9
bog„langan va tartiblangan ma‟lumotlar majmuasi bo„lib, u biror bir
ob‟ektning xususiyatini, holatini yoki ob‟ektlar o„rtasidagi
munosabatni
ma‟lum ma‟noda ifodalaydi. MB foydalanuvchiga strukturalashtirilgan
ma‟lumotlarni saqlash va ishlatishda optimal qulaylikni yaratib beradi.
Ma‟lumki ma‟lumotlarni kiritish va ularni qayta ishlash jarayoni
katta hajmdagi ish bo„lib ko„p mehnat va vaqt talab qiladi.
MB bilan
ishlashda undagi ma‟lumotlarning aniq bir strukturaga ega bo„lishi,
birinchidan foydalanuvchiga ma‟lumotlarni kiritish va qayta ishlash
jarayonida undagi ma‟lumotlarni tartiblashtirish,
ikkinchidan kerakli
ma‟lumotlarni izlash va tez ajratib olish kabi qulayliklarni tug„diradi.
MB tushunchasi fanga kirib kelgunga qadar, ma‟lumotlardan turli
ko„rinishlarda foydalanish juda qiyin edi.
Bugungi kunda turli
ko„rinishdagi ma‟lumotlardan zamonaviy kompyuterlarda birgalikda
foydalanish va ularni qayta ishlash masalasi hal qilindi. Kompyuterlarda
saqlanadigan MB maxsus formatga ega bo„lgan muayyan tuzilmali fayl
bo„lib, undagi ma‟lumotlar o„zaro bog„langan va tartiblangandir.
Demak, ma‟lumotlar bazasi deganda ma‟lum
bir strukturada
saqlanadigan ma‟lumotlar to„plami tushuniladi. Boshqacha qilib
aytganda MB - bu ma‟lum berilgan aniq bir strukturaga ega bo„lgan
ma‟lumotlarni o„z ichiga oluvchi maxsus formatga ega bo„lgan fayldir.
Ma’lumotlarni strukturalashtirish - bu shunchaki ma‟lumotlarni
tasvirlashda qandaydir moslikni kiritish usulidir. Odatda MB ma‟lum bir
ob‟ekt sohasini ifodalaydi va uning ma‟lumotlarni o„z ichiga oladi,
ularni saqlaydi va foydalanuvchiga ma‟lumotlarni qayta ishlashda undan
foydalanish imkonini yaratib beradi.
Ma‟lumotlar bazasi - axborot tmzimlarining
eng asosiy tarkibiy
qismi bo„lib hisoblanadi. Ma‟lumotlar bazasidan foydalanish uchun
foydalanuvchi ishini engillashtirish maqsadida ma‟lumotlar
bazasini
boshqarish trizimlari yaratilgan. Bu tizimlar ma‟lumotlar bazasini
amaliy dasturlardan ajratadi.
