|
Jismning erkin tushishini modellashtirish. Jismning erkin tushish harakati
|
| bet | 9/11 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 44,97 Kb. | | #115665 |
Bog'liq fizik jarayonlarni kampyuterda mo\'dellashtirishJismning erkin tushishini modellashtirish. Jismning erkin tushish harakati.
Jismlarning erkin tushishi — Yerning tortish kuchi maydonida jismlarning nolga teng boshlangʻich tezlikda harakatlanishi. J. e. t. tezligi v Yer markazigacha boʻlgan masofaga va muhit (havo,suv)ning qarshilik kuchiga bogʻliq. Agar havoning qarshiligi hisobga olinmasa, jism uncha baland boʻlmagan joydan tushganda tezlik v=(2gh)^1/2 ga teng boʻladi (bunda g — erkin tushish tezlanishi; u oʻrtacha 9,81 m/s² ga teng; h — jismlarning tushish balandligi; bu balandlik boshlangʻich vaziyatdan hisoblanadi). Barcha jismlar Yerning ayni bir nuqtasida bir xil tezlanishda Yerga tushadi. Amalda havo qarshiligi ham hisobga olinadi. Yerning oʻz oʻqi atrofida aylanishi tufayli J. e. t. tezlanishi ekvatorda qutblardagidan kichik boʻladi.
Gorizontga burchak ostida otilgan jism harakatini modellashtirish.
Jismning tekis tezlanuvchan harakatini modellashtirish. Jismning tekis tezlanuvchan harakati. Agar tekis o`zgaruvchan harakatda jismning boshlang`ich tezligi va tezlanishi ma`lum bo`lsa, uning harakatdagi ixtiyoriy vaqtda erishgan tezligini hisoblab topish mumkin. Tezlanishning αq(υ- υ0)/t formulasidan jismning 96 ixtiyoruy t vaqtdagi υ tezligi uchun quyidagi ifodani olish mumkin.
υqυ0 +αt
Tekis o`zgaruvchan harakatda jismning tezligi vaqt o`tib borishi bilan bir tekis oshib boradi yoki bir tekis kamayib boradi. Jism boshlang`ich tezliksiz tekis
tezlanuvchan harakat qilgandagi tezlik grafigi keltirilgan. Grafikdan foydalanib, tezlanishni hisoblab topish mumkin.
Jism boshlang`ich tezlik bilan tekis tezlanuvchan (α>0) va tekis sekinlanuvchan (α
Jismlar tinch holatdan harakatga kelganda ular avval tezlanish bilan harakatlanib, ma`lum tezlikka erishadi va shu tezlik bilan harakatlanadi. So`ngra sekinlanuvchan harakat qilib to`xtaydi. Avtomobilning bunday harakati uchun tezlik grafigi keltirilgan.
Boshlang`ich tezliksiz tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning t vaqt davomidagi harakati uchun o`rtacha tezligi ixtiyoriy vaqtdagi tezlikning yarmisiga teng. υo`rt qυ/2
υ0boshlang`ich tezlik bilan tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning t vaqt davomidagi harakati uchun o`rtacha tezligi quyidagi formuladan topiladi.
υo`rt qυ0+υ/2 yoki υo`rt qυ0+αt/2
Tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning ixtiyoriy vaqt davomidagi harakati uchun o`rtacha tezligi boshlang`ich va oxirgi tezliklari yig`indisining yarmisiga teng.
1. Tekis tezlanuvchan harakat tezligining formulasi qanday ifodalanadi?
2. Tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning tezlik grafigini chizib ko`rsating.
3. Jismning ixtiyoruy t vaqtdagi υ tezligi qanday formula bilan ifodalanadi?
|
| |
