|
M. M. Hojimatov- andijon davlat universiteti kimyo kafedrasi dots., PhD
|
| bet | 85/131 | | Sana | 19.01.2024 | | Hajmi | 9,69 Mb. | | #141266 |
Bog'liq Органик кимё мажмуа.docx 2023 y (2)Etilenni etil spirtidan olinishi
Toza probirkaga oldindan tayyorlab qo'yilgan etil spirti bilan konsentrlangan sulfat kislota aralashmasidan 1,5—2 ml solib, probirkani gaz o'tkazuvchi nayli trubka bilan tutashtiring. Spirt alangasida qizdiring. Aralashma bir me'yorda qaynashi uchun kichkina bo'lak g'ovak material (pemza) tashlang. Probirkadagi aralashma qaynay boshlaganda, gaz o'tkazuvchi trubkaning ikkinchi uchini boshqa probirkadagi brom suviga botiring. Bunda brom suvining rangi asta-sekin yo'qoladi (6- rasm).
Qizdirishni davom ettirib, gazli trabkaning ikkinchi uchini boshqa probirkadagi kaliy permanganat eritmasi ustiga botiring. Bunda asta-sekin etilenning oksidlanishi hisobiga permanganat eritmasining rangi yo'qoladi.
Qizdirishni davom ettirib, nayli trubka uchi alangaga yaqinlashtirilganda etilen havorang alanga berib yonadi.
Bromning etilenga birikishi.
Molekuladagi qo'shbog' hisobiga Cl2 va Br2 lar oson birikib, digaloid birikmalar hosil qiladi:
CH2=CH2 +Br2= CH2Br-CH2Br 1,2-dibrom etan
Bu reaksiyada birinchi navbatda galoidning elektrofil zarrachasi alkendagi qo'shbog'ning π-elektroni bilan π-kompleks hosil qiladi, so'ngra bu moddaning gruppalanishi natijasida hosil bo'lgan xlor anioni ta'sirida digaloid birikma hosil bo'ladi.
Etilenni oksidlanish reaksiyasi (Vagner reaksiyasi)
Etilenni oksidlash jarayonida KMnO4 ning neytral muhitdagi yoki ishqoriy eritmasidan foydalanish mumkin. Bu reaksiya HCOOOH — perchumoli kislota ishtirokida ham amalga oshiriladi. Reaksiya natijasida qo‘shbog‘ uzilib, alken tarkibiga ikkita gidroksil guruhi kiritiladi.
3-CH2 = CH2 + KMnO4 + 4 H2O -----► 3 - CH2- CH2- + 2 MnO2 + 2 KOH
| |
HO OH
(diol hosil bo'ladi)
Kaliy permanganatning suvli eritmasining alkenlar bilan rangsizlanishi alkenlar uchun sifatli reaksiya hisoblanadi.
|
| |
