|
Namangan muhandislik-pedagogika instituti yer usti transport tizimlari kafedrasi kasb-hunar kollejlari uchunBog'liq Чилангарлик ўқув услубий қўлланмаDetallarni bir-biriga ishqalash. Odatda, bu usulda klapanlar, jo’mraklar, tiqinlar, ya’ni
ger-metik bo’lishi talab qilinadigan tutash detallar ishqalanadi.
Jo’mrakni ishqalash
Ishqalanadigan detallar tozalab artiladi, ullriing
sirtiga kerosin yoki mashina moyiga aralashtirilgan
abraziv kukun yoki pasta qoplanadi. SHundan keyin
bir detalь ikkinchisiga ishqalanadi. Har 1—2
minutdan keyin abraziv kukun kerosinda qo’llangan
latta bilan artib tashlanadi va yangi kukun
qoplanadi. GOI pastasi to’q qo’ngir tusga kirgandan
so’ng artib tashlanadi. Oldin dagalroq kukun
(pasta), keyin mayinroq kukun (pasta) ishlatiladi.
Aylanish jismlarini bir-biriga ishqalashda ulardan biri dam u yoqqa, dam bu yoqqa
aylantiriladi (rasmga qarang).
Ishqalash sifatini tekshirish. Tekislilik lekalo chizg’ichlari bilan tekshiriladi. Bunda
0,002 mm gacha aniqlikka erishiladi. Bundan aiiqroq tekislilikka erishish lozim bo’lsa,
interferentsion usuldan foydalaniladi. Tekisliklarning parallelligi mikrometr, indikator va
boshqa richagli mexanikaviy asboblar bilan tekshiriladi. O’lchamlar mikrometrlar, richagli
mikrometrlar, o’lchash kallaklari va asbobsozlik mikroskoplari yordamida tekshiriladi.
Zarur profilь hosil bo’lganligini andazalar, lekalolar yordamida yorug’lik tirqishi
usulida, shuniigdek, proektorlar vositasida detalning kattalashtirilgan konturini tegishlicha
tayyorlangan chizma-grafik etalonga to’g’ri keltirib (0,001 mm aniqlikkacha) tekshirish
mumkin.
Burchaklar go’niyalar, burchak o’lchagichlar, andazalar, burchakli plitalar, sinus
chizg’ichlari bilan tekshiriladi. Tekshirish vositasi zarur aniqlik klassiga qarab tanlanadi.
Buyum qiziganda o’lchamlariniig o’zgarishi talab qilinadigan ishlov aniqligiga
o’lchovdosh bo’lgani sababli tekshirish paytida xatoga yo’l qo’ymaslik uchun barcha o’lchash
ishlari 20°S temperaturada bajarilishi kerak. SHu tufayli o’lchashga kirishishdan oldin
tekshirilayotgan sirtni shu temperaturagacha sovitish lozim.
|
| |
