14
ishlamay qolmoqda. Misol uchun, Evropa Ittifoqi a'zo mamlakatlarning 2G
tarmoqlarini zaxira sifatida saqlab turishini ta'minlashni rejalashtirmoqda[iqtibos
keltirish kerak], shuning uchun 2G chastotalari bilan orqaga qarab mos keladigan
3G qurilmalari foydalanishda davom etishi mumkin.
Biroq, AQSh va Singapur kabi 2G tarmoqlarini o'chirishni rejalashtirayotgan yoki
allaqachon buni amalga oshirgan mamlakatlarda faqat 3Gni qo'llab-quvvatlaydigan
va 2G bilan orqaga mos keladigan qurilmalar ishlamay qolmoqda. 2022-yil fevral
holatiga ko‘ra, Qo‘shma Shtatlardagi uyali telefon mijozlarining 1% dan kamrog‘i
3G’dan foydalangan; AT&T yopilishi arafasida ba'zi mijozlarga qurilmalarni bepul
almashtirishni taklif qildi.
Evolyutsiya.3GPP ham, 3GPP2 ham butun IP-tarmoq infratuzilmasiga asoslangan
va MIMO kabi ilg'or simsiz texnologiyalardan foydalangan holda 3G
standartlariga kengaytmalar ustida ishlamoqda. Ushbu spetsifikatsiyalar
allaqachon
3G vorisi bo'lgan IMT-Advanced (4G) uchun xarakterli xususiyatlarni aks ettiradi.
Biroq, 4G (statsionar uchun 1 Gbit/s va mobil ishlash uchun 100 Mbit/s) uchun
o'tkazish qobiliyatiga qo'yiladigan talablarga javob bermaydi, bu standartlar 3,9G
yoki Pre-4G sifatida tasniflanadi.
3GPP LTE Advanced bilan 4G maqsadlariga
erishishni rejalashtirmoqda,
Qualcomm esa LTE oilasi foydasiga UMB rivojlanishini to'xtatdi. 2009-yil 14-
dekabrda TeliaSonera rasmiy press-relizda “Biz mijozlarimizga 4G xizmatlarini
taklif etuvchi dunyodagi birinchi operator ekanligimizdan juda faxrlanamiz” deb
eʼlon qildi. Stokgolm, Shvetsiya va Oslo, Norvegiyada -4G (yoki 3Gdan tashqari)
xizmatlari.
Bugungi kunda jahonda raqobatlashadigan ikkita asosiy 3G konsepsiyalari mavjud:
UMTS (Universal Mobile Telecommunications Systems — universal mobil
telekommunikatsion tizim), evropa davlatlarida qo‘llanadi;
15
CDMA 2000ning (Code Division Multiple Access — kanallar kodli ajratiladigan
multiulanish) tarafdorlari Osiyo mamalakatlari va AQSh hisoblanadi.
3G uchinchi avlod uyali aloqa texnologiyasini nazarda tutadi, u birinchi marta
2001 yilda o'n yillikning oxirida - Vikipediya onlayn ensiklopediyasi ishga
tushirilganda ham joriy etilgan.
U uyali aloqa texnologiyasining oldingi avlodi 2Gga nisbatan tezlik va
maʼlumotlar sigʻimi jihatidan sezilarli yaxshilanishni taklif qildi. 3G 7 Mbit / s
gacha bo'lgan ma'lumot uzatish tezligiga ega edi, bu esa
asosiy musiqa va
videolarni uzatishni qo'llab-quvvatlash uchun etarli edi.
3G tarmoqlari ovozli qo‘ng‘iroqlar sifatini yaxshilash, fon shovqinini kamaytirish
va qo‘ng‘iroq ishonchliligini oshirish imkonini berdi. 3G tarmoqlari, shuningdek,
mobil internetni ko'rish, elektron pochta xabarlari va multimedia xabarlari (MMS)
kabi asosiy ma'lumotlar xizmatlarini taqdim etdi.
Provayderlar 3G texnologiyasidan voz kechishmoqda, chunki u keyingi avlod
tarmoqlarini tarqatish bilan almashtiriladi. Telstra 3G tarmog'i 2024 yilning
o'rtalarida yopilishi rejalashtirilgan.
Prinsip jihatdan bu ikkala texnologiyalar ikkita turli 3G tarmoqlarni tashkil etishga
revolyusion (UMTS) va evolyusion taqdim etadi.
(CDMAning CDMA2000, CDMA2000 IX, CDMA2000 IX EvDo turlari)
yondashishlarni
ko‘zda tutadi. Evolyusion yo‘l chastotalarning saqlanishi va yangi
texnologiyalarga operatorning texnik quvvatlarini oshirish yo‘li bilan bosqichma
-
bosqich o‘tishni ko‘zda tutadi. UMTS bu mutlaqo
yangi standart, shu bilan bir
vaqtda 3G uchun taqdim etilga
n CDMAning ko‘rinishi sifatida hozirda dunyoda
ishlatilayotgan ikkinchi avlod cdmaOne (IS-95) texnologiyalarining rivojlanishi
hisoblanadi. Hozirgi vaqtda 3G tarmoqlar deyarli butun dunyoda ishlatilmoqda.
16
Asosida uchinchi avlod aloqa tarmoqlari quriladigan sotali aloqa asosiy
standartlarini ko‘rib chiqamiz.
