| V2 /V1 – yangi asbob-uskuna ish unimdorligini eski-
si bilan tanishtirish koeffitsienti.
R1+EN /R2 +EN – bazi variantga solishtirgandagi asbob usku-
nalar xizmat mudatini hisobga olish koef-
fitsienti.
R1 ,R2 – manaviy eskirishni hisobga olganda bazis
va yangi asbob-uskunalarni to’liq tiklashga
balans qiymatidan ajratma ulushi agar to’la
mi’yori 16,4 % ni tashkil etsa, u xolda
R2=0,164.
En – samaradorlik me’yorini koeffitsienti
EN= =0,15
ba’zi variantga yangisini solishtirgandagi
xizmat muddatiga yo’naltirilgan qo’yilma-
lardan iste’molchining kundalik harajat
va ajratmalardan oladigan samarasi;
bazis va yangi asbob-uskunalarda iste’mol-
chi yo’naltirilgan kapital qo’yilmasi ;
tadbiq etilgan variantda istemolchining
bazis va yangi asbob-uskunadan foydalan-
gandagi eksplatattsiya harajatlari;
A2 – hisobot yilida yangi texnika orqali ish-
lab chiqarilgan maxsulot hajmi, naturi-
al birlikda
Ushbu tatqiqot ishini amalga oshirishdan olinadigan iqtisodiy samaradorlikda uskunalarni harid qilish, foydalanish bilan bog’liq barcha harajatlarni tushadigan pul oqimi bilan qoplashga tayanadi.
|
Ko’rsatgichlar
|
Variantlar
|
1
|
Modernizatsiyaga asbob-uskuna narxi
|
bazis
|
yangi
|
2
|
Asbob-uskunani tashib keltirish va urnatish harajatlari
|
5784
|
4800
|
3
|
To’g’ri kapital harajat
|
578,4
|
480,0
|
4
|
ITIlari harajatlari
|
5026,3
|
4171,2
|
5
|
Asbob-uskunani yaratish bo’yicha ishlab chiqarish fondlari kapital qo’yilmalari
|
------
|
-------
|
6
|
Asbob-uskunani tayyorlashga keltirilgan harajatlar
|
7116
|
5905,7
|
7
|
Ekspluatatsiya harajatlari
|
2019,9
|
1180,5
|
|
Shu jumladan:
|
|
|
A
|
asbob-uskuna amoritizatsiya ajratmalari
|
954,4
|
792,0
|
B
|
kundalik tiklashga ajratma
|
318,1
|
264
|
V
|
elektroenergiya sarfi harajatlari
|
747,4
|
124,5
|
Ushbu bitiruv malakaviy ishida paxta tozalashdagi differintsial chang yutgichni ishlash jarayonini mikroprotsessorli avtomatik boshqarish ishini amalga oshirildi.
Hisob kitob ishlarini amalga oshirish asosan keltirilgan va ekspluatatsiya harajatlarini o’zaro solishtirish orqali amalga oshiriladi.
Zarur bo’ladigan ma’lumotlar meyoriy qiymatlar va hisobot materiallari 1-jadvalda keltirilgan. Bazis va taklif etilayotgan variantlar bo’yicha keltirilgan va eksplutatsiya harajatlarni hisoblash natijalari, m so’m
Yo’naltirilgan kapital mablag`lar miqdori bazis va tadbiq etiladigan asbob-uskunalar bazis varianti qiymati va yangi variant qiymatlarining 10% miqdorida olinadi:
Olingan ma’lumotlarni formulaga quyib, takomillashtirilgan asbob- uskuna yillik iqtisodiy samaradorligini hisoblaymiz.
