Mantiqiy ko‘paytirish
(kon’yunksiya), yoki funksiya VA,
𝑌 = 𝑋
1
∙ 𝑋
2
mantiqiy ifoda bilan belgilanadi.
Haqqoniylik jadvaliga ko‘ra (11.1-jadvalga qarang), VA funksiya uchun bizda
𝑌 = 1,
agarda bir vaqtining o‘zida
𝑋
1
= 1
,
𝑋
2
= 1
bo‘lsa u holda,
𝑌 = 0.
149
Sxemaning an’anaviy grafik belgilanishi va 11.1-jadvalda ko‘rsatilgan. Bu
e
rda,
Le, VA funksiyasini bajaradi, elektr liniyasi amalga funksiya va ramzi bilan
to‘rtburchak sifatida tasvirlangan (VA).
Inkor (inversiya) bilan mantiqiy qo‘shish (diz’yunksiya), yoki funksiya YOKI-
EMAS ketma-ket bajarilishini vam mantiqiy qo‘shish va inkor funksiyalarni
ifodalaydi. Ushbu funksiya
𝑌 = 𝑋
1
+ 𝑋
2
.
sifatida ifodalanadi.
§ 11.4. Inkor (inversiya) bilan mantiqiy ko‘paytirish
ketma-ket bajarilishi
Inkor (inversiya) bilan mantiqiy ko‘paytirish (kon’yunksiya), yoki funksiya VA-
EMAS funksiyalarning ketma-ket bajarilishini mantiqiy ko‘paytirish va inkor qilishni
ifodalaydi. Ushbu funksiya sifatida
𝑌 = 𝑋
1
∙ 𝑋
2
belgilangan.
YOKI-EMAS va VA-EMAS funksiyalarining haqqoniylik jadvali hamda shartli
belgilanishi YOKI-EMAS hamda VA-EMASt mantiq sxemalari 11.1-jadvalda
berilgan.
Bu funksiyalarning shartli belgilanishi LE YOKI (VA) simvollarini birlashtiradi
va aylana-inkor operatsiyasining ramzi (EMAS).
YOKI-EMAS hamda VA-EMAS funksiyalari amaliyotda
e
ng ko‘p uchraydigan
mantiqiy funksiyalar. Agar bu narsa bilan tushuntiriladiki, chunki, bu bilan har qanday
boshqa mantiqiy vazifasini amalga oshirish mumkin.
Yanada murakkab bo‘lganlar ham LE maxsus yoki INQOR QILUVChI (“1 va
faqat 1)turini o‘z ichiga oladi. Bu INQOR QILUVCHI YOKI 11.1-jadvalda
ko‘rsatilgan haqqoniylik jadvaliga muvofiq ishlaydi.
Y funksiyaning yagona qiymatlari X
1
, X
2
, yoki X
3
qiymatlaridan faqat bittasida
ro‘y beradi 1 va boshqalar 0.
INQOR YOKI funksiya elementar mantiqiy amallardan EMAS, YOKI hamda
VA quyidagicha ifodalanadi:
𝑌 = 𝑋
1
∙ 𝑋
2
̅̅̅̅̅̅̅̅̅
∙ 𝑋
3
+ 𝑋
1
̅̅̅
∙
𝑋
2
∙ 𝑋
3
̅̅̅
+
𝑋
1
∙ 𝑋
2
∙ 𝑋
3
̅̅̅̅̅̅̅̅̅.
Uch kirish grafik belgisi LE INQOR ETUVCHI YOKI GOST standartlariga va
MEK bo‘yicha ifodalanishi 11.1-jadvalda berilgan.
|