Qand moddalarning hujayraga o‘tishida, avvalo ular hujayra tashqarisida ferment yordamida fosforlanadi, so‘ngra sitoplazmaga o‘tadi

Qand moddalarning hujayraga o‘tishida, avvalo ular hujayra tashqarisida ferment yordamida fosforlanadi, so‘ngra sitoplazmaga o‘tadi.

• Qand moddalarning hujayraga o‘tishida, avvalo ular hujayra tashqarisida ferment yordamida fosforlanadi, so‘ngra sitoplazmaga o‘tadi.
• Demak, mikroorganizmlarning oziqa moddalariga bo‘lgan ehtiyoji hujayra ichidagi fermentlar tarkibidan tashqari biror birikmani o‘zlashtirish uchun uning maxsus transport mexanizmi ham muhim rol o‘ynaydi.
• Har xil moddalarning kimyoviy tuzilishi bilan ularning mikrob hujayrasiga kira olishi o‘rtasida mustahkam bog‘liqlik bor. Ionlarga ajralmaydigan uglevodorodlar va boshqa birikmalar, odatda, hujayraga juda tez o‘tadi, agar organik birikmaning molekulasida aminogruppa, oksigruppa yoki karboksil gruppa bo‘lsa, bunda moddalarning hujayra ichiga kirish xususiyati keskin o‘zgaradi.
• Bunday gruppalar qancha ko‘p bo‘lsa, organik moddalarning hujayra ichiga kirishi sekinlashadi. Hujayra ichiga kiradigan moddalar nafas olishda hosil bo‘ladigan H+ va HCO- ionlariga almashinib o‘tadi.

MIKROORGANIZMLARNING OZIQA MODDALARIGA BO‘LGAN EXTIYOJI

• Mikroorganizm hujayrasining asosiy qismini suv (80-90%) tashkil qiladi (bakteriyalar biomassasini sentrifuga yordamida ajratib olib, cho‘kma analiz qilinganda uning 70-85 % suv, 15-30% ni quruq biomassa tashkil etadi). Agar bakteriya hujayrasi ko‘p zaxira moddalar (lipidlar, polisaxaridlar, polifosfatlar yoki oltingugurt) tutsa, uning quruq moddasi ham ko‘proq bo‘ladi.

MIKROORGANIZMLARNING OZIQA MODDALARIGA BO‘LGAN EXTIYOJI

• Bakteriyaning quruq moddasi - bu asosan polimerlar oqsil (50%), hujayra devori moddalari (10-12%), RNK (10-20%), DNK (3-4%) hamda lipidlar (10%) dan tashkil topgan. Eng muhim kimyoviy elementlardan: uglerod - 50%, kislorod - 20%, azot - 14%, vodorod - 8%, fosfor - 3%, oltingugurt - 1%, kaliy - 1%, magniy – 0,5% va temir – 0,2%. Bulardan tashqari, hujayra tarkibida oz miqdorda, lekin fiziologik aktivlik uchun zarur bo‘lgan bir qancha mikroelementlar: marganes, bor, molibden, rux, mis, kobalt, brom, yod va boshqalar ham uchraydi.