yukdan noqonuniy
hisoblanadigan qismi og‘irligi S ni ekranga chiqaring.
5. Belgilari soni 4 tadan bo‘lgan A va B matnlar berilgan. A
matndan B matnni faqatgina belgilarni o‘rnini almashtirib hosil qilish
mumkinmi yoki yo‘qligini aniqlovchi dastur tuzing.
8- Sinf. Informatika. Bilimlar bellashuvitopshiriqlaridan
namunalar.
