|
Ultrabinafsha nurlari yutiladigan gaz analizatorlarida
|
| bet | 8/12 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 260,36 Kb. | | #246447 |
Bog'liq Mustaqi ishUltrabinafsha nurlari yutiladigan gaz analizatorlarida havodagi si mob bug‘lari konsentratsiyasini, xlor, vodorod sulfid, azot qo‘shoksidi va boshqa moddalarning konsentratsiyasini o‘lchashda qoilaniladi.
Ultrabinafsha nurlarning manbayi simobli lampalar bo‘lib, ular chiqar- gan nurlarning ko‘p qismi ultrabinafsha nurlar bo‘ladi. Nurlanishni qo‘shimcha monoxromatlash uchun shisha svetoforlardan foydalaniladi, ular tahlil qilinayotgan modda yutilishining maksimumi vaziyatiga qarab tanlanadi.
Ultrabinashfa nurlanishni elektr signaliga aylantirish uchun fotoelementlar va fotorezistorlardan foydalaniladi.
Amalda ultrabinafsha nurlarni yutadigan elektr kompensatsiyali ikki nurli gaz analizatorlari, optik kompensatsiyali gaz analizatorlari, shuningdek, bevosita olchaydigan, ultrabinafsha nurlarni yutadigan bir nurli gaz analiza torlari ham ishlatiladi.
6- rasmda bir nurli ultrabinafsha nurlarni yutadigan gaz analizatorning blok sxemasi ko‘rsatilgan. Asbobda bitta manba 1 va bitta foto qabul qilgich 8 bor. Manbaning nurlanishini elektr dvigatel 2 aylantiradigan obturator 3 uzadi va u qarama-qarshi fazalarda o‘zgaradigan ikkita bir xil oqimg bolinadi.
Bu oqimlarning har qaysisi tegishli optik yoruglik filtri — ishchi filtr 5 va taqqoslash filtri 6 dan o‘tadi.
Filtrlarning shaffoflik polosalari berkitilmaydi va chastotalar chegarasida to‘plangan bo‘ladi. Nurlarning filtrlangan oqimlari ishchi kyuvet 7 dan o‘tadi, bu kyuvet orqali nurlanishni f chastotada yutadigan tahlil qilinayotgan gaz kyuvet 7 ga haydaladi, so‘ngra oqim umumiy nur qabul qilgichga keladi. Kyuvet 7 da tahlil qilinayotgan, komponent boimaganida ishchi va taqqoslash oqimlarining jadalligi nolni rostlash zaslonkasi 4 ni surish yo‘li bilan baravarlashtiriladi.
Bu holda tizim muvozanatlashadi va foto qabul qilgichdan olinadigan farq signali nolga teng boiadi. Tahlil qilinayotgan gaz kyuvetga kirganida chastotadagi nurlanish oqimining jadalligi kamayadi, chastotasidaginiki esa o‘zgarishsiz qoladi.
Foto qabul qilgich chiqishida farq signali hosil bo‘ladi va u kuchaytirgich 9 da kuchaytiriladi. Farq signalining amplitudasi tahlil qilinayotgan komponent konsentratsiyasining o‘lchovi bo‘lib xizmat qiladi. Konsentratsiya ikkilamchi asbob 10 bilan oichanadi.
Harorat tufayli yuzaga keladigan xatoni yo‘qotish uchun asbob ter- mostatlanadi. O‘lchash chegaralari 0—30 mg/1; massa bo‘yicha 0—3 %; asosiy xatolik shkala diapazonining ± 4 % atrofida.
|
| |