Ey=(Z1-Z2)+EM.M=[(2019.9+0.15*6362.4)-(1180.5--0.15*5280)]+
+3*33.28(233-220)=1001.76+1296.75=2298.51 ming so’m
|
Ko’rsatgichlar
|
birlik
|
variantlar
|
bazis
|
yangi
|
1
|
Yillik maxsulot ishlab chiqarish hajmi
|
tonna
|
25000
|
25000
|
2
|
O’rnatilgan uskunalar soni
|
dana
|
1
|
1
|
3
|
Asbob uskunalar unumi
|
kg/soat
|
300
|
300
|
4
|
O’rnatilgan quvvat
|
kVt
|
3,0
|
3,0
|
5
|
Asbob uskunaga amartizatsiya ajratmalari
|
%
|
15,0
|
15,0
|
6
|
Kundalik tiklashga ajratma
|
%
|
5,0
|
5,0
|
7
|
Tashib keltirish va montajga ajratma
|
%
|
10,0
|
10,0
|
8
|
Istemol qilinadigon 1kv/soat elekrt energiyanarxi
|
so’m
|
72
|
72
|
9
|
O’rnatilgan quvvat uchun yillik to’lov miqdori
|
so’m
|
11800
|
11800
|
10
|
Talab koeffitsenti
|
----
|
0,7
|
0,7
|
11
|
Minimal ish xaqi miqdori
|
so’m
|
10430
|
10430
|
12
|
Sotsial sug’urtaga to’lov
|
%
|
29,0
|
29,0
|
13
|
Kasallik tufayli ishlab chiqarishda qatnashmaganlar soni
|
kishi
|
3
|
3
|
14
|
Bir kishi-kun ishda sof mahsulot hajmi
|
m.so’m
|
33,28
|
33,28
|
15
|
Bir ishlovchiga to’g’ri keladigan kishi kun soni
|
kishi kun
|
233
|
220
| 1-Jadval:
VI-X U L O S A
Yangi rusumdagi mikroprotsessorli paxta quritish mashinasini yaratish bo’yicha bajarilgan bitiruv-malakaviy ishi bo’yicha quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin:
1. Paxtani dastlabki ishlash texnologik jarayonini muhim bosqichi bo’lgan paxtani quritish jarayoni hamda bu borada bajarilgan ilmiy-tadqiqot ishlari tahlil etildi;
2. Paxtani quritish jarayonini takomillashtirish maqsadida yangi, paxtani mikroprotsessorli havo favvorasida quritish uskunasi yaratiladi;
Yaratilgan yangi chang yutgichni yangi fan yutuqlari bilan takomillashtirish natijasida chang havoni ruxsat etilgan normadan tozaroq miqdorda tozalash erishiladi.
4. Ishlab chiqilgan yangi uskunani asosiy texnik ko’rsatkichlari aniqlandi. Jumladan, mashina unumdorligi soatiga 8 tonna quritilgan paxta deb belgilanadi;
5. Ishlab chiqilgan yangi paxtani mikroprotsessorli havo favvorasida quritish uskunasi asosiy qismlari ishchi chizmalari yaratildi;
6. Paxtani havo favvorasida quritish uskunasida ishlatiladigan «pog`onali val» detaliga mexanik ishlov berish texnologik jarayoni ishlab chiqildi, hamda tegishli operatsiyalar uchun kesish tartiblari aniqlandi;
7. Paxta havo favvorasida quritish uskunasini ekspluatatsiya kilish vaqtida xavfsizlik va yong’indan saqlash tadbirlari ishlab chiqildi;
8. «Pogonali val» detalini tayyorlashdagi ishlab chiqarishni asosiy texnik - iqtisodiy ko’rsatkichlari aniqlandi, jumladan, detal tannarxi 24155 so’mni, ko`riladigan foyda esa 144892 so’mni tashkil etdi.
«Stakan» detalini tayyorlashdagi ishlab chiqarishni asosiy texnik iqtisodiy ko’rsatgichlari aniqlanadi, jumladan detal tan narxi 2190589 so’mni, ko’riladigan foyda esa 65417 so’mni tashkil qiladi.
VII-FOYDALANGAN ADABIYOTLAR RUYHATI
I. A. Karimov , O’zbekiston iqtisodiy islohatlarni chuqurlashtirish yo’lida,Toshkent, «O’zbekiston»1995y
E. Zikrieev, «Paxtani dastlabki qayta ishlash» Toshkent, «Mexnat» 2002y
G’. J. Jobborov, «CHigitli paxtani dastlabki ishlash texnologiyasi» Toshkent «O’qituvchi» 1987y.
Г.И.Мирошниченко, «Основы проектирования машин первичной обработки хлопка» Москва, «Машиностроение»1972г.
А.И.Ульдяков, «Сушка хлопка-сырца», Москва «Легкая индустрия»1975г.
С.Д.Балтабаев, А.П.Парпиев, «Сушка хлопка-сырца», Тошкент «Ўқитувчи» 1980г.
Б.С.Сажин, «Основы техника сушки» Москва, «Химия»1984г.
А.П.Попелло, В.У.Усмонов и др., «Техника технология производства хлопка-сырца и его первичной обработка в США»УзНИИНТИ, Тошкент,1977й.
Х.М.Касимов, «Разработка непрерывной технологии предварительной сушка хлопка-сырца в псевдоожиженном слое в автоматической системе управление, канд.дисс.» Тошкент, 1984г.
В.И.Анурыев «Справочник конструктора – машиностроителя» том 1 и 2 , Москва, «Машиностоение», 1979г.
В.Н.Богданов и др. «Справочное руководство по черчению» Москва , «Машиностроение» 1989г.
«Paxtachilik va donchilik» Ilmiy tenik jurnal, 2002y tom 1, 2, 3,…
«O’zbekiston iqtisodiy axboratnomasi» Toshkent 2003y tom 1, 2, 3,……..
www.expenenta.matlab.ru.
www.teohelp.ru.
www.ispu.ru.
www.dvgups.ru.
www.karelia.ru.
|
