|
opografik plan va kartalar masshtabi
|
| bet | 7/9 | | Sana | 20.01.2024 | | Hajmi | 32,32 Kb. | | #141983 |
opografik plan va kartalar masshtabi. Topografik planlar tuzish uchun asosan 1:500; 1:1000; 1:2000; 1:5000 – masshtablar qabul qilingan. Topografik kartalar tuzish uchun 1:10000; 1:25000; 1:50000; 1:100000; 1:200000; 1:300000; 1:500000 masshtablar1 qabul qilingan. Har bir topografik plan va kartaning masshtabi, uning ramkasi ostida beriladi: sonli, so‘zli va chiziqli.
Masshtab – yer yuzidagi masofalar gorizontal proeksiyalarining kichraytirilgan darajasidir. Raqamlar bilan sonli masshtab ifodalanadi va kasr tarzida yoziladi 1:M – m – masshtabning kichraytirish darajasi (M 1:100; 1:5000). Sonli masshtab so‘z bilan ifodalansa – so‘zli masshtab deb ataladi (1sm da 1m; 1sm da 1 km…).
Masshtab grafik shaklda iifodalansa – chiziqli masshtab deyiladi. CHiziqli masshtab bitta chiziqdan yoki ikki parallel chiziqdan iborat bo‘lib, chiziqlar ma’lum uzunlikdagi kesmalarga bo‘linadi; kesma masshtab asosi deyiladi (1 yoki 2 sm). Kesmalar ustiga uning yuzidagi uzunligi yoziladi.
CHiziqli masshtabning chap tomonidagi birinchi kesma teng 10 bo‘lakka bo‘linadi – 1 bo‘lagi – grafik aniqligi deyiladi.Kartadan o‘lchangan chiziqlarning joydagi uzunligini aniqroq o‘lchashda ko‘ndalang masshtabdan foydalaniladi.
Karta nomi
|
Sonli masshtab
|
So`zli masshtab
|
Masshtab aniqligi
|
Besh yuzli
MingliIkki mingliBesh mingli
O‘n mingli
Yigirma mingli Ellik mingli
YUz mingli
Ikki yuz mingli Uch yuz mingli Besh yuz mingli Millionli
|
1 : 500
1 : 1 000
1 : 2 000
1 : 5 000
1 : 10 000
1 : 25 000
1 : 50 000
1 : 100 000
1 : 200 000
1 : 300 000
1 : 500 000
1 : 1 000 000
|
1 sm da 5 m
1 sm da 10 m
1 sm da 20 m
1 sm da 50 m
1 sm da 100 m 1 sm da 250 m 1 sm da 500 m 1 sm da 1 km
1 sm da 2 km
1 sm da 3 km
1 sm da 5 km
1 sm da 10 km
|
0,05 0,1 0,2 0,5
1
2,5
5
10
20
30
50
100
|
|
| |
