|
Takrorlash uchun savollar
|
| bet | 14/59 | | Sana | 13.04.2023 | | Hajmi | 416.93 Kb. | | #51066 |
Bog'liq “METROLOGIYA VA STANDARTLASHTIRISH” MA\'ruzalar matni Журакулов темур, 1-2 Mustaqil ish 5, 1-2 Mustaqil ish 9, Раствор «Хлоро, Кушимча келишув2, ontogenezning ilk bosqichlarida inso, МСС МАЪРУЗА МАТНЛАРИ, KEYINGI, Korxonalar faoliyatidagi tavakkalchlik va uni bartaraf etish yo\'llari, 1-sinf Texnologiya fanidan Qog\'ozni buklash usuli yordamida samolyot yasash dars ishlanma, ENG ENG ENG NOMLI ZAKOVAT SAVOLLAR., elektr-stansiyalari-va-ularning-ahamiyati, Mustaqillikka erishish arafasida O`zbekistondagi ijtimoiy-siyosi, ilk qadam dasturida jismoniy tarbiyaBu sahifa navigatsiya:
- Reja
Takrorlash uchun savollar:
1.“Metrologiya va standartlashtirish” fanining rivojlanish tarixi haqida
nimalarni bilasiz?
Sifatning virtual sxemasini izohlab bering?
“Metrologiya va standartlashtirish” fanining maqsad va vazifalari?
Mavzu yuzasidan mustaqil ishlar:
1. Metrologiya va standartlashtirish fanining ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirishdagi tutgan o’rni.
Mavzu yuzasidan test savollari:
Qiyinlik
darajasi
|
Test topshirig’i
|
To’g’ri javob
|
Muqobil
javob
|
Muqobil
javob
|
Muqobil
javob
|
1
|
MOZM qanday tashkilot?
|
*Metrologiya sohasida qonunlashtiru
vchi tashkilot
|
Xalqaro savdo tashkiloti
|
Xalqaro standartlas htirish
tashkiloti
|
Xalqaro birliklar tizimi
|
1
|
Metr etaloni qachon va qayerda qabul qilingan?
|
*1791 yil Fransiyada qabul qilingan
|
1875 yil Ispaniyada qabul
qilingan
|
1893 yil Moskvada qabul
qilingan
|
1793 yil Leningrad shahrida abul
qilingan
|
1
|
Mina qanday o’lchov birlik bo’lgan?
|
*Vaqt o’lchov
birligi
|
Massa
o’lchov birligi
|
Uzunlik
o’lchov
birligi
|
Temperatura
o’lchov birligi
|
1
|
1 metr Yer meridian uzunligining necha bo’lagiga teng etib
belgilangan
|
*1x10-7
|
1x1
0-9
|
1x10-14
|
1x10-5
|
1
|
KARAT o’lchov birligining ma’nosi
nima?
|
* Loviya doni
|
Bug’doy doni
|
Mosh doni
|
Guruch doni
|
1
|
VTO qanday tashkilot?
|
*Xalqaro savdo tashkiloti
|
Metrologiya sohasida qonunlashtir uvchi
tashkilot
|
Xalqaro standartlas htirish tashkiloti
|
Xalqaro birliklar tizimi
|
1
|
Xalqaro konvensiya qachon qabul qilinadi?
|
*1875 yil Parijda 17 ta davlat tomonidan qabul qiliadi
|
1791 yil
Fransiyada 20 ta davlat tomonidan qabul qilinadi
|
1893 yil Moskvada 17 ta davlat tomonidan
qabul qilinadi
|
1793 yil Leningradda
20 ta davlat tomonidan qabul qilinadi
|
2
|
1 metr vakuumda
to’lqin uzunligining
…. ga teng
|
*1650763,73
|
1750763,73
|
1850763,73
|
1950763,73
|
2
|
….. bosh barmoqni hisobga olmaganda qolgan to‘rttasining
kengligi
|
*Ladon
|
fut
|
pyad
|
quloch
|
ma’ruza. Asosiy va qo’shimcha kattaliklar. Kattaliklar, ularning o’lchamlari, birliklar, xalqaro birliklar tizimi, birlik va o’lchamlarni yozish va belgilash qoidalari, kattalik birliklarini hosil qilish, qayta tiklash va ularning o’lchamlarini uzatish.
Reja:
Kattaliklar.
Kattalikning o’lchamligi.
Kattaliklarning birliklari. Xalqaro birliklar tizimi
Kattalik - sifat tomonidan ko’pgina fizikaviy ob’ektlarga (fizikaviy tizimlarga, ularning holatlariga va ularda o’tayotgan jarayonlarga) nisbatan umumiy bo’lib, miqdor tomonidan har bir ob’ekt uchun xususiy bo’lgan xossadir.
Ta’rifda keltirilgan xususiylik biror ob’ektning xossasi ikkinchisinikiga nisbatan ma’lum darajada kattaroq yoki kichikroq bo’lishini ifodalaydi.
Biz o’rganayotgan metrologiya fani aynan mana shu kattaliklar, ularning birliklari, o’lchash texnikasining rivojlanishi bilan chambarchas bog’liqdir. “Kattalik” atamasidan xossaning faqat miqdoriy tomonini ifodalash uchun foydalanish to’g’ri emas (masalan, “massa kattaligi”, “bosim kattaligi” deb yozish), chunki shu xossalarning o’zi kattalik bo’ladi. Bunda “kattalik o’lchami” degan atamani ishlatish to’g’ri hisoblanadi. Masalan, ma’lum jismning uzunligi, massasi, elektr qarshiligi va hokazolar.
Har bir fizikaviy ob’ekt bir qancha ob’ektiv xossalar bilan tavsiflanishi mumkin. Ilm-fan taraqqiyoti va rivojlanishi bilan bu xossalarni bilishga talab ortib bormoqda. Hozirga kelib zamonaviy o’lchash vositalari yordamida 70 dan ortiq kattalikni o’lchash imkoniyati mavjud. Bu ko’rsatkich 2050 yillarga borib 200 dan ortib ketishi bashorat qilinmoqda.
Ko’pincha kattalikning o’rniga parametr, sifat ko’rsatkichi, tavsif (xarakteristika) degan atamalarni ham qo’llanishiga duch kelamiz, Lekin bu atamalarning barchasi mohiyatan kattalikni ifodalaydi.
Muayyan guruhlardagi kattaliklarning orasida o’zaro bog’liqlik mavjud bo’lib, uni fizikaviy bog’lanish tenglamalari orqali ifodalash mumkin. Masalan, vaqt birligidagi o’tilgan masofa bo’yicha tezlikni aniqlashimiz mumkin. Mana shu bog’lanishlar asosida kattaliklarni ikki guruhga bo’lib ko’riladi: asosiy kattaliklar va hosilaviy kattaliklar.
|
| |
