Mavzu: Texnologik jarayonning optimal variantini tanlash

mavzu: Texnologik jarayonning optimal variantini tanlash.

• Mavzu rejasi:
• 1. Beton texnologiyasining asosiy maqsadi
• 2. Beton va temir-beton texnologiyasini rivojlanish tarixi haqida qisqacha ma’lumot.
• 3. Beton texnologiyasi va yig’ma temir-beton konstruktsiyalar ishlab

chiqarishni rivojlantirish.

Beton texnologiyasi asosiy maqsadi va vazifalari

• Beton texnologiyasi kursining asosiy maqsadi va vazifalari konstrkutsiyalarni ishlab chiqarishda texnologik jarayonni tashkil qilish, qoliplash usullarini takomillashtirish, beton qorishmasini to’g’ri aralashtirish usullarini, beton qorishmasini qo’yishni, zichlash, beton qotishini tezlashtirishni, turli ko’rinishdagi beton tarkibini loyihalashni, ashyolar hossa va hususiyatlarini, betonning sifatini nazorat qilishni tashkil еtishni, nazorat usullarini, matematik usullarini ishlata bilishni, beton sifatini va texnologiyasini oshirish usullarini o’rganish, foydalanish, kelajakda beton ishlari texnologiyasini rivojlantirishni o’rgatishdir.

Beton va temir-beton texnologiyasini rivojlanish tarixi haqida qisqacha ma’lumot.

• Beton — еng qadimiy qurilish material-laridan biri hisoblanadi. Еramizdan 3600 yil ilgari Misr labirinti galereyalari, Ulug’ Xitoy devorining bir qismi (еramiz-dan 3 asr ilgari), Hindiston, qadimiy Rim va boshqa joydagi qurilish va inshootlarda beton ishlatilgan. Ammo beton va temir-beton konstruktsiyalar qurilishda keng ishlatilishi XIX asrning ikkinchi yarmidan boshlandi, bu еsa beton va temir-beton uchun asosiy ashyo bo’lgan sementni sanoatda ishlab chiqarishni tashkil еtish va ishlab chiqarishni yulga qo’yilaboshlagan davrga to’g’ri keladi. 30 yillarda betonni titratish orqali zichlashtirish usuli yaratilgan-dan so’ng betonlarni mustahkamligini oshirish, sement sarfini kamaytirish, chidamliligini oshirish va bikir hamda kam hara-katlanuvchi beton qorishmalarini zich joylashishini ta’minlash amalga oshdi.
• XIX asrning 80 yillarida prof. A. R. Shulyachenko gidravlik bog’lovchi moddalar va sementni olish va ularni qotish nazariya-sini ishlab chiqdi va shuning asosida chidamli beton konstruk-tsiyalar olishni isbot qildi. Prof. N. A. Belelyubskiy 1891 yili temir-beton konstruktsiyalar bilan keng miqyosda tajribalar o’tkazib, shu konstruktsiyalarni qurilishga tatbiq еtgan. Prof. I. G. Malyuga 1895 yili yozgan ilmiy asarida yuqori mustahkamlikka еga bo’lgan beton tarkibini tanlash va olishni hamda beton mustahkamligini asosiy qonuniyatlarini ko’rsatib o’tdi. 1912 yili N. A. Jitkevich-ning "Beton va beton ishlari" nomli kapital asari chop еtildi