Quyosh energiyasining Yerga ta’siri

Download 4,8 Mb. Pdf ko'rish
bet	46/75
Sana	20.01.2024
Hajmi	4,8 Mb.
	#142019

1 ... 42 43 44 45 46 47 48 49 ... 75

Bog'liq
qayta tiklanuvchi energiya

. Quyosh va Yerdagi yil fasllar

5.2. Quyosh energiyasining Yerga ta’siri
Yer atmosferasi tashqarisidagi fazoning istalgan nuqtasida Quyosh tomonidan
beriladigan nurlanish (insolyasiya) deyarli turg‘un bo‘ladi. Yer sirtida esa vaziyat
quyidagi holatlarga ko‘ra o‘zgaradi:

Yerning fazodagi holatining o‘zgarishi,

Yerning aylanishi,

Yer atmosferasi (gazlar, bulutlar va changlar).
Atmosferadagi gazlar nisbatan turg‘un. Oxirgi yillarda havoning zararlanishi
tufayli global yoritilish kamayishi kuzatilmoqda, atmosferadagi qattiq aralashmalar,
qazilma yoqilg‘ilar chiqindilari Quyosh energiyasini Yergacha yetib kelishini
kamayishiga sabab bo‘lmoqda.
Bulutlar ancha harakatchan va Yerda joydan-joyga ko‘chib qiya soyalar berib
turadi.
Yer va uning orbitasi haqida tasavvur qilsak, biz Yer o‘z o‘qi atrofida
aylanishida Quyoshga nisbatan qiya joylashganini ko‘rishimiz mumkin. Yer
o‘zgarmas tezlik bilan aylanadi, Yer orbitasining shunday nuqtalari topilishi
mumkinki, uning ayrim qismlari ko‘proq yoritilishi mumkin va aksincha, chunki Yer

113
fazoda joylashgan. Yerning o‘sha qismi kun davomida Quyoshga yaqinroq bo‘ladi.
Bu esa fasllar bo‘lishining sababidir – jarayon 5.4-rasmda tasvirlangan.
5.4- rasm. Quyosh va Yerdagi yil fasllar

Quyosh osmonning har xil joylarida ko‘rinadigandek bo‘lganligi uchun
Quyosh qurilmamizni uni kuzatadigan qilishimiz kerak. 5.5-rasmda yassi kollektorni
yilning turli vaqtlarida energiyadan samarali foydalanish uchun Quyoshning
vaziyatiga qarab qanday o‘rnatish kerakligi tasvirlangan.

114

5.5-rasm. Yilning turli vaqtlariga nisbatan Quyosh vaziyatining o‘zgarishi

Download 4,8 Mb.

1 ... 42 43 44 45 46 47 48 49 ... 75

Download 4,8 Mb.

Pdf ko'rish