chi m ikroE V M tashkil qiladi. H am m a uch daraja ham da ular
ichidagi alohida m odullari o ‘zaro bir yoki ikki kanallar orqa-
li b o g ‘lanadi.
Yuqori darajani «Inson-M PTs-I» nim tizim i tashkil eta-
di. U ning asosiy funksiyalari operatom ing m ashina (EV M )
bilan dialogi b o ‘lib, axborotni
kirgizish v a m onitorda
k o ‘rsatish, buning uchun klaviatura, videosignal y ig 'u v ch i,
vidiosignallam i kom m utatsiya qiluvchi, rangli video nazorat
qurilm alari, dispetcherlik m arkazlashtirishning yuqori dara-
j a tizim laridan axborot uzatuvchi kanallar bilan aloqa qu-
rilm alari, avtom atlashgan boshqam v tizim lari va nazoratlar
tashkil etadi. N im tizim funksiyalari, ishonchlilik xarakteris-
tikalam i, apparat va dasturiy vositalam i
saqlab qolish m aq-
sadida (unifikatsiya), bir xil qilishda, xavfsizlikning yuqori
darajasini talab qilm aydi, u boshqa nim tizim lar bilan yago-
n a uch kanallik stm kturaga ega.
M arkaziy nim tizim ni uch kanallik ishlov bem vchi m arkaz
tashkil etadi. B u m arkazda yoT da o ‘m atilg an
obyektlam ing
saqlanib qolgan dinam ik holati asosida (strelkalar signallar
v a rels zanjirlari) m arshm tlar hisoblanadi v a tuziladi.
Z am r nazorat axboroti nim tizim ga kelib, nazorat relelari
bilan birgalikda stansiyaning dastlabki harakatdagi m odelini
tashkil etadi.
H alaqitlardan him oyalangan k o ‘rinishdagi kodlar sifati-
da y o ‘1 obyektlarining kerakli holatidan vujudga keltirilgan
m arshm t, ijrosi bajariladigan,
boshqarish v a nazorat nim
tizim iga uzatiladi. YoT obyektlari v a m arkazdagi ishlab be-
m v ch i qurilm alar bilan aloqa, m aT um otlam i uzatishda das-
turiy boshqam v interfeyslar orqali am alga oshiriladi.
D asturiy ta ’m inot tizim li v a am aliy (tatbiqiy-prikladnoy)
qism lardan tuzilgan. M arshm tni tuzish v a ijro etish uchun
topshiriqni vujudga keltim vchi dastur turlarini k o ‘rib chiqa-
m iz.
E lektr m arkazlashtirish releli tizim laridan m aTum ki, m ar-
shm t tugm alarini bosish tartibi,
tuzilayotgan m arshm tning
asosiy alom atlari - uning qatori, y o ‘nalishi v a tuzilayotgan
harakat chegarasi bilan aniqlanadi.
25
www.ziyouz.com kutubxonasi
M PTs-I da kerakli axborotni m arshrut raqam i yordam ida
topshiriqni vujudga keltirilayotganda m axsus dastur aniqla-
nadi. B uning uchun ham m a m arshrut tugm alariga uch raz-
ryadli o ‘nlik raqam lar biriktiriladi
va ulam i bosish tartibi
m arshrut raqam idagi kodli (kom binatsiyaga) y ig ‘im ga ta ’sir
k o ‘rsatadi.
«Inson - M PTs-I» nim tizim da m arshrut raqam i vujudga
kelgandan so ‘ng, m arkaziy nim tizim m arshrutda ishtirok
etuvchi strelka, seksiya va y o ‘1 aniqlanadi, zarur boTgan
holda, ^strelkani o ‘tkazish buyruqlarini sodir etadi.
M arshrut tuzish m odeli bogT iqlik (3aBHCHMOCTb) jad -
valiga
asoslangan boTib, m ikro-EX M xotirasiga kiritiladi.
U lam irig ijro dasturi doim iy xotira qurilm asining yacheyka-
lariga joylashtiriladi. U lam ing har biri tuziluvchi m arshm t-
ning aniq bogTanish adresini, y o ‘1 obyektlarining bogTiq-
likdagi haqiqiy holatini (nazorat nim tizim ida) va arifm e-
tik qurilm alardagi dastlabki raqam lar
bilan bajariladigan
operatsiya kodini xotirasida saqlaydi.
Ishga tushirilgan dastum ing h ar b ir qadam ida dastlabki
raqam lar adreslardan olinadi v a arifinetik-m antiqiy qurilm a-
ga ishlab berishi uchun uzatiladi. Ishlab berish natijalariga
qarab, navbatdagi qadam ga yoki qo ‘shim cha operatsiyaga
o ‘tiladi.
