|
Namangan muhandislik-qurilish instituti shermatova dilfuza yakubjanovna
|
| bet | 40/44 | | Sana | 08.02.2024 | | Hajmi | 2,3 Mb. | | #153431 |
Bog'liq Dilfuzaxon oyaMaqolaning tuzilishi
Mavzuning asoslanishi mavzuning dolzarbligi asosiy tezis
• Qo‘yilgan mavzuning retrospektiv tahlili.
• Mavzuni bugungi kun pozisiyalaridan ko‘rib chiqish zarurligining asoslanishi.
• Mavzu asosiy tushunchalarining izohlanishi.
Mavzuni bayon qilish bilan bog’liq xatolar bayoni va hokazo
II. Asosiy qism
Dalillar ilgari surilgan tezisni tasdiqlaydigan faktlar
• induksiyadan foydalanish: aniqdan umumlashtirishga;
• deduksiyadan foydalanish: umumiydan batafsil ko‘rib chiqishga.
III. Yakunlovchi qism
Ilgari surilgan
tezisni tasdiqlaydigan yoki
inkor qiladigan xulosalar • asosiy fikrning tezislar shaklida bayon qilinishi;
• xulosalar;
• muammoning davomiyligini ko‘rsatish
Matnni rasmiylashtirishdagi xarakterli nuqsonlar
1. Mavzudan chetga chiqish, uni boshqasi bilan almashlash.
2. Haddan ortiq hajmli kirish qismi,aniq xulosalar yo‘qligi.
3. Fikrni bayon qilishdagi muayyan bosqichlarni ko‘rsatadigan xatboshilarni ajrata bilmaslik.
4. Materialni bayon qilishning uzunligi va haddan ortiq ko‘pso‘zlilik.
5. Har xil nutqiy va uslubiy xatolar.
Mustaqil ish.
Ilmiy asarlar to‘plamida maqola shaklida berilgan materialni o‘qing. Nuqsonlarini toping. Quyidagi savollarga javob berib, matnni tuzating:
- mazmun mavzuga muvofiqmi?
- maqolaning asosiy tezisi nimadan iborat va ishning hamma qismlari unga bo‘ysundirilganmi?
- maqolaning qismlari bir-biriga nisbatan proporsionalmi?
- mantiqlikning buzilishlari yo‘qmi?
- ish ilmiy uslub talablariga javob beradimi?
- nutqiy xatolar bormi?
- ishning umumiy saviyaligi qanday?
Tezis - yunoncha thesis qoida, isbot degan ma’noni anglatadi. 1) keng ma’noda - bahsda yoki biror nazariyani bayon qilishda aytilgan har qanday fikr; 2) tor ma’noda - asosiy fikr, prinsip; 3) mantiqda isbot qilishni talab etuvchi fikr, mulohaza; 4) ma’ruza, ma’lumot, xabarning asosiy mazmunini qisqacha aks ettiirish. Tezis – Ilmiy asar, maqola, doklad va shu kabilardagi asosiy g’oyalarning qisqa va lo‘nda ifodasi. Xaqiqat ekanligi isbotlanishi lozim bo‘lgan hukm, mulohaza, fikr.
Ideal holatda rejaning har bir bandini tezisga (ta’kid, qoidaga) aylantirish mumkin: - o‘qib chiqilgan (yoki og’zaki bayon qilingan) matnni takrorlaydi, lo‘nda ifodalaydi va xulosalaydi; - har doim dalillarga ega bo‘ladi; - mazmun mohiyatini aniqlaydi; - materialni umumlashtirishga imkon beradi; - maqola, ma’ruza, dissertasiya va shu kabilarni tanqidiy tahlil etish uchun qimmatlidir.
|
| |
