|
Mavzu: Yo’l rejasi va uning elementlari
|
| bet | 4/6 | | Sana | 05.07.2024 | | Hajmi | 0,94 Mb. | | #266657 |
Bog'liq Yo’l rejasi va uning elementlari S=mV2/R
Bu yerda: m-avtomobil massasi; V-avtomobil tezligi. Avtomobil egrida harakatlanganda unga ikkita kuch ta’sir qiladi:
-markazdan qochma kuch-S (egrini tashqarisiga yo‘nalgan holda);
-avtomobil og‘irligi-G;
Markazdan qochma kuch harakat yo‘nalishiga perpendikulyar bo‘ladi. Bunda avtomobilga, haydovchiga va yo‘lovchilarga ag‘daruvchi va suruvchi kuchlarning ta’siri bo‘ladi. Ung va chap g‘ildiraklar orasidagi bosimning qayta ta’simlanishi, shinaning yonga qochishini yuzaga keltiradi. Bunda avtomobilni boshqarish murakkablashadi. Kichik radiusli egrilarda yoqilg‘i sarfi ko‘payadi va shina yemirilishi oshadi. Tungi vaqtda egri chiziqli yo‘l bo‘lagida harakat murakkablashadi. Bunga sabab fara yoriqligi avtomobil oldidagi masofani yo‘lning to‘g‘ri bo‘lagiga nisbatan kam masofada yoritadi.
Bu salbiy omillar, egri radiusi kichik bo‘lsa, shunchalik katta bo‘ladi. Avtomobillar hisobiy tezlik bilan xavfsiz va qo‘lay harakatlanishi faqat egri radiusini yetarlicha katta bo‘lganda bo‘lishi mumkin.
Egri radiusini aniqlash formulasi quyidagi kurinishni oladi:
R=V2/g( i)
Bu formuladan ko‘ndalang kuch koeffitsientini ruxsat etarli qiymatini berib, doiraviy egri radiusini aniqlashimiz mumkin.
-ko‘rsatgich qiymatini nolga yaqin bo‘lishini amalda ta’minlashimiz kerak. Ko‘ndalang kuch koeffitsientiga qarshi tishlashish koeffitsienti ishlaydi. Har doim
tenglik saqlanishi kerak. , amalda bo‘lmaydi, lekin shunga yaqinlashishga harakat qilish kerak.
Tajribalar shuni ko‘rsatadiki, =0,1 da yo‘lovchi avtomobil egri bo‘lakda harakatlanayotganini sezmaydi, =0,15 da yo‘lovchi egri bo‘lakdagi harakatni kuchsiz sezadi. =0,2 da harakat seziladi va yengil noqulayliklar yuzaga keladi.
=0,3 da yo‘lovchi egri uchastkadagi harakatni turtki sifatida his qiladi va yonga egilib qoladi. Yo‘lovchilar uchun egridagi harakatda, qulaylikni ta’minlash maqsadida ko‘ndalang kuch koeffitsientini =0,15 dan oshirmaslik kerak, murakkab sharoitlarda esa = 0,2 dan oshmasligi lozim.
|
| |
