http://www.simsci-esscor.com

Namangan Institute of Engineering and Technology 
nammti.uz 
10.25.2023
Pg.388 
D.T.Qodirov, Sh.Sh.Sharibboyev 
Namangan muhandislik-texnologiya instituti 
 
Annotatsiya: Ushbu maqolada sanoat robotlarida energiya sarfini 30% dan ortiq qisqartirish 
usuli haqida fikr yuritladi. Energiya sarfini kamaytirish robotning individual harakatlarini sozlash va 
bir nechta robotlarning muvofiqlashtirishni yaxshilash uchun aqlli optimallashtirish algoritmidan 
foydalanish orqali mumkin bo'ladi. 
Avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish sanoatining barqarorligini oshirish uchun sanoat 
robotlarida katta energiya sarfini kamaytirish kerak. Yangi boshqaruv tizimlari, robotning yengilligi, 
o’zgarmas tokda ishlovchi robotlar yaratish va aqlli uyqu rejimi kabi turli yondashuvlar bugungi 
kunda ahamiyatlidir. Biroq, butun dunyo bo'ylab 1,3 milliondan ortiq sanoat robotlari ishlayotgan 
bo'lsa, Oldindan mavjud robotlar uchun yechim ham yaratish maqsadga muvofiqdir. Muammolar 
energiyani optimallashtirilgan yechimni ishlab chiqish va uni mavjud robotlarga integratsiya 
qilishdir. 
Kalit so'zlar: Sanoat robotlari, energiya iste'moli, quvvat iste'moli, energiyani 
optimallashtirish, harakat yo'lni rejalashtirish, amalga oshirish usuli. 
Ishlab chiqarish sanoatida ko'p qo'l mehnatini talab qiluvchi takrorlanuvchan, aniqlik, tezlik va 
samaradorligi tufayli sanoat robotlari bilan almashtirildi va bu jarayon hozir ham davom etmoqda. 
Texnologiyaning rivojlanishi bilan sanoat samarali, moslashuvchan va rivojlangan ishlab chiqarish 
liniyalarini yaratish uchun yanada avtomatlashtirilmoqda. Afsuski, sanoat robotlari juda ko'p 
energiya talab qiladi va bu talabning mavjudligi zavod va fabrikalarning barqarorligiga salbiy ta'sir 
qiladi. Shu bois katta e'tibor ishlab chiqarish tizimlari uchun energiya tejamkor robotlarni yaratishga 
qaratilgan 
Samarali va moslashuvchan, ammo barqaror ishlab chiqarish sanoatiga sanoat va akademik 
dunyoning birgalikdagi sa'y-harakatlari orqali erishish mumkin. Bunday sa'y-harakatlardan biri 
Evropaning AREUS tadqiqot loyihasidir (Yevropa barqaror ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va 
robototexnika). Loyiha energiya samaradorligini oshirish va xarajatlarni kamaytirish bilan birga 
sanoat robototexnikasi uchun barqaror yechimlarni ishlab chiqishga qaratilgan. Uni to'rtta asosiy 
yo'nalishlarga bo'lish mumkin. 
• WP1: Energiyani sarfini kamaytirishning inqilobiy texnologiyalari. 
• WP2: Ekologik jihatdan samarali robotlar dizayni va simulyatsiya vositalari. 
• WP3: Barqaror yo'nalish va ishlab chiqarishni optimallashtirish. 
• 4-WP: Hayotiy tsikl barqarorligini baholash. 
Muxtasar qilib aytganda, WP1ning asosiy maqsadi zavodlarda energiya almashinish, yig'ish, 
saqlash va qayta tiklash uchun yangi ikki yo'nalishli elektr ta'minotini ishlab chiqishga qaratilgan. 
WP2 ning maqsadi simulyatsiya, optimallashtirish va boshqaruv dizayni uchun ilg'or matematik 
modellarni birlashtirish orqali robotlashtirilgan avtomatlashtirishni loyihalashda zavod va 
fabrikalarning barqaror ishlashini hisobga oladigan vositalarni yaratishga qaratilgan. WP3 murakkab 
ko'p robotli ishlab chiqarish tizimlarni optimallashtirish uchun turli vositalarni yaratishga qaratilgan 
va WP4 avtomatlashtirilgan tizimlarining hayot davomiyligini baholashga e'tibor qaratadi. 
Mavjud robotlarda energiyani optimallashtirish strategiyasini amalga oshirish va uning 
texnologiyasi bilan integratsiya qilish mumkin bo'lgan strategiyasini ishlab chiqish va tadbiq qilish 
juda qiyin vazifadir. Mavjud robotlarni konfiguratsiyasini o'zgartirmasdan energiya sarfini 
optimallashtirishga imkon beruvchi strategiyani tezroq ishlab chiqish davr talabidir. Vaholanki, 
batafsil robot modellari og'ir hisoblash amallarini bajarishni talab qiladi. Optimallashtirish 

Download 15,56 Mb.