|
Media va axborot tili, media va an’anaviy matnlarni o‘qish Reja
|
| bet | 3/9 | | Sana | 18.01.2024 | | Hajmi | 333,33 Kb. | | #140284 |
Bog'liq 2- mavzu Media va axborot tili, media va an’anaviy matnlarni o‘Tasvirga olish o‘lchami
Abbreviatura/ahamiyati/ta’rifi/effekt
ECU — o‘ta yirik plan — ko‘zlar va yuz: agressiya, diskomfort
CU — yirik plan — bosh/reaksiya: intim
CU — yirik plan — bosh va yelka, 2–3 odam
MS — o‘rta plan: belgacha, 2–3 odam
MLS — uzoq-o‘rta plan: odamning bo‘y baravar figurasi, yaxshiroq ko‘rinishi uchun
LS — uzoq umumiy plan: xona yaxshiroq ko‘rinishi uchun
ELS — o‘ta uzoq plan: uy, atrof muhitni tasviri
ES — o‘rnatilish plani: shahar, voqea joyini tasviri
Rakurslar (suratga olish nuqtalari)
Quyi rakurs: kamera tepaga qaragan — predmet kattaga o‘xshaydi, kuchli degan taassurot hosil bo‘ladi.
O‘rta yoki to‘g‘ri chiziqli rakurs (180°): kamera predmetga ko‘z balandligida to‘g‘ir-langan — predmet va qaralayotgan odam bir hil kattalikda, qaralayotgan odam hattoki o‘zini predmet bilan identifikatsiya qilishi mumkin.
Yuqori rakurs (yuqori nuqtadan suratga olish): kamera pastga qaragan — predmet kichikka o‘xshaydi: zaif degan taassurot hosil qiladi.
Kino terminlari
Plan: yakka stop-kadr yoki fotosurat.
Kadr: stop-kadrlarsiz, kamera ishga tushganidan boshlab, to to‘xtagunicha olingan kadrlar.
Seriya: bir predmet olingan kadrlar qatorining ketma-ketligi.
Stop-kadr: bitta suratga olish yakunlanadi va to‘satdan ikkinchisi boshlanadi —bir vaqtning o‘zida turli joy taassuroti paydo bo‘ladi.
«Qorong‘ilikni»/»qorong‘ilikdan»suratgaolish:yorug‘danqorong‘ilikni/qorong‘ilikdan yorug‘ga o‘tish —vaqt almashinuvi, voqea joyi almashinuvi taassuroti paydo bo‘ladi.
Panoramalashtirish: kamera obyektlarni kuzatadi va o‘ngdan chapga yoki chapdan o‘ngga harakat qilib, keskinlik taassurotini paydo qiladi.
Zoom (tasvir o‘lchamlarini o‘zgarishi): kamera yaqinlashadi yoki uzoqlashadi.
Vertikal panoramalashtirish: kamera vertikal xarakat qiladi, yuqoriga yoki pastga.
Media tilini tadqiq etish: ishontirish usullari.
XXI-asrda prodakt-pleysment hamda homiylik bitimlari kino va televideniyeda keng ommalashdi. Kompaniyalar o‘z savdo belgilari yoki ramzlarini teleko‘rsa-tuvlar davomida namoyish etilib turishini istashmoqda. Sababi tomoshabin ko‘p hollarda reklama bloklari efirga uzatilayotgan vaqtda kanalni almashtiradi yoki Internetga sho‘ng‘iydi. Bundan tashqari, mahsulot ramzi kinofilm yoki teleko‘r-satuvlar ssenariysiga kiritilishi mumkin. Bunday amaliyot prodakt-pleysment deb nomlanadi. Film yoki teledastur ishlab chiqaruvchisi tomonidan avtomashina yoki uyali telefonning ma’lum bir modeli shunchaki tanlanmaydi: ishlab chiqaruvchi o‘z mahsulotini ekranda ko‘rishi uchun katta miqdorda pul to‘lashi tayin.
Tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, yoshlar film va ko‘rsatuvlardagi tijorat yoki reklama mazmunidagi yashirin axborotni ajratib olishga qiynalar ekan, media savodxonlik bu borada ularga yordam berishi mumkin.
Reklamani shartli ravishda ikki toifaga ajratish mumkin: axborot mazmunidagi reklama va timsol reklamasi. Timsol reklamasi iste’molning individual modellariga va/yoki aniq bir mahsulot haqidagi fikrlarga ta’sir ko‘rsatishga harakat qiladi. Reklamaning maqsadi mavjud munosabat yoxud o‘zini tutish uslubini o‘zgartirish yoki mustahkamlashdan iborat bo‘lishi ham mumkin. Reklama tezkor / ta’sirga asoslanadi, masalan, reklama qilinayotgan mahsulot savdoga chiqarilgani haqida xabar beriladi.
Timsol reklamasida uning ta’siri davomli bo‘lishi nazarda tutiladi. Bunday reklama ma’lum bir mahsulot, xizmat yoki biznes timsolini yaratishga qara-tilgan bo‘ladi. Timsol reklamasi iste’molchilarning turli rolini yaratish yo‘li bilan ta’sir ko‘rsatadi, bu esa uning ta’sirini kumulyativ va davomli bo‘lishini ta’minlaydi. Timsol reklamasining maqsadi konnotatsiyalar yaratishdan iboratdir.
Reklama odatda o‘ziga yana bir nechta qo‘shimcha unsurlarni olgan kompaniyalar ko‘rinishida amalga oshiriladi. Bitta reklama kompaniyasining turli variantlarini Internetda, televideniyeda va bosma OAVda kuzatish mumkin. Televideniyeda ko‘proq timsol reklamasiga e’tibor qaratiladi. Internet va bosma medialardagi reklama esa mahsulot haqida batafsil ma’lumotni saqlashi mumkin.
Iste’molchilar konnotatsiyalarini aniqlash qiyinligi tufayli, reklama tilida ta’sirchanlikni oshirish uchun aksariyat hollarda metaforalardan foydalaniladi. Bunda ular iste’molchi tafakkurini kerakli oqimga yo‘naltira oladi deb hisoblanadi. Qiyoslash va kinoyalar reklama qilinayotgan mahsulotga amalda u ega bo‘lmagan sifatlarni beradi. Reklama odatda insonlarning aqli yoki hissiyotlariga murojaat etadi. Aqlga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar sifatida, masalan, reklama qilinayotgan mahsulotda yog‘ miqdorining kamligi yoki narxining arzonligi keltirilishi mumkin. Bunday reklamada odatda raqamlar va foizlar keltiriladi, hamda ilmiy atamalardan foydalaniladi. Hissiyotlarga ta’sir etuvchi motivlar qatoriga shokolad ta’midan huzurlanishni yoxud yangi kiyim xarid qilinganda o‘ziga bo‘lgan ishonchning ortishini kiritish mumkin.
Ijtimoiy medialarda ba’zida reklamani boshqa kontentlardan ajratib olish mushkul bo‘ladi. Bunday reklama odatda foydalanuvchi tomonidan taqdim etilgan yoshi, jinsi, qiziqishlari, yashash manzili haqidagi ma’lumotlarga yoki Internetda ro‘yxatdan o‘tilgan sahifalarga tayanib jo‘natiladi. “Menga yoqadi” degan yozuvli tugmachani bosishdan oldin foydalanuvchi bu bilan ushbu kompaniyaning reklama larini olib turishga rozilik bildirayotganini tushunishi lozim. Bundan tashqari, ijtimoiy medialar auditoriyasi mazkur kompaniya tomonidan e’lon qilingan video, testlar va o‘yinlarni tarqatish orqali ham reklama beruvchilarga yordam beradi.
Mediasavodxonlikni boshlayotgan o‘quvchilarga e’lonlarni tadqiq qilish yo‘li bilan ishontirish tilini o‘rgatish tavsiya qilinadi. Unutmangki, OAV xabar lari, TV-roliklarda bir vaqtning o‘zida bir necha metoddan foydalanilishi mumkin. Boshqalari bir-ikkita usulni saralab qo‘llashi mumkin.
|
| |
