426
tahdid solishlari mumkin.
Ammo majoritar saylov tizimida ozchilik guruhlar geografik jihatdan ma'lum
saylov uchastkasida ko'pchilikni tashkil qilmasalar, ular parlamentda vakillikdan
umuman mahrum bo'lishlari ham mumkin. Bundan tashqari, majoritar saylov tizimi
hukumat koalitsiyasida bo'lmagan vakillarning saylov uchastkalariga qarshi geografik
favoritizm muammosini chigallashtirishi mumkin. Bu muammoni detsentralizatsiya
yo'li orqali mahalliy hokimiyatga katta vakolatlarni berish bilan kamaytirish mumkin
bo'lib, bunda aholi boshqaruv koalitsiyasining geografik chegarisidan tashqarida
bo'lganda ham mahalliy hokimiyat xizmatlaridan foydalanish imkoniyatiga ega bo'ladi.
Parlamentda ozchilik vakillarining chetda qolish muammosini bartaraf etish
uchun parlament tizimida odatda proportsional vakillik saylovi afzal ko'riladi.
Proportsional saylov qoidasiga asoslangan parlament tizimi ko'pincha majoritar
qoidaga asoslangan tizimga nisbatan qamrovliroq bo'ladi. Proportsional vakillikning
yana bitta afzalligi shundaki, u maxsus jamoat mollari o'rninga universal jamoat
mollarini qo'llab-quvvatlaydi, chunki saylovda raqobat faqat muhim uchastkalarda ovoz
olishga emas, balki umuman ko'proq ovoz olishga qaratilgan bo'ladi. Bu ozchilik
manfaatlarini himoya qilish uchun ham afzaldir.
Biroq prezidentlik tizimida proportsional vakillikda yuzaga keladigan
partiyalarning tarqoqligi parlamentning prezident vakolatini nazorat qilish qobiliyatini
kamaytiradi.
Nazorat qilinmagan prezident yakka hokimga aylanish xavfi borligi tufayli
ko'pchilik parlament AQSH va Chilidagi kabi majoritar tizim orqali saylanganda
prezidentlik demokratik tizimi afzalroq deb hisoblaydi.
