51
Tullantıların və təkrar xammal materialların səmərəli istifadəsi
ilə müəssisələrin texniki təchizatı. Emal texnologiyası arasında sıx
ə
laqə vardır. Azərbaycan Respublikasında dağ-mədən, metallurgiya
müəssisələrində əsas fondların əksəriyyət hissəso mənəvi cəhətdən
köhnəlib, ya da sıradan çıxmışdır. Köhnə texnika və
texnologiya
üsulları tətbiqi istehsal proseslərində çıxdaşları və tullantıları artırır.
Faydalı qazıntı sənaye sahələrinin inkişafında təsərrüfat
mexanizmlərinin tətbiqi əsas vasitə kimi qəbul edilməlidir. Burada
ə
sasən 2 mexanizm fəliyyət göstərir:
-
qanunvericiliyin hüquqi təminatı və material
-
sərvətlərdən istifadənin idarə edici sistemi
53
Ümumiyyətlə istehsal təmayüllü sahələrdə, xüsusilə kənd
təsərrüfatı və dağ-mədən sənayesində
antropagen ve texnogen
təsirlərə ən çox torpaq ehtiyatı məruz qalır. Sxemdə göstərilən
təsərrüfat mexanizminin tətbiqi tullantıların strukturunun təhlilini
tələb edir. Bu baxımdan tullantıların təsnifatını öyrənmək məqsədə
uyğundur.dağ-mədən sənayesinin ətraf mühitə minimum təsirini
təmin edən elmi əsasların hazırlanmasında dağ eroziyası elmi
mühüm rol oynayacqdır. Dağ-mədən eroziyası insanın ətraf mühitə
qanunauyğunluqlarını dağ-mədən sənayesi sfreasında və ilk
növbədə faydalı qazıntının istismarı və emalı əsasında olan fiziki və
kimyəvi proseslərin qarşılıqlı əlaqəsini öyrənir. Dağ ekologiyası
100 il bundan əvvəl yaranaraq ekologiyanin müasir inkişaf
mərhələsinə gəlib çatmışdır.
Beləliklə, faydalı qazıntıların açıq üsulla istismarı ilə əlaqədar
olan işləri elə aparmaq lazımdır ki, təbiətdə ekoloji tarazlıq qorunub
saxlanılsın.
