Mikroorganizmlarda moddalar almashinuvi Fanning nomi: mikrobiologiya

Mikroorganizmlarning o‘zlashtiradigan energiya manbai va elektron donoriga qarab fotoorganotroflar, fotolitotroflar, xemoorganotroflar va xemolitotroflarga bo‘linadi. Quyida Mishustin ma]lumotlari bo‘yicha eng ko‘p tarqalgan oziqlanish tiplarini keltiramiz.

• Mikroorganizmlarning o‘zlashtiradigan energiya manbai va elektron donoriga qarab fotoorganotroflar, fotolitotroflar, xemoorganotroflar va xemolitotroflarga bo‘linadi. Quyida Mishustin ma]lumotlari bo‘yicha eng ko‘p tarqalgan oziqlanish tiplarini keltiramiz.
• 1.Fototrofiya ( energiya manbai quyosh energiyasi).
• 1.1. Fotolitoavtotrofiya tipidagi oziqlanish hujayra moddalarini yorug‘lik nuri, CO2, anorganik moddalar (H2O, H2S, S) yordamida quradi. Ya’ni fotosintezni amalga oshiradi. Bu gruhga sianobakteriyalar, qirmizi bakteriyalar va yashil bakteriyalar kiradi. Sianobakteriyalar o‘simliklar kabi CO2 ni fotokimyo yo‘li bilan suv molekulasidagi vodorod bilan quyidagi reaksiyani amalga oshiradi:
• СО2+Н2О+yorug‘lik nuri (СН2О) +О2

Qirmizi oltingugurt bakteriyalar fotosintezni amalga oshiradigan a va b xlorofillari va har xil karotinoid pigmentlarga ega. Bu bakteriyalar H2S tarkibidagi H ni ishlatib organik modda hosil qiladi. Sitoplazmada oltingugurt donalari to‘planadi va ular keyinchalik sulfat kislotasigacha oksidlanadi: 

• Qirmizi oltingugurt bakteriyalar fotosintezni amalga oshiradigan a va b xlorofillari va har xil karotinoid pigmentlarga ega. Bu bakteriyalar H2S tarkibidagi H ni ishlatib organik modda hosil qiladi. Sitoplazmada oltingugurt donalari to‘planadi va ular keyinchalik sulfat kislotasigacha oksidlanadi: 
• СО2+ 2H2S+ yorug‘lik nuri (СН2О) + H2+2S
•  
• 3 СО2+2S+5Н2О+ yorug‘lik nuri 3(СН2О) +2H2SО4
• Qirmizi oltingugurt bakteriyalar ko‘pincha obligat anaeroblardir.

1.2. Fotoorganogeterotrof yo‘lida ovqatlanish fotosintezdan tashqari oddiy organik moddalarni ishlatadigan mikroorganizmlarga xos ovqatlanishdir. Bu guruhga qirmizi oltingugurt bo‘lmagan bakteriyalar (qirmizi nooltingugurt bakteriyalar) kiradi. Ularni a va b bakterioxlorofillari va har xil karatinoid pigmentlari bor, ular H2S ni oksidlay olmaydi, oltingugurt to‘plab, tashqi muhitga chiqarmaydi.

• 1.2. Fotoorganogeterotrof yo‘lida ovqatlanish fotosintezdan tashqari oddiy organik moddalarni ishlatadigan mikroorganizmlarga xos ovqatlanishdir. Bu guruhga qirmizi oltingugurt bo‘lmagan bakteriyalar (qirmizi nooltingugurt bakteriyalar) kiradi. Ularni a va b bakterioxlorofillari va har xil karatinoid pigmentlari bor, ular H2S ni oksidlay olmaydi, oltingugurt to‘plab, tashqi muhitga chiqarmaydi.