|
Mexanizasiyalash muhandislar instituti milliy tadqiqot universitetiBog'liq hxdyWc64rxc4ylSk9H8CT0vh6AhFuTBsvP6yTtUW
A
harfi “signalizatsiya” sifatida signalizatsiya uskunalari qurilmalariga
o‘rnatilgan taxta yoki lampalarga joylashtirilishidan qat’iy nazar doimo "signal"
vazifasini ko‘rsatish uchun ishlatiladi.
K
harfi nazorat turini va masofadan boshqarishda qurilmani tanlashga hamda
kalitga ega bo‘lgan boshqaruv stansiyasini ko‘rsatish uchun ishlatiladi.
E
harfi birlamchi o‘zgartgich vazifasini bajaruvchi sezgir elementni ifodalashda
ishlatiladi:
masalan,
termoelektrik o‘zgartirgichlar, termik qarshilik o‘zgartirgichlar,
pirometr datchiklari, oqim o‘lchagichlarni toraytirish qurilmalari va boshqalar.
S
harfi faqat yoqish, o‘chirish, almashtirish yoki blokirovka qilishda
ishlatiladigan qurilmaning kontakt qurilmasini ifodalash uchun qo‘llaniladi.
S
va
A
harflari, birlamchi o‘lchov vositasini kontakt qurilmasidan
foydalanganda, ikkala harf ham signalni yoqish, o‘chirish va bir vaqtning o‘zida signal
berish uchun qurilma belgisida ishlatiladi:
T
harfi masofadan signal uzatish bilan shkalasiz birlamchi o‘lchov vositasini
ifodalashda ishlatiladi:
masalan,
bosim o‘lchagichlar, difmanometrlar, manometrik
termometrlar.
Y
harfi hisoblash qurilmasi vazifasini bajaruvchi yordamchi qurilmani ko‘rsatish
uchun ishlatiladi.
Masalan,
yoqish, o‘chirish, bloklash, signalizatsiya uchun
ishlatiladigan o‘lchangan qiymatlarning chegaraviy qiymatlarini
H
va
L
harflari
qo‘shib ko‘rsatiladi.
N
va
L
harflarining kombinatsiyasi esa ikkita qiymatni
ko‘rsatishda ishlatiladi. Harflar grafik belgining o‘ng tomoniga yoziladi.
D
funksiyaci
A
(trevoga) funksiya bilan birlashganda o‘lchanayotgan
o‘zgaruvchining og‘ishini yoki boshqa nazorat nuqtasidan oldindan belgilangan
sondan ortiq chetga chiqqanligini ko‘rsatadi.
Harfli belgilanishlarni, qo‘llashda o‘lchov vositalarining barcha funksional
xususiyatlari ko‘rsatilmaydi, faqat shu sxemada ishlatiladigan belgilari ko‘rsatiladi.
Agar o‘lchangan qiymatni, qurilmaning grafik simvolining o‘ng tomoniga
belgilash zarur bo‘ladigan bo‘lsa, u holda, ushbu qiymatning nomi, simvoli yoki
uning qiymati ko‘rsatiladi. O’lchanayotgan
A
qiymat uchun analizator (o‘lchov
vositasi) turini, tahlil qilinayotgan qiymatning simvolini va o‘lchanayotgan
parametrning qiymatlar oralig‘i ko‘rsatiladi. Zaxiradagi harflar ushbu standartda
ko‘zda tutilmagan qiymatlarni ko‘rsatish uchun ishlatiladi. Zaxiradagi harflaridan
foydalanishda sxemada (rasshifrovka) deshifrlanishi kerak. O’lchov vositasiga aloqa
liniyalarini etkazib berish grafik belgilanishning istalgan nuqtasida (yuqori, pastki,
yon) ko‘rsatiladi. Agar aloqa liniyalarida signal uzatish yo‘nalishini ko‘rsatish zarur
bo‘lsa, strelkalar qo‘yiladi.
O’lchov va avtomatlashtirish vositalari uchun shartli belgilashga doir misollar
3-jadvalda ko‘rsatilgan.
|
| |
