|
Teleko'rsatuvlarni yo'ldosh orqali uza
|
| bet | 140/197 | | Sana | 01.02.2024 | | Hajmi | 8,06 Mb. | | #149719 |
Bog'liq Fizikadan maruza matni2. Teleko'rsatuvlarni yo'ldosh orqali uzatish va qabul qilish. Teleko'rsatuvlarni uzoq masofalarga uzatish uchun maxsus qurilmalar (retranslyator) dan foydalaniladi. Aloqayo'ldoshlaridanfoydalanishesatelejco'rsatuvlarniYershariningistalgannuqtasigauzatishgavaqabulqilishgaimkonberadi. Signallar yo'ldoshga uzatiladi, yo'ldosh esa ularni belgilangan maydondagi antennalarga yo'llaydi. Bundayyo'ldoshlar, odatda, geostatsionarorbitalardafaoliyatko'rsatadi. Masalan, hozirRossiyaningshuorbitadafaoliyatko'rsatayotgano'ndanortiqyo'ldoshlarimavjud. Buyo'ldoshlarda70 tauzatkich (translyator) bo'lib, ularning50 tasiteleko'rsatuvlarniuzatishgaajratilgan. Shunita'kidlashlozimki, yo'ldoshnikosmosningbirornuqtasidajoylashtirishuchunelektraloqaningxalqarouyushmasidanraxsatnomaolinadi.
3. Toshkent — televideniye vatani. Toshkent — televideniye vatani ekanligini hamma ham bilmasa kerak. Zamonaviy televizorlarning bi-rinchi namunasi aynan vatanimizda ixtiro qilingan. 1928- yilda toshkentlik ixtirochilar B. GrabovskiyvaI. Belyanskiylarelektronnuryordamidaharakatqilayotgantasvirnibirjoydanikkinchijoygauzatadiganvaqabulqiladiganapparat— «radiotelefon»niyaratdilar. 1928- yil 4- avgustda bu sodda «televizor» jamoatchilikka ishlab turgan holda namoyish qilindi. Afsuski, buixtirogao'zpaytidategishlie'ti-borberilmadi. O'zbekistondatelevizionko'rsatuvlarrasman1956-yil5- noyabrdaboshlandi. Hozir eng zamonaviy texnik vositalar bilan jihozlangan O'zbekiston televideniyasi besh dasturda ishlaydi.
4. Radiolokatsiya. Radioto`lqinlar yordamida narsalarning turgan joyini aniqlash, ulargacha bo`lgan masofani o`lchash usuli radiolokatsiyadеyiladi. Radiolokatsiya o`rganilayotgan narsadan qaytgan ultraqisqa to`lqinlarni qayd etishga asoslangan. Radiolokator (radar) umumiy antеnnaga ega bo`lgan radiopеrеdatchik va radiopriyomniklardan iborat bo`lib, qabuldan uzatishga o`tkazuvchi moslama bilan ta'minlangan. Antеnna, radionur — qat'iy yo`naltirilgan nurlanish hosil qiladi. Nurlanish 10~6s davom etadigan qisqa impulslar ko`rinishida amalga oshiriladi. Nurlanish impulsi chiqarilgandan so`ng antеnna avtomatik ravishda o`rganilayotgan narsadan qaytgan elеktromagnit to`lqinlarni qabul qilish rеjimiga o`tadi. Radiosignal jo`natilgan va qaytgan vaqtlar qayd etilib, narsagacha bo`lgan masofa yoki uning harakat tеzligi aniqlanadi.
Radiolokatsiya va shu usulda ishlovchi asboblar ham harbiy, ham tinch maqsadlarda kеng qo`llaniladi. Ular yordamida havo va dеngiz kеmalari harakatini boshqarish vazifalari va boshqa sayyoralargacha bo`lgan masofalarni aniklash, mеtеorit va boshqa fazoviy jismllarning harakatini kuzatish kabi ishlar amalga oshiriladi.
|
| |
