|
“UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARIDA MADANIY MUHITNI YARATISHNING PEDAGOGIKBog'liq maktab-boshqaruvi-samaradorligini-oshirishda-strategiya-zaruriy-omil-sifafida
“UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARIDA MADANIY MUHITNI YARATISHNING PEDAGOGIK
TEXNOLOGIYALARI: MUAMMO VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY
ANJUMANI, MAY 15-16, 2023
198
hamda samarador islohatlarni amalga oshirish uchun o‘zlari qozongan ishonchdan foydalana
oladigan liderlar talab etiladi [18;18].
Samarali boshqaruv strategiyasi menejerga maktabni barcha fanlar bo‘yicha
rivojlantirishga yordam beradigan usullarni ishlab chiqishga imkon berishini va ta’lim sifatini
oshirishga erishishini hamda shu bilan birga har bir maktabda xodimlar, ota-onalar va mahalliy
hamjamiyatga taqdim etilishi kerak bo‘lgan tayyor strategiya bo‘lishi shart. Shuningdek,
strategik yetakchilik quyidagi 4 ta asosiy savolga javob berishi kerak:
1. Aniq maqsad qo‘yish.
2. Maqsadga erishish uchun xodimlar bosib o‘tadigan yo‘lni loyihalash.
3. Maqsadga qachon va qaysi vaqtda erishish kerakligini belgilab olish.
4. Maqsadning qayerdaligini va joylashuv o‘rnini bilish [12;1233].
Bundan xulosa chiqarish mumkinki, maktab ta’limini strategiya asosida boshqarishda
aniq maqsad qo‘ya olish samaradorlikni kafolatlovchi muhim omildir. Boshqaruv tizimining har
bir pog‘onasida turga rahbarlar o‘z vakolatlari doirasidan kelib chiqib, oldida turga aniq
maqsadlarni yaxshi anglashi kerak.
Maqsad – bu vaqtning aniq belgilangan davrida ta’lim muassasasi real erishishi mumkin
bo‘lgan, istalgan natijaning muayyan, sifatli, ayrim hollarda esa sipolik bilan miqdoriy
tavsiflangan qiyofasidir [17;56].
Har qanday maqsad besh asosiy jihatga ega bo‘lishi kerak:
1. Mukammal mazmunga, ya’ni natijaning barcha tavsiflarining aniq-ravshanligi.
2. Nazoratlilik.
3. Vaqt (muhlat)ning belgilanganligi.
4. Reallik (imkoniyatga muvofiqligi).
5. Asoslanganlik [17;58-59].
Ririvojlanishning harakat dasturini ishlab chiqishda quyidagi savollarga javob topish
lozim bo‘ladi. “Nima?”, “Qachon?”, “Qanday?”, “Nima uchun?”, “Qancha?”, “Kim?”,
“Qayerda?” [17;61]. Agar ushbu savollarni izohlaydigan bo‘lsak, “Nima?” – bu maqsad, uni
aniqlab olish zarur. Maqsadga qachon, qanday erishish mumkinligini rejalshtirish, nima uchun
shu maqsadga erishmoqchi ekanligini anglash, erishmoqchi bo‘lgan maqsadning qancha
ekanligini, unga erishganligini o‘lchay olish va maqsad haqida, uning turgan joyi to‘g‘risida
tasavvurga ega bo‘lish muhim. Chunki ushbu savollarga javob topmasdan turib muvaffaqiyatga
erishishning imkoni bo‘lmaydi. Bu savollarga javob bera oladigan maqsadlar esa SMART
maqsad hisoblanadi.
1-jadvalda maqsadlarni SMRT sxemasi asosida shakllantirish mezonlari keltirilgan.
Maqsadlarni qo‘yish (SMART)
(S) Spesifik (aniq)
(M) O‘lchanadigan
(A) Erishish mumkin bo‘lgan
(R) Mos keladigan
(T) Aniq belgilangan muddat bilan
SMART – inglizcha akroninm bo‘lib, qo‘yilgan maqsad sifatini tekshirish
mezonlarini to‘ldirishga yordam beradi.
Masalan, siz “Men o‘zgarishlarni oshirmoqchiman” desangiz, bu SMART sxemasi
bo‘yicha shakllantirilgan maqsad bo‘lmaydi. Agar siz “Men o‘zgarishlarni o‘quv yili
oxirigacha
|
| |
