Ideal suyuqliklar uchun har xil haroratda konsentratsiyasining bosim bilan o’zaro
bog`lanishi
P - x
diagrammada tochg`ri chiziq ko’rinishida, Genri koeffitsientiga teng bo’lgan
og`ma chiziqlar orqali tasvirlanadi. 25.1-rasmga ko’ra
harorat ortishi bilan Genri
koeffitsientining miqdori (bir xil sharoitda) ortadi, (25.2) tenglamaga muvofiq esa gazning
suyuqlikdagi eruvchanligi kamayadi.
Absorbsiyaning moddiy balansi
Fazalar sarfini qurilmaning balandligi bo’yicha
o’zgarmas deb va yutilayotgan gazning miqdorini nisbiy mol konsentratsiyasida qabul qilamiz.
Moddiy balans tenglamasini chiqarish uchun absorbsiya jarayonidagi asosiy kattaliklarni
quyidagicha belgilaymiz: G
—
inert
gazning sarfi, kmol/s; Y
b
va Y
0
— gaz
aralashmasidagi
absorbtivning dastlabki va oxirgi konsentratsiyasi, kmol/kmol
inert gazga nisbatan; L
—
absorbentning sarfi, kmol/s;
x
b
va
x
0
—
absorbentning konsentratsiyasi, kmol/kmol.
Bu holda
moddiy balansning tenglamasi
quyidagicha bo’ladi:
б
б
x
x
L
Y
Y
G
0
0
(25.3)
Bu tenglamadan absorbentning sarfi:
б
x
x
Y
Y
G
L
0
0
(25.4)
Uning solishtirma sarfi esa kmol/kmol inert gazga nisbatan:
б
б
x
x
Y
Y
G
L
l
0
0
(25.5)
Bu tenglamani quyidagicha yozish mumkin:
б
б
x
x
l
Y
Y
0
0
(25.6)
Agar gaz fazasidagi tegishli komponent to’la yutilgan paytda Y
0
= 0,
yutilgan
komponentning miqdori esa GY
b
ni tashqil etadi. Haqiqiy yutilgan modda miqdorini to’la
yutilish paytidagi modda miqdoriga nisbati
ajratib olish darajasi
deb ataladi:
б
б
б
б
Y
Y
Y
GY
Y
Y
G
0
0
(25.7)
Ish chizig`ini chizish uchun fazalarning absorberga kirishdagi
(Y
b
x
b
)
va undan chiqishdagi
tarkiblarini
(Y
0
, x
0
)
bilish kerak. Biroq odatda gaz va suyuqlikning dastlabki tarkiblari
(Y
b
x
b
) va
ajratib olish darajasi
be-rilgan bo’ladi. Sochngra Y
0
ning qiymati aniqlanadi. Shunday qilib
A
nuqtasining o’rni belgilanadi (25.2-rasm). Ish chizig`i
AK
ning holati, ya’ni
K
nuqta muvozanat
chizig`ida joylashgan paytda, absorbentning sarfi minimal qiymatga ega bo’ladi:
б
б
x
x
Y
Y
G
L
*
0
0
min
(25.8)
