• 2-rasm. Kriptografik xesh funksiyalar ishlatilishi
  • 1-jadval. Xesh funksiyalar tahlili CRC32
  • Zamonaviy xesh funksiyalar qo‘llanilishi




    Download 493.08 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet4/7
    Sana13.03.2024
    Hajmi493.08 Kb.
    #170813
    1   2   3   4   5   6   7
    Bog'liq
    MUSTAQIL ISH

    Zamonaviy xesh funksiyalar qo‘llanilishi 
    va 
    axborot 
    xavfsizligidagi 
    o‘rni. 
    Xeshlash algoritmlarining zamonaviy kriptografiyadagi tutgan o‘rni juda 
    muhimdir va undan hozirda keng ko‘lamda foydalaniladi. Yangi xesh algoritmlar xam 
    yaratilmoqda. Yangi xesh algoritmlar kolliziyaga bardoshli, xesh qiymatning tez hisob-
    kitob qila olishi va.h.k xususiyatlarga ega bo‘ladi. 
    2-rasm. Kriptografik xesh funksiyalar ishlatilishi 
    Xesh funksiyalar asosan, Elektron raqamli imzo (ERI)da, Torrent, DC Hub, 
    Operatsion sistemalarda va fayllarning butunliligini yoki o‘zgartirilganligini nazorat 
    qilish uchun foydalaniladi. Axborot butunligini nazorat qilishning ko‘proq maqbul 
    bo‘lgan metodlaridan biri xesh-funksiyadan foydalanish hisoblanadi. Xesh-funksiyaning 
    qiymatini uning kalitini bilmasdan turib qalbakilashtirib bo‘lmaydi, shu sababli xeshlash 
    kalitini shifrlangan ko‘rinishda yoki jinoyatchining «qo‘li yetmaydigan» joydagi xotirada 
    saqlash kerak. 


    1-jadval. Xesh funksiyalar tahlili 
    CRC32 (Cyclic redundancy check – Davriy kamchilikni tekshiruvchi kod) 
    kompyuter qurilmalarida, ya’ni tarmoq qurilmalari va doimiy xotiradagi ma’lumotlarni 
    xavfsizligini ta’minlashda ya’ni o‘zgartirilmaganligini doimiy ravishda tekshirib 
    boradigan oddiy xesh funksiya hisoblanadi. CRC32 xalqaro standarti CRC32-IEEE 802. 
    Bu algoritm juda tez ishlagani bilan, kriptoxavfsizlikni to‘liq ta’minlay olmaydi. Shunga 
    qaramasdan keng qo‘llaniladi chunki, ishlatilishi juda oddiy va tez. 32-bit xesh-kod 
    odatda 8 ta simvoldan iborat 16 lik sanoq sistemasida ifodalanadi. Bu algoritm 
    kriptografik hisoblanmaydi. 
    MD4 xeshlash algoritmi RSA Data Security, Inc. Ronald L. Rivest tomonidan ishlab 
    chiqilgan. MD4 aralashgan algoritm hisoblanadi, Endi ishonchsiz hisoblanadi. Bu 
    algoritm (32-bit protsessorlari uchun) tez va peer-to-peer tarmog‘i edonkey 2000 
    Qo'shma Algoritm hash kodi 32 ta simvoldan iborat bo'lgan belgilar bilan o'n oltilik soni 
    RFC 1320. tasvirlangan hisoblash ishlatiladi. 
    MD5 xesh funksiyasi algoritmi Massachusets texnologiya instituti professori 
    Ronald Rivest tomonidan 1992 yilda ishlab chiqilgan. Bu algoritmda kiruvchi ma’lumot 
    uzunligi ixtiyoriy bo‘lib, xesh qiymat uzunligi 128 bit bo‘ladi. MD 5 xesh funksiyasi 
    algoritmida kiruvchi ma’lumot 512 bitlik bloklarga ajratilib, ular 16 ta 32 bitlik qism 
    bloklarga 
    ajratiladi 
    va 
    bular 
    ustida 
    amallar 
    bajariladi. 
    Faraz qilaylik, bizga uzunligi b bit bo‘lgan, bu yerda b – ixtiyoriy 
    nomanfiy butun son, ma’lumot berilgan bo‘lsin va bu ma’lumotning bitlari quyidagicha:
    m0m1…m(b-1) 

    Download 493.08 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7




    Download 493.08 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Zamonaviy xesh funksiyalar qo‘llanilishi

    Download 493.08 Kb.
    Pdf ko'rish