• Issiqlik o’tkazuvchanlik
  • Issiqlik sigimi
  • -mavzu:Issiq tutuvchi materiallar




    Download 3,93 Mb.
    bet46/54
    Sana12.01.2024
    Hajmi3,93 Mb.
    #135716
    1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   54
    Bog'liq
    MARUZA MATERIALSHINOS

    17-mavzu:Issiq tutuvchi materiallar..
    Reja:
    1. Issiqlik tutuvchi materiallar turlari tabiiy va sun’iy mo‘yna, momiq paxta, vatin, vatilin, porolon.
    2.issiqlik tutuvchi materiallarning xususiyatlari, sifat ko‘rsatkichlari va olish usullari, porolonning afzallik va kamchiliklari.
    Issiqlik energiyasi ta’sirida to’qimachilik maxsulotlari ayrim xossalarini namoen qiladilar; issiqlik o’tkazish qobiliyatini, issiq-likni yutish qobiliyatini, uz xossalarini o’zgartirish yoki saklash kobi-liyatini. Bu xossalarni ahamiyati kiyimni loyixalashtirishda, tikuv bu-yumlarini ishlov berishda va ulardan turli sharoitlarda foydalanishda juda muxim.
    Issiqlik o’tkazuvchanlik . Issiqlikni utishining uch yuli bor: is-sik o’tkazuvchanlik, konvektsiya va issiqlik nurlanishi orkali.
    Bu xossani jadalligi issiq o’tkazuvchanlik koeffitsienti bilan baxolanadi , Vt/(m.K). U kancha issiqlik 1 m qalinlikdagi materialni 1 m dan ma"lum bir vaqt ichida utishini ko’rsatadi, agar haroratni farki 1 K bo’lsa,

    bunda, Ф - issiqlik okimi, Vt
    Ayrim tolalarni issiqlik o’tkazuvchanligi
    Paxta - 0,05 Ipak - 0,04
    Zig’ir - 0,04 Xavo - 0,02
    Jun - 0,03 Suv - 0,60
    To’qimachilik maxsulotlarini issiq o’tkazuvchanligi ularni epik kovakchalaridagi xavoga va ochik kovakchalarga bog`liq. Kovaklik oshishi bilan ma"lum chegaragacha issiq o’tkazuvchanligi kamayadi, chunki xavoni bu ko’rsatkichi kichik. Ammo kovaklik oshishi davom etsa, ochik kovaklar paydo bo’lishi natijasida issiq o’tkazuvchanligi oshadi.
    To’qimachilik maxsulotlarini issiqni utishga qarshilik ko’rsatishi, ya’ni issiqlikni o’tkazmaslik xususiyati 1 issiqlik qarshiligi 0 bilan baxolanadi:
    , m K/Vt
    materialning qalinligiga bog`liq.
    Issiqni utishi kiyimni tagidan tashki muxitga issiq o’tkazuvchanligidan tashkari yana issiqlik berish bilan ham belgilanadi. Bu xossa issiqlikni berish koeffitsienti bilan ta"riflanadi. U kancha issiqlik ma"lum vaqt ichida maxsulotni ma"lum yuzadan oshirilaetganini ko’rsatadi, agar haroratni farki 1 K bo’lsa,

    Buyumlarni issiqlikni saklash xossalariga materialni katlamlar soni jiddiy ta’sir etadi.
    Issiqlik sigimi . Bu to’qimachilik maxsulotlarini harorat oshganda issiqlikni yutish qobiliyati. Issiqlikni yutish natijasida atom va molekulalarni harakati oshadi. Harorat pasayganda atom va molekulalarni harakati kamayadi, ya’ni material issiqni beradi.
    Bu xossani ta"riflash uchun solishtirma issiqlik sigimi qollanadi, u kancha issiqlikni 1 kg materialga berish kerakligini ko’rsatadi, uni haroratini 1 K oshirish uchun
    Q
    S = ---------------- , Dj/(kg x K)
    m x (To - Tb)
    bunda, Q - issiqlik mikdori
    Eng yuqori issiqlik sigimga tabiiy tolalardan jun va ipak, kimyoviy tolalardan kapron va Uchatsetat ega. Bu xossa - juda muxim. Yuqori issiqlik sigimli materiallar yaxshirok issiqlik saklash xususiyatiga ega.

    Download 3,93 Mb.
    1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   54




    Download 3,93 Mb.