Po‘ lat arqonning tortishdagi qarshilik
kuchi quyidagi formula
yordamida aniqlanadi:
F = k» 'V I J
e
L kN
(15.26)
4,4
1000
bu yerda ka-p o‘ lat arqonning solishtirma o ‘ rtacha qarshiligi, N/m,
(hyo= 0,65; 0,75; 0,85; 0,95; 1,0 mos ravishda dren chuqurligiga ka = 57;
52;
48,1;
46,6; 45,4; N/m);
po‘ lat arqonning uzunligi, ill,
1-1,5
ш); к,- tortishdagi dastlabki solishtirma qarshilik kuchi, kj,” (1Q-20)N.
Tuynuk hosil qilgidming harakatdagi
qarshilik kuchi quyidagi
formula yordamida aniqlanadi:
Fthq=103.kq. A d. f m!kN
(15.27)
bu yerda kq - tuproqni chiqishdagi solishtirma qarshiligi, (kq ~ 0,01-
0,12 MPa);Ad- dren tuynugining ko‘ ndalang kesim yuzasi, m2; fm-
metall bilan tuproq orasidagi ishqalanish koeffitsienti.
Dren tuynugining ko‘ndalang kesim yuzasi quyidagi formula
yordamida aniqlanadi:
Ad = ^ - , m 2
(15.28)
Mashina dvigateliga tushadigan umumiy quwat (12.23) formula
yordamida aniqlanadi.
247
Drenajni qayta ko'mishda tuproqni zichlash (shibbalash) orqali uni
tashqi suvlar ta’ sirida yuvilishi va buzilishdan saqlab, ulami ustki qis-
miga qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ekishga sharoit yaratiladi.
Hozirda
zichlash va shibbalashning bir qancha (gidravlik va mexanik) usullari
taklif qilingan bo‘ lib, ayrimlari ishlab chiqafishda qoMlanilmoqda,
16. Drenaj transheyasiga qayta ko‘ miIadigan gruntni shibbalovchi
mashinani hisoblash
<.
Yuqoridagi boblarda keltirilganidek, drenaj
transheyalarini grunt
bilan qayta ko‘ mishda mexanik zichlash, grunt namligi 17% dan ortiq
bo‘ lganda yaxshi natija beradi. Agar qayta ko‘ milayotgan
gruntning
namligi 17% dan kam bo‘ lsa, uni namligini unga suv berish orqali
oshirib, zichlash talab qilinadi, bunga gruntni shibbalash deb ataladi.
Bundan tashqari drenaj transheyasini gruntni qayta ko‘ mish jarayonida
uni zichlash (shibbalash) bilan birgalikda
olib borish yaxshi natija
berishi mumkin. Ammo hozirgacha drenaj transheyasiga gruntni qayta
ko‘ mish jarayonida uni shibbalovchi mashinalarni yaratish maqsad qilib
qo‘ yilgan. Va bunday mashinalarni yaratish
ustida bir qancha ilmiy
amaliy ishlar olib borilishi natijasida yangi МЗУ-1 va МЗУ-2
mashinalari yaratilib, ishlab chiqarishga tavsiya etilgan.
Bu mashina, drenaj transheyasidan chiqarib tashlangan tuproqni
transheyaga qayta ko‘ mishda uni aralashtirib ko‘ muvchi shnekli va uni
suv yordamida shibbalovchi ish jihozlaridan tashkil topgan.
Mashinaning asosiy ko‘ rsatkichlarini aniqlash:
shnekning uzunligi
