34
beynəlxalq əmək bölgüsündə onlardan səmərəli istifadə etmək ,
respublikanın
iqtisadi, müdafiə qüdrətinin möhkəmləndirilməsində
mühüm mənbədir.
Avropada ən nəhəng yataq hesab olunan və dünyanın ən iri
yataqları sırasına daxil olan Filizçay kolçedan-polimetal yatağının
dəqiq kəşfiyyatı başa çatdırılmış və sənaye ehtiyatları təsdiq
edilmişdir. Yataq yeganə kompakt filiz kütləsindən ibarət olmaqla
95 mln. ton miqdarında filiz ehtiyatına malikdir. Filizçay polimetal
yataqları gələcək inkişafın, texniki tərəqqinin elə
strateji
xammalıdır ki, onun səmərəsiz istifadəsi və ya xarici kapitalın
ixtiyarına verilməsi siyasi, iqtisadi, ekoloji baxımdan əsassızdır.
Istər istismarda olan, istərsə də perspektiv əhəmiyyətli metallurgiya
xammallarının istifadəsindən, onların xüsusiyyətindən asılı
olaraq
istehsalın yerləşdirilməsi iqtisadi, ekoloji, sosial baxımdan
araşdırılmalıdır. Burada metallurgiya qazıntı mədənlərinin
istismarında emal sənayesinin xammal mənbəyinə, xammalın emala
yaxınlaşdırılmasıdır. Filizçay yatağının ehtiyatları dağ-mədən
müəssisəsinin yüksək rentabelli fəaliyyətini 60 ildən artıq müddətə
təmin edə bilər. Yatağın istismarı yeraltı üsulla nəzərdə tutulur.
Filizçay yatağının həndəvərində, miqyaslarına görə nisbətən kiçik
olan, dəqiq kəşfiyyat işləri aparılmış, sənaye ehtiyatları təsdiq
edilmiş və qiymətləndirilmiş Kasdağ və
Katex polimetal, Saqator
mis-sink və Mazımçay mis-kolçedan filiz yataqları yerləşir. Bu
yataqlar nəzərdə tutulan mədən-metallurgiya kompleksinin əlavə
xammal bazası kimi nəzərdə tutulur". [2]
Faydalı
qazıntıların
istismarına
başlamazdan
ə
vvəl
tullantıxanaların forma və həndəsi ölçülərini düzgün seçmək və
layihələşdirmək lazımdır. Belə ki, bu torpaq fondundan tam və
səmərəli istifadə olunmasına təsir edən amillərdən biridir.
Bundan
