|
Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti nukus filiali
|
| bet | 24/91 | | Sana | 26.11.2023 | | Hajmi | 0,73 Mb. | | #105837 |
Bog'liq Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instit-fayllar.orgAn atom at uranium 235
An atom of uranium 238
Figure 2.7 The *X notations and spherical representations 1or four atoms. iThe nuclei are no: r±e*sri to scale •
Pog'onalardagi energetik yacheykalar
miqdori
Pog'onachalarda eng ko'pi bilan quyidagi miqdorda elektron bo'ladi s=2, p=6, d=10, f=14
1=0 s-pog'onacha elektronlari bitta yacheykada joylashadi.
1=1 r=pog'onacha va undagi elektronlar 3 ta yacheykaga joylashadi Pog'onachadagi yacheykalar soni d-pog'onacha (1=2)
Yacheykalar soni - (2 1+1=5)
Fazoda beshta tengorientasiyalangan m=-2, -1,0,+1,+2.
d- pog'onachada - 5 ta yacheyka f- pog'onachada 7 ta yacheyka
Spin kvant soni - ms
elektronni o'z o'qi atrofidagi harakat yo'nalishini ko'rsatadi
har bir magnit kvant sonining qiymatida o'ziga + 1 va - 1 qiymatlarini qabul
qiladi
5-Mavzu: MA’RUZA. ELEMENTLAR DAVRIY QONUNI VA SISTEMASI
Reja:
Davriy sistemaning kelib chiqish tarixi
Elementlarning davriy sistemasi
Davriy qonun va davriy sistemaning ahamiyati
Tayanch so’zlar: davriy sistema, davriy qonun, davrlar, guruhlar, asosiy guruhlar, qo‘shimcha guruhlar, tartib raqam, massa soni, yadro zaryadi.
O’quv mashgulotining maqsadi: D.I.Mendeleevningdavriy qonuni va davriy sistemasini tushuntirish, elementlarning xossalari, davriy sistemada joylashishini o‘rganish.
Davriy sistemaning kelib chiqish tarixi
XVIII asr oxirida 25 ta element ma‘lum edi. XIX asrning boshida yana 19 ta element kash etildi.
1812 yilda Berselius elementlarni metallar va metalmaslarga ajratdi. 1829 yilda Iogann Debereyner uchtadan o‘xshash elementlarning guruhini tuzdi va ularni triadalar deb atadi. Keyinchalik Lotar Meyer tetradalar guruhini tuzdi. D.I.Mendeleyevdan avval olib borilgan bu urinishlarning hech birida elementler orasida uzviy bog’lanish borligi topilmadi. Kimyoviy elementlarning bir-biriga o’xshashligi va farqi asosida kimyoning muhim qonunlaridan biri yotishini D.I.Mendeleyevgacha hech kim kashf eta olmadi. Chuqur ilmiy bashorat va taqqoslashlar asosida 1869 yilda D.I.Mendeleyev tomonidan qilingan bu kashfiyot kimyoda yangi davrni boshlab berdi. Davriy qonunga asoslangan kimyoviy elementlar klassifikatsiyasi kimyoviy elementlar хossalarini o’rganish va moddalammg tuzilishi haqidagi ta’limotning yanada rivojlanishida juda ham muhim rol o’ynadi.
|
| |
