|
Manzara janridagi asarlarini badiiy tahlil qilishga tayyorlash masalalariBog'liq bo-lajak-tasviriy-san-at-o-qituvchilarini-tasviriy-san-atda-manzara-janridagi-asarlarini-badiiy-tahlil-qilishga-tayyorlash-masalalariSCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2021
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 482
Bunda u huddi ko‘zgudagidek aniq tasvir beradi. To‘lqinlanib turgan suvda aks
etayotgan tasvirlarning aniqligi esa uzuq-yuluq bo‘lib buzilib ko‘rinadi. Ular bo‘linib-
bo‘linib, “sinib” ko‘rinadi. Suvning mavjlanishi ko‘payib borgan sari ularning uzilishi
ham tabora oshib, nihoyat umuman g‘oyib bo‘lishi mumkin.
Aks etayotgan tasvirni to‘g‘ri chizish uchun ular qanday tuzilishini va qurilishini
yahshi bilib olish lozim [19-22]. Shuning uchun uni quyidagi asosiy holatlarini
chizmalar yordamida tahlil qilish foydadan holi bo‘lmaydi; suvning aynan yonida
turgan narsalarning tushayotgan aksini chizish – agar rassom ularga nisbatan suv sathi
balandligida turgan bo‘lsa, unchalik qiyin emas. Bunda faqat qirg‘oqdagi narsalarning
o‘lchami va qanday holatda turganligi, ularning suvdagi aksining o‘lchami va qanday
holatda turganligiga aynan mos kelishi kerakligiga rioya etish kifoya. (1-ilova) Bunday
holatda predmetlar aksining o‘lchamlari AB va GB predmetlarning o‘z o‘lchamlariga
teng bo‘lishi kerak, ya’ni VB=AB ga va DB=GB ga. Suvda aks etgan VBD burchagi
ABG burchagiga teng bo‘lishi kerak. Endi predmetlar huddi qirg‘oqdagi MN chizig‘ida
emas, balki undan yiroqroqda OP chizig‘ida turgandagi holatni ko‘raylik. (2-ilova) Bu
erda rassomga ko‘rinayotgan, suvda aks etuvchi tasvirni to‘g‘ri topish uchun OP qirg‘oq
chizig‘i bo‘lgan taqdirda aks tasvir qanday ko‘rinishi kerak bo‘lsa, shunday qilib
chizilishi lozim. Bunday holatda SRT predmetlar U1RF ko‘rinishda aks etgan bo‘lardi.
Ammo haqiqiy qirg‘oq chizig‘i yaqinroqda joylashgan va MN holatini egallagani uchun
rassom aks etayotgan tasvirni yaxlit ko‘rolmaydi, chunki uning bir qismini qirg‘oq
to‘sib turadi. (OP va MN oralig‘i) Unga tasvirning U1D va UF qismigina ko‘rinadi.[4-
94-97]
A
B
V
V
D
N
G
M
1-ilova.
Qirg‘oq chizig‘ida turgan narsalarning aksi МN-qirg‘oq chizig‘i; АB-qirg‘oqda perpendikulyar turgan
predmet; GB-qiyalanib turgan predmet; VB va DB- narsalarning suvdagi aksi.
|
| |
