Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fizika kafedrasi f I z I k a f a n I d a n amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma




Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/45
Sana12.02.2024
Hajmi1,94 Mb.
#155320
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   45
Bog'liq
5-QISM. OPTIKA-2022

MASALA YECHISH NAMUNALARI 
1-masala 
Yupqa shisha ponaga to‘lqin uzunligi 

=500 mm bo‘lgan nurlar dastasi normal 
tushmoqda (5.3-rasm). Qaytgan nurlarda 
ikki qo‘shni qora interferensiya yo‘llari 
orasidagi 

masofa b=0,5 mm 
5.3-rasm 
Pona sirtlari orasidagi burchak topilsin. Pona materialining sindirish 
ko‘rsatgichi η=1,6 
YECHISH: 
Pona qirrasiga tushgan nurlar ponaning yuqori va pastki qirralaridan 
qaytadi. Bu nurlar o‘zaro kogerent. Shuning uchun pona sirtida pona 
qalinligiga keluvchi yo‘l chiziqlari hosil bo‘ladi. Pona sirtlari orasidagi 
burchak kichik bo‘lgan uchun qaytgan 1 va 2 nurlarni parallel deb 
hisoblasa bo‘ladi. Qora yo‘l chiziqlar quyidagi shart asosida topiladi. 


13 
2
)
1
2
(




m
(1) 
bunda m=0, 

1, 

2…..

- nurlar yo‘l farqi ikki nur orasidagi yo‘l farqi 
shu nurlarning optik yo‘l farqi 
bilan to‘lqin uzunligining 
yarmi 
, ni yig‘indisiga teng bo‘ladi. qo‘shimcha yo‘l farqi zichligi 
kattaroq bo‘lgan muhitlardan qaytganda hosil bo‘ladi.
(2) 
Masala shartiga ko‘ra i=0, demak sin i=0 (2) tenglamani soddalashtirsak
2d

=mλ 
(3) 
(m+1) qo‘shni nur chiziqlari uchun ham huddi 
2dm+1η=(m+1)λ
(4) 
shu tenglama o‘rinlidir. Rasmdan 
(5) 
ekanligi aniqlanadi. 3 va 4 tenglamalardan d
m+1
va d
m
larning qiymatlari 
aniqlab (5) formulaga kelamiz 

burchak juda kichik bo‘lgan uchun 

Quyidagi formuladagi kattaliklar o‘rniga qiymatlarini qo‘yib, 

ni 
topamiz. 


Download 1,94 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   45




Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fizika kafedrasi f I z I k a f a n I d a n amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma

Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish