54
2
2
2
(
)
n
n
k
l
n
P
Q
Q
P
r
U
.
(2)
Kompensatorning tarmoqdagi quvvat isrofini eng kam bo‘lishini ta’minlovchi optimal
quvvatni isrof funksiyasi minimumligining zaruriy sharti, ya’ni u bo‘yicha
xususiy hosilaning
nolga tengligidan foydalanib topish mumkin:
2
2(
)
0.
n
k
l
k
n
Q
Q
P
r
Q
U
(3)
Shunday qilib, ko‘rilayotgan tarmoq uchun
,opt.
k
n
Q
Q
. Demak, ushbu holatda
yuklamaning reaktiv quvvati kompensator yordamida to‘la kompensatsiyalanganda (liniya orqali
iste’molchiga faqat aktiv quvvat uzatilganda) tarmoqdagi
aktiv quvvat isrofi eng kam, ya’ni
minimal bo‘ladi.
Kondensator qurilmarini boshqarishda zamonaviy avtomatik boshqarish qurilmalaridan
foydalanish ancha qulay xisoblanadi. Ushbu ishda PRF-12 markalri kondensator qurilmasini
avtomatik boshqarish qurilmasidan foydalanilgan.
a)
b)
2 – rasm. PRF-12 markali kondensator qurilmasini avtomatik
boshqarish qurilmasi
Bu qurilma istemolchi qancha reaktiv quvvat istemol qilayotganini o‘lchaydi va kerakli
bo‘lgan reaktiv quvvatni avtomatik ravishda tarmoqqa ulaydi va uzadi.Qurilmaning 12 ta
pog’onasi mavjud bo‘lib har-bir pog’onasiga kondensator batareyasi ulandi va avtomatik ravishda
pog‘onalar boshqarilibtarmoqqa reaktiv quvvatni silliq ta’minlashga erishiladi.
1- jadvalda ishlab chiqarish korxonasining TMЗ 1000/6 transformatorining 0.4 kVli
shinasiga kondensator batareyasi o’rnatilgandan keyingi holatlardagi aktiv va reaktiv
quvvatlarning bir oylik farqi keltirilgan. Bunda reaktiv quvvat
istemoli sezilarli darajada
pasaygan.
1-jadval
TMЗ 1000/6 transformatorining aktiv va reaktiv quvvat iste’moli
Qurilma o‘rnatilishidan oldin
iste’mol
Qurilma o‘rnatilgandan keyin
iste’mol
Quvvatlar
farqi
𝑃
1
(kVt)
𝑄
1
(kVar)
𝑃
2
(kVt)
𝑄
2
kVar)
∆P(kVt)
∆Q kVar)
246780
90 612
167761
56 844
79019
33768
55
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki ushbu qurilma o’rnatilgandan keyin 1 oyda tarmoqdan
32% qo‘shimcha aktiv quvvat iste’molini kamaytirish imkonini bergan.
