Ombordagi tovar aylanishi ~
korxonaning ayrim omborlaridan,
savdo-vositachi tashkilotlar omborlari va h.k.lardan tegishli davr
mobaynida (oy, chorak, yil) sotilgan m ahsulot sonini tavsiflovchi
ko‘rsatkich.
Ombordagi yuk aylanishi —
om bordagi
ish hajm ini tavsiflovchi
sof ko ‘rsatkich. M a’lum vaqt m obaynida jo ‘natilgan (berilgan)
m a te ria lla r soniga k o ‘ra h iso b la n a d i (b ir to m o n la m a yuk
aylanishi),
Yuk oqimi ~
bir vaqt birligida bir joydan o ‘tgan yuk soni.
Yukni qayta ishlash —
yuk harakati yo‘lida yukni qaytadan
ortish soni. Om borda yuk aylanishining yukni qayta ishlashga
bo'lgan nisbati yukni qayta ishlash koeffitsiyenti
bilan tavsiflanadi,
bu nlsbat yuk oqimidan 2—5 barobar ko'p bo ‘lishi mumkin. Yukni
qayta ishlash koeffitsiventining pasayishi yukni qayta ishlash
texnologiyasi v axsh ilan g an lig in i h am d a o m b o rd a kom pleks
mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish
tizimi joriy etilganligini
ko‘rsatadi.
M ateriallarning omborga borib-kelish koeffitsiyenti
— bu
materiallar yillik (yarim yillik, chorak yillik) aylanishining o ‘sha
davrda ombordagi materiallar qoldig'iga bo ‘lgan nisbatidir. Agarda
m a’lum bir kalendar davrda (yil, chorak, oy) om bordan berilgan
(foydalanilgan)
materiallarni
Qp
deb belgilasak, birinchi oyning
birinchi sanasiga ombordagi m ateriallar qoldig‘ini —
qv
ikkinchi
oyning birinchi sanasiga ombordagi m ateriallar qoldig‘i —
qv
oxiridan oldingi oyning birinchi sanasiga ombordagi materiallar
qoldig‘i —
qn-\;
so‘nggi oyning oxirida om bordagi m ateriallar
qoldig‘i
qn
b o isa, m ateriallar aylanishi
tezligi quyidagi formula
b o ‘yicha hisoblanadi:
bunda
m —
hisoblashda foydalanilgan qoldiqlar soni.
Kum
har doim
birdan ko‘p bo iish i kerak.
O m b o rg a
yuk k e lib tu s h is h in in g
( o m b o r d a n y u k
jo ‘natilishining) bir m arom da bo ‘lmaslik koetfitsiyenti
K„
omborga
143
m a’lum davr m obaynida eng ko‘p kelib tushgan (om bordan
j o ‘natilgan) yukning (tonnada) —
Qmm
o 'rta c h a
kelib tushgan
(jo‘natilgan) yukka -
Q0
r b o ‘lgan nisbati bilan hisoblanadi,
y a ’ni:
Q„r
Yuklar kelib tushishi (jo'natilishi) bir m arom da boMmasligi
qabul qilish (jo‘natish) m aydonchalari o ‘lchamiga,
transportda
ko‘tarish mexanizmlari ishiga katta ta ’sir ko‘rsatadi.
