|
Proyeksiyalar tekisligiga parallel to‘g‘ri chiziqlar
|
| bet | 9/11 | | Sana | 08.11.2022 | | Hajmi | 4 Mb. | | #29463 |
3.2.1Proyeksiyalar tekisligiga parallel to‘g‘ri chiziqlar
Gorizontal to‘g‘ri chiziq. Gorizontal proyeksiyalar tekisligi H ga parallel to‘g‘ri chiziq gorizontal chiziq (yoki gorizontal) deb ataladi (52-a,b rasm).
a) 52-rasm b)
Gorizontalning barcha nuqtalari H tekislikdan baravar masofada (AA′BB′bo‘lgani uchun chizmada uning h″ frontal proyeksiyasi Ox o‘qiga, h″′ profil proyeksiyasi esa Oy o‘qiga parallel bo‘ladi. Gorizontalning h′ gorizontal proyeksiyasi ixtiyoriy vaziyatda bo‘ladi. Bu chiziq kesmasining gorizontal proyeksiyasi o‘zining haqiqiy o‘lchamiga teng bo‘lib proyeksiyalanadi. Chizmadagi va burchaklar h gorizontalning V va W tekisliklari bilan mos ravishda hosil qilgan burchaklarining haqiqiy kattaligi bo‘ladi, ya’ni:
h‖H h″‖Ox va h″′‖Oy, A′B′=|AB|, β = h^V va γ = h^W bo‘ladi.
Frontal to‘g‘ri chiziq. Frontal proyeksiyalar tekisligi V ga parallel to‘g‘ri chiziq frontal to‘g‘ri chiziq (yoki frontal) (53,a,b-rasm) deb ataladi. Frontalning barcha nuqtalari V tekislikdan baravar masofada bo‘lgani uchun chizmada uning f′ gorizontal proyeksiyasi Ox o‘qiga, f″′ profil proyeksiyasi esa Oz o‘qiga parallel bo‘ladi. Frontalning frontal f″ proyeksiyasi ixtiyoriy vaziyatda bo‘ladi.
a) b)
53-rasm
Mazkur chiziq kesmasining frontal proyeksiyasi uning haqiqiy o‘lchamiga teng bo‘lib proyeksiyalanadi. Chizmadagi va burchaklar f frontalni H va W proyeksiyalar tekisliklari bilan mos ravishda hosil etgan burchaklarning haqiqiy kattaligi bo‘ladi, ya’ni:
f‖Vf ʹ‖Ox va f ″′‖Oz, AʺBʺ=|AB|, = f ^ H va γ = f ^ W bo‘ladi.
Profil to‘g‘ri chiziq. Profil proyeksiyalar tekisligi W ga parallel bo‘lgan to‘g‘ri chiziq profil to‘g‘ri chiziq (yoki profil) deb ataladi (54,a,b-rasm). Profilning barcha nuqtalari W tekislikdan baravar masofada bo‘lgani uchun chizmada uning gorizontal proyeksiyasi Oy o‘qiga parallel, frontal proyeksiyasi Oz o‘qiga parallel bo‘ladi.
a) b)
54-rasm
Profilning profil proyeksiyasi ixtiyoriy vaziyatda joylashgan bo‘ladi. Mazkur, chiziq kesmasining profil proyeksiyasi o‘zining haqiqiy o‘lchamiga teng bo‘lib proyeksiyalanadi.
Chizmadagi va burchaklar profil chiziqning H va V tekisliklar bilan mos ravishda tashkil etgan burchaklarining haqiqiy kattaligi bo‘ladi, ya’ni:
p‖WÞp′‖Oy va pʺ‖Oz, A″′B″′=|AB|, = p^H va = p^V bo‘ladi.
|
| |
