Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
1.Азизходжаева H.H. Педагогические технологии в подготовке учителя. Ташкент, 2000.
2. Аллаёров И.А. Дидактические основы активного обучения управленченским дис-
циплинам. — Ташкент: Фан, 1994.
3. Беспалько В.П. Педагогика и прогрессивные технологии обучения. - М., 1995.
135
Май 2021 10-қисм
Тошкент
TA’LIMDA AXBOROT KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI
Sherjonova Sohiba Qurbonazarovna
Xorazm viloyati Shovot tumani 23-maktabning
geografiya fani o’qituvchisi
sherjonovasohiba@gmail.com//91-221-44-27
Annotatsiya:
Ushbu maqolada ta’lim tizimida AKT dan foydalanish haqida so’z yuritiladi.
Kalit so’zlar:
telegraf,telekommunikatsiya,faks,elektron darslik,karaoke dasturi.
Bugungi kunda yosh avlodga har tomonlama ta’lim va tarbiya berish uzluksiz ta’lim old-
idagi eng dolzarb ijtimoiy buyurtmadir.Bunga erishish ta’lim beruvchiga ham,ta’lim oluvchiga
ham,ta’lim vositasiga ham yangi-yangi talablarni qo’ymoqda. Kompyuter ilmini bilish, uning
imkoniyatlaridan oqilona foydalanish bugungi kun talabidir. XXI asr-axborot texnologiyalari asri
hisoblanadi.Axborotlashtirish jarayoni tez sur’atlar bilan rivojlanayotgan hozirgi davrda davla-
timiz ta’lim tizimiga yangi texnologiyalarni joriy qilish,axborot resurslaridan o’quv jarayonida
samarali foydalanishga alohida e’tibor qaratmoqda.Yangilanayotgan ta’lim tizimida yakuniy na-
tija bevosita ta’lim-tarbiya jarayonini amalga oshiradigan o’qituvchi mehnatining qanday tashkil
etilishiga borib taqaladi.Bu vazifani hal qilish uchun yoshlarni hayotga tayyorlashning yangi
texnologiyasi,metod,usul,vositalardan foydalanish lozim bo’ladi.Ta’lim tizimiga qo’yilayotgan
ulkan vazifalar esa ta’lim berishga munosabatni,yondashuvni o’zgartirishni talab etadi.
Yangi axborot texnologiyalari konsepsiyasiga turli xil vositalar, xususan telefon, telegraf,
telekommunikatsiya, faks,kompyuter va boshqalar orqali ma’lumot uzatishni ta’minlovchi aloqa
texnologiyalari kiradi. Bularning barchasini zamonaviy o’qituvchiga qanday yetkazish kerak?
Gipoteza: deylik, axborot texnologiyalari nafaqat o’quvchi uchun, balki o’qituvchi uchun ham
noyob imkoniyatni yaratadi va pedagogik fan rivojlanib borgan sari, o’qitish usullari va shakllari
yaxshilanadi. AKT vositalaridan biri bo’lgan kompyuterdan foydalanishni pedagogik jarayonlarga
tadbiq etilsa, shubhasiz, o’quvchining darsga bo’lgan qiziqishi ortadi va shu bilan ta’lim
samaradorligi ham o’sadi. Bunday vaziyatda o’quvchi ham ko’radi, ham eshitadi, ham kompyuter
bilan muloqotda bo’ladi
Keyingi davrlarda yaratilgan sifatli elektron darslik – davr talabi. O’quv qo’llanmalardagi
dasturlar an’anaviy dars tizimiga moslashtirilgan, shu sababli elektron darslik tuzishda noan’anaviy
dars usuliga moslab animatsiyali dasturlar, test va krossvordlar ,“Ortiqchasini top”, “Bu qayer?”
singari o’yin uslublaridan foydalanishga katta ahamiyat berishimiz darkor. Elektron darsliklar
talab darajasida yaratilishini har bir fan o’qituvchilari o’z zimmasiga olishi shart, deb o’ylayman.
Geografiya darslarida karaoke dasturidan foydalanishni yo’lga qo’yish lozim. Bu usulni
interaktiv doska yordamida amalga oshirish samarali natijaga erishish imkonini beradi. Bunda
o’quvchining bilim,ko’nikma va malakasi shakllanib boradi va fanga bo’lgan qiziqishi ortadi.
AKT bilan ishlash jarayonida ma’naviyatimizga yot, “ommaviy madaniyat” ga xos bo’lgan
axborotlarga qarshi kurashish uchun o’quvchilarda ma’naviy immunitetni shakllantirishga alohida
e’tibor qaratish lozim.
Axborot texnologiyalari ta’limga oid ma’lumotlarni taqdim etish imkoniyatlarini sezilarli
darajada kengaytiradi. Rang, grafika, tovush va video texnologiyalarning barcha zamonaviy
vositalaridan foydalanish haqiqiy faoliyat muhitini yaratishga imkon beradi. Kompyuter
o’quvchilarning bilim olishga bo’lgan qiziqishini sezilarli darajada oshirishi mumkin. AKT
o’quvchilarni o’quv jarayoniga jalb qiladi, ularning qobiliyatlarini keng ochib berishga va aqliy
faoliyatni faollashtirishga yordam beradi.AKT ni ta’lim amaliyotiga tatbiq etishda, albatta,ijodiy
yondashish lozim. Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, zamonaviy axborot texnologiyalari
yordamida dars o’tish ham yangilik, ham yengillik yaratadi: zarur ko’rgazmali qurollar,
tarqatmalrning hammasi kompyuter orqali tayyorlanadi. Bu o’qituvchining darsga tayyorgarlik
vaqtini va ko’rgazmali qurollarga sarflaydigan mablag’ini tejaydi. Shuningdek, o’quvchilar yangi
bilimlarni olish uchun faol ishtirok etadilar va fanga qiziqishlari ortadi. AKTdan foydalanib dars
|
