Sug‘ orish me’ yori (normasi) deb,
bir birlik yuzani bir marta
sug‘ orishga sarflangan suv miqdoriga aytiladi va u
m
harfi
bilan
belgilanadi.
Boshqacha aytganda sug‘ orish me’ yori, bu o ‘ simlik suv iste'mol
kamomadini to‘ ldirish uchun, ya’ ni jami suv iste’moli bilan tabiiy
namlik resurslari tafovutini to‘ ldirish
uchun mavjud ekinning butun
o ‘ sish davri mobaynida 1 gektar (ga) yemi 1 marta sug‘orishga kerak
bo'ladigan suv miqdoridir.
Buni odatda, yerga tushgan yomg‘ ir
qatlamining qalinligi Sh deb yuritiladi.
m = SA = ^ , m yoki 103 mm
(19.7)
bu yerda 5h - yerga tushgan yomg‘ ir qatlamining qalinligi, m yoki
mm; Q - maydonni sug‘ orish uchun sarflanadigan suvning hajmi, m3; S
- sug‘ oriladigan maydonning yuzi, m2.
A.N.Kostyakov sug‘ orish me’yorini aniqlashda quyidagi formulani
tavsiya etadi,
m
= 100-yh(ps - p0), m3/ga
(19.8)
bu yerda
y-tuproqning hajmiy massasi, t/m3; h-sug‘ oriladigan
tuproqning chuqurligi, m; ps va po -tuproqning namlik sig‘ imi va
namligi, %.
Odatda yomg‘ irlatib sug‘ orish me’ yori, o ‘ simIik turiga qarab, 100
-500 m3/ga oraliqda bo‘ ladi.
Qatlami kuchsiz, yupqa tuproqda va ildiz
tarmog‘ i uncha chuqur bo‘ Imagan ekinlarda sug'orish me’yorining
kamroq qiymati, ildiz tarmog‘ i uzun (g‘ o ‘ za, beda va tokzorlar) bo‘ lgan
ekinlarda esa sug‘ orish me’yorining kattaroq qiymati olinadi.
Sug‘ orish mashinalarining ish unumdorligi.
Sug'orish mashinasining bir holatdan boshqa holatga o ‘ tish
vaqtining davomiyligini quyidagi formula yordamida aniqlash mumkin:
t. = —
, min
(19.9)
d 6104 Q
v
Sug‘ orish mashinasining ish unumdorligini quyidagi formula orqali
aniqlanadi:
Um = 3,6-106
m2/soat
(19.10)
5h
bu yerda
kv - mashinani ishlatishda
vaqtdan foydalanish
koeffitsiyenti, (kv = 0,83-0,95).
Sug‘ orish mashinasining yurish tezligini quyidagicha aniqlash
mumkin:
271
