257
qiymati asosida, aktsiz to‘lanadigan tovarlar bo‘yicha esa, ularni qayta ishlash xizmatlari qiymati
asosida, hisoblab chiqarilgan aktsiz solig‘ini hisobga olgan holda belgilanadi.
Qurilish, qurilish-montaj va ta’mirlash-qurilish,
ishga tushirish-sozlash, loyiha-qidiruv va
ilmiy ishlar, xizmatlar bo‘yicha, shuningdek ob’ektlarni foydalanishga tayyor holda qurishda
shartnomaviy narxlardan kelib chiqqan holda hisob-kitob hujjatlari haq to‘lash uchun taqdim etilgan,
bajarilgan va buyurtmachi tomonidan tasdiqlangan ishlarning, xizmatlarning qo‘shilgan
qiymat
solig‘i kiritilmagan qiymati soliq solinadigan bazadir.
Pudrat yoki ikkilamchi pudrat tashkilotlari tomonidan ob’ektlar qurish uchun qurilish pudrati
shartnomasi tuzilgan taqdirda, bajarilgan va tasdiqlangan ishlarning pudratchi (yordamchi pudratchi)
va buyurtmachining soliq solish maqsadida realizatsiya qilingan deb hisoblanadigan materiallari
qiymati kiritilgan, ushbu bo‘limda belgilangan tartibda qo‘shilgan qiymat solig‘i hisoblangan qiymat
soliq solinadigan bazadir.
Qurilish-montaj, ta’mirlash va ta’mirlash-qurilish ishlarini bajarish uchun shartnoma
tuzilganda, agar shartnomaga binoan bu ishlarni materiallar bilan ta’minlash vazifasi
buyurtmachining zimmasida bo‘lsa, ushbu materiallarga bo‘lgan
mulk huquqi buyurtmachining
o‘zida saqlanib qolgan taqdirda, bajarilgan hamda tasdiqlangan ishlarning buyurtmachi
materiallarining qiymati kiritilmagan qiymati soliq solinadigan bazadir.
Qo‘shilgan qiymat solig‘i to‘lovchilar bo‘lgan savdo korxonalari import qilgan tovarlar
realizatsiya qilingan taqdirda, soliq solinadigan baza realizatsiya qilinayotgan tovarlarning qo‘shilgan
qiymat solig‘i kiritilmagan qiymatidan kelib chiqqan holda belgilanadi. Bunda soliq solinadigan baza
mazkur tovar import qilinganda qo‘shilgan qiymat solig‘ini hisoblab chiqarish uchun qabul qilingan
qiymatdan past bo‘lishi mumkin emas.
Aktsiz to‘lanadigan tovarlar bo‘yicha soliq solinadigan bazaga aktsiz solig‘ining
summasi
kiritiladi.
Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar realizatsiya qilingan taqdirda, soliq solinadigan baza
qo‘shilgan qiymat solig‘i summasini ham o‘z ichiga oladigan, ularning realizatsiya qilish narxi bilan
qoldiq qiymati o‘rtasidagi ijobiy farq sifatida belgilanadi.
Mol-mulk moliya ijarasiga, shu jumladan lizingga berilgan taqdirda, soliq solinadigan baza
qo‘shilgan qiymat solig‘i summasini o‘z ichiga oladigan, chiqib ketayotgan aktiv qiymati bilan uning
balans (qoldiq) qiymati o‘rtasidagi ijobiy farq sifatida belgilanadi.
Tugallanmagan qurilish ob’ekti realizatsiya qilingan taqdirda, soliq solinadigan baza
qo‘shilgan qiymat solig‘i summasini ham o‘z
ichiga oladigan, tugallanmagan qurilish ob’ektini
realizatsiya qilish narxi bilan balans qiymati o‘rtasidagi ijobiy farq sifatida belgilanadi.
Transport ekspeditsiyasi shartnomasi bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatilgan taqdirda, ekspeditorning
soliq solinadigan bazasi qo‘shilgan qiymat solig‘ini ham o‘z ichiga oladigan, mukofot tariqasida
olinishi lozim bo‘lgan summadan kelib chiqqan holda belgilanadi.
Vositachilik shartnomasi, topshiriq yoki vositachilik xizmatlari ko‘rsatish bo‘yicha boshqa
shartnoma asosida o‘zga shaxsning manfaatlarini ko‘zlab xizmatlar ko‘rsatilgan taqdirda, qo‘shilgan
qiymat solig‘i bo‘yicha soliq solinadigan baza qo‘shilgan qiymat solig‘i summasini ham o‘z ichiga
oladigan, ko‘rsatilgan xizmat uchun pul mukofoti (foiz) tariqasida olinishi lozim bo‘lgan summadan
kelib chiqqan holda belgilanadi.
Vositachilik
shartnomasiga, topshiriqqa binoan ishonchli shaxs yoki komitent O‘zbekiston
Respublikasining norezidenti bo‘lgan taqdirda, soliq solinadigan baza realizatsiya qilinayotgan
tovarlarning qo‘shilgan qiymat solig‘i qo‘shilmagan qiymatidan kelib chiqqan holda belgilanadi.
Bunda soliq solinadigan baza mazkur tovar import qilinganida qo‘shilgan qiymat solig‘ini hisoblab
chiqarish uchun qabul qilingan qiymatdan past bo‘lishi mumkin emas.
Garovga qo‘yuvchi garov mol-mulkini garov bilan ta’minlangan majburiyatni bajarish
hisobiga
topshirgan taqdirda, garovga qo‘yuvchining soliq solinadigan oboroti miqdori garovga
oluvchi tomonidan realizatsiya qilingan mol-mulk qiymatidan kelib chiqqan, biroq qo‘shilgan qiymat
solig‘ini qo‘shmagan holda mazkur garovga qo‘yilgan mol-mulkka olingan zayom mablag‘lari
summasidan kam bo‘lmagan miqdorda belgilanadi. Garovga topshirilgan asosiy vositalar, nomoddiy
258
aktivlar va qurilishi tugallanmagan ob’ektlar bo‘yicha garovga qo‘yuvchining soliq solinadigan
bazasi qo‘shilgan qiymat solig‘ini ham o‘z ichiga oladigan, ularning realizatsiya qilish narxi bilan
balans (qoldiq) qiymati o‘rtasidagi ijobiy farqdan kelib chiqqan holda belgilanadi.
Qaytariladigan tara soliq solinadigan oborotga kiritilgan taqdirda, tara belgilangan muddatda
qaytarilmasa, soliq solinadigan baza mazkur taraning qo‘shilgan qiymat solig‘i summasini ham o‘z
ichiga oladigan garov qiymati asosida belgilanadi.
Soliq to‘lovchining soliq solinadigan bazasiga quyidagi hollarda tuzatish kiritiladi:
1) tovarlar to‘liq yoki qisman qaytarilganda;
2) bitim shartlari o‘zgarganda;
3) narxlar o‘zgarganda, sotib oluvchi siylovdan (skidkadan) foydalanganda;
4) bajarilgan ishlardan, ko‘rsatilgan xizmatlardan voz kechilganda.
Soliq solinadigan bazaga tuzatishni kiritish bir yillik muddat ichida,
kafolat muddati
belgilangan tovarlar (ishlar, xizmatlar) bo‘yicha esa, kafolat muddati doirasida amalga oshiriladi.
Soliq solinadigan bazaga tuzatish kiritish qo‘shimcha hisobvaraq-faktura yoki tasdiqlovchi
boshqa hujjatlar asosida amalga oshiriladi.
